رشد ناوگان جهانی به نفع کدام بخش است؟

به گزارش گروه بین الملل مانا، برای پنجمین سال متوالی رشد ناوگان جهانی با افت همراه شده است به گونه ای که در سال 2016 و 2015 میلادی به ترتیب 3.15 و 3.5 درصد اعلام شد. سه کشور کرۀ جنوبی، چین و ژاپن 91.8 درصد از تناژ ناخالص جهانی را در سال 2016 میلادی به خود اختصاص دادند که در میان آنها کرۀ جنوبی با 38.1 درصد بیشترین سهم را از آن خود کرد. چهار کشور هند، بنگلادش، پاکستان و چین نیز 94.9 درصد از اوراق شناورها در سال 2016 را به خود اختصاص دادند.
بر اساس این گزارش، پنج شرکت برتر مالک شناورها بر حسب ظرفیت حمل بار (DWT) یونان (309 میلیون DWT)، ژاپن، چین، آلمان و سنگاپور هستند. این پنج کشور 49.5 درصد از ظرفیت بازار را بر حسب DWT به خود اختصاص می دهند. در میان 35 مالک شناورها نام یک کشور از آمریکای لاتین یعنی برزیل به چشم می خورد و هیچ کشوری از آفریقا در این لیست قرار ندارد.
بر حسب تعداد شناورها، چین در صدر برترین ها با پنج هزار و 206 فروند شناور و تناژ بالای یک هزار تن قرار دارد که شامل شناورهای کوچکتری می شود که در کشتیرانی ساحلی فعالیت دارند. سهم مالکان بر اساس کشورهای دریایی در اروپا و آمریکا روبه کاهش است. این در حالی است که درآمد در کشورهای درحال توسعه به ویژه از آسیا، افزایش یافته است.
شناورداری صنعتی با تکنولوژی بالا همراه نیست که به فناوری های پیچیده و جدید نیاز داشته باشد و بنابراین فرصت هایی را برای اقتصادهای نوظهور فراهم می آورد. همزمان، شناورداری یک تجارت کارزا نیست به گونه ای که کشورهایی با حقوق کم می توانند از مزایای آن استفاده کنند. به همین علت است که کشورهایی با درآمد متوسط سهم بازار خود را طی دهه های اخیر افزایش داده اند در حالی که دست کم کشورهای در حال توسعه در میان لیست مالکان جهان قرار ندارند.
این گزارش ادامه داد: با درنظرگرفتن ارزش تجاری ناوگان جهان تصویری متفاوت به دست می آید. ناوگان آمریکا ارزشی برابر 96 میلیارد دلار دارد و پس از آن ژاپن، یونان، چین و نروژ قرار می گیرند. افزون بر آن، میانگین ارزش هر شناور مالکان قطری 75 میلیون دلار برآورد شده است که گرانیِ تانکرهای حمل گاز طبیعی مایع را نشان می دهد. در مقایسه، اندونزی، تایلند و ویتنام شناورهایی را در ناوگان خود جای داده اند که ارزش کمتری دارند. ارزش ناوگان دولتی اندونزی به طور میانگین به سه میلیون و 600 هزار دلار به ازای هر شناور می رسد که نشان دهنده تعداد بیشتر شناورهای کوچک و شناورهای قدیمی حمل کالای عمومی و کروزها است که برای حمل و نقل درون جزیره استفاده می شود.
شناورهای حمل LNG رشد بالای مستمر را با بیش از 9.7 درصد ثبت کرده اند. این رشد در بخش شناور حمل تانکر نفتی و حمل مواد شیمیایی به ترتیب با 5.8 و 4.7 درصد ثبت شده است. در مقابل، کاهش طولانی مدت رشد در بخش شناورهای حمل کالای عمومی به منفی 0.2 درصد رسیده و تنها چهار درصد از تناژ جهانی را به خود اختصاص داده است که در مقایسه با 17 درصد سال 1980 افت شدیدی را تجربه می کند.
در آغاز سال 2017 میلادی میانگین سنیِ ناوگان تجاری 20.6 سال اعلام شد که خبر از افزایش ناچیز در مقایسه با سال های پیشین داد. تعداد سفارشات ساخت شناورهای جدید در آغاز دهۀ حاضر کم بود و میزان اوراق شناورها نیز به همین ترتیب و این امر موجب شد تا ناوگان جهانی رو به پیری برود. در مقایسه با میانگین های تاریخی، ناوگان جهان به ویژه در بخش شناورهای فله و کانتینری هنوز به نسبت جوان است.
در پایان این گزارش آمده است: شناورهای پرچم دار در اقتصادهای در حال توسعه به طور میانگین 10 سال عمرشان بیشتر از شناورهایی است که در اقتصادهای پیشرفته فعالیت می کنند و در میان انواع مختلف شناورها، شناورهای حمل کالای عمومی با قدمتی بیش از 25 سال قدیمی ترین بخش هستند و شناورهای فله بر با عمر کمتر از 9 سال جوان ترین شناورهای ناوگان جهانی در صنعت کشتیرانی به حساب می آیند.