دلایل راهبردی علاقه غرب به دریای سرخ

به گزارش گروه بین‌الملل مانا، دریای سرخ یکی از شلوغ‌ترین خطوط کشتیرانی جهان و یک خط ارتباطی دریایی ضروری (SLOC) است که برای حفظ ثبات سیاسی و اقتصادی بسیاری از کشورها جنبه حیاتی دارد. این منطقه بین قاره‌های آسیا و آفریقا از اهمیت استراتژیک بالایی برخوردار است. از همین روی، رقابت فزاینده‌ای بین قدرت‌های جهانی برای ایجاد پایگاه‌های نظامی و اطلاعاتی در این منطقه برای گسترش نفوذ خود وجود دارد. به طوریکه، منطقه شاخ آفریقا به محل استقرار ۱۳ پایگاه نظامی خارجی تبدیل شده و میزبان پایگاه‌های ایالات متحده آمریکا، چین، فرانسه، ژاپن، عربستان سعودی و سایر کشورها است. حتی جیبوتی با مساحت کوچک خود ​​میزبان شش مورد از آنها است.

اهمیت استراتژیک دریای سرخ

همه قدرت‌های بزرگ از جمله انگلیس، آمریکا، فرانسه و غیره پایگاه‌های نظامی خود را در منطقه دارند و به دنبال اعمال نفوذ از طریق آنها هستند. فرانسه همچنین پایگاه نظامی خود را در جیبوتی حفظ کرده و از طریق دریای سرخ، به حمایت از بخش‌های خارجی و فرادریایی کشور مانند «رئونیون» و «مایوت» در جنوب غربی اقیانوس هند ادامه می‌دهد.  همچنین، ایالات متحده در دهه ۱۹۷۰ یک مرکز نظامی بزرگ در جزیره «دیه‌گو گارسیا» در اقیانوس هند ایجاد و در سال ۲۰۰۲ میلادی یک پایگاه ضد تروریسم در جیبوتی افتتاح کرد.

تقریباً ۱۰ درصد تجارت جهانی و ۴۰ درصد تجارت اروپا با شرق از کانال سوئز می‌گذرد که در انتهای شمالی دریا قرار دارد. دریای سرخ دارای ده‌ها پست استراتژیک، پایگاه نظامی و مملو از بنادر است که امکان حمل‌و‌نقل همه کالاها از نفت گرفته تا کالاهای مصرفی را فراهم می‌کند.

علاوه بر این، پایگاه‌های نظامی در منطقه از موقعیت استراتژیک خود برای دفاع و ضربه زدن یا نظارت بر فعالیت‌های رقیب استفاده می‌کنند. به عنوان مثال، جیبوتی میزبان پایگاه‌های نظامی ایالات متحده، چین، فرانسه (شامل نیروهای آلمانی و اسپانیایی)، ژاپن و ایتالیا است. در سال ۲۰۱۸میلادی، ایالات متحده اتباع چین را متهم کرد که با لیزر به هواپیماهای نظامی ایالات متحده در نزدیکی جیبوتی اشاره می‌کنند.

رویدادهای ژئوپلیتیک اخیر اهمیت استراتژیک منطقه را افزایش داده است. دریای سرخ دارای هفت کشور ساحلی شامل مصر، سودان، اریتره و جیبوتی در جناح غربی و عربستان سعودی و یمن در جناح شرقی است. روسیه اعلام کرده که به دنبال ایجاد پایگاه دریایی در سودان بوده و چین نیز یک پایگاه نظامی در جیبوتی دارد.

پس از جنگ اوکراین و روسیه، علاقه غرب به آفریقا به طور قابل توجهی افزایش یافته است. همه اقتصادهای بزرگ غربی در تلاش برای دستیابی به منابع انرژی برای برآوردن نیازهای خود هستند. در چنین زمانی، غرب نمی‌تواند دریای سرخ به عنوان منطقه‌ای مهم برای تجارت جهانی را نادیده بگیرد. البته برنامه روسیه برای ایجاد پایگاه دریایی در سودان، غرب را نگران کرده است. بنابراین، غرب باید با نفوذ رو به رشد روسیه و چین در منطقه مقابله کند.

بنابراین، از کانال سوئز که آن را به دریای مدیترانه وصل کرده، تا تنگه باب المندب که آن را به اقیانوس هند وصل می‌کند، دریای سرخ شریان حیاتی برای اقتصاد جهانی بوده و روش اصلی حمل‌و‌نقل برای تجارت جهانی، کشتیرانی است. حدود ۹۰ درصد از کالاهای مبادله شده از طریق امواج دریا حمل می‌شود و بیش از ۱۰ درصد از محموله‌های دریایی هر ساله از طریق آب‌های آن عبور می‌کند که بیشتر تجارت آسیایی با اروپا را شامل می‌شود.

برای هر نیروی دریایی که آرزوی دسترسی به آبهای فرااقیانوسی را دارد، دریای سرخ به عنوان یک نقطه «خفقان دریایی» عمل می‌کند. این نقاط برای تجارت دریایی و حفظ زنجیرۀ تأمین جهانی ضروری و البته راه‌هایی برای اعمال کنترل یا تقویت قدرت سیاسی هستند.

کانال سوئز از آنجایی‌که دریای سرخ را به دریای مدیترانه متصل می‌کند، نقطه‌ای مهم محسوب می‌شود و کوتاه‌ترین مسیر دریایی از اروپا به آسیا را تشکیل می‌دهد. همچنین در حال حاضر، تقریبا ۲.۵ درصد از تولید نفت جهان از طریق آن منتقل می‌شود.

در زمان حاضر، بیم آن می‌رود که کشورهایی که دارای یک محیط سیاسی پرتنش هستند، نیروهای دریایی خود را در کنار این نقاط مهم جهانی مستقر و بازوهای نظامی خود را تقویت کنند. این امر در حال حاضر برای غرب از اهمیت ویژه ای برخوردار است. پس از قطع عرضه گاز روسیه به اروپا، غرب در حال حاضر با بحران انرژی بی‌سابقه‌ای دست و پنجه نرم می‌کند. بنابراین، با افزایش فشار ژئوپلیتیکی، اهمیت این منطقه حتی بیش از پیش افزایش خواهد یافت.