نیاز به تقویت اینچه‌برون در کریدور شمال- جنوب

امیر عابدی، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و قزاقستان در گفت‌و‌گو با مانا بیان کرد: ایران باید تمرکز خود را بر توسعه ظرفیت‌های کریدور شمال–جنوب معطوف کند. در حال حاضر زیرساخت‌های این مسیر تا حد زیادی توسعه یافته است و تنها نقطه‌ای که نیازمند تقویت است، منطقه آزاد اینچه‌برون می‌باشد.

وی افزود: کریدور شمال–جنوب می‌تواند دسترسی ما را به کالا‌های کشور‌های عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا، از جمله روسیه و قزاقستان، فراهم کرده و امکان انتقال این کالا‌ها به خلیج فارس را ایجاد کند. همچنین این مسیر می‌تواند برای ترانزیت از بنادر جنوبی ایران به کشور‌های اوراسیا مورد استفاده قرار گیرد.

عابدی ادامه داد: در این زمینه توافقات خوبی صورت گرفته است؛ با این حال در بخش نرم‌افزاری و اطلاع‌رسانی، برگزاری یک کنفرانس بین‌المللی ضروری به نظر می‌رسد.

وی با اشاره به حضور نماینده این اتاق در کنفرانس بین‌المللی آکتائو که سال گذشته در آستانه برگزار شد، گفت: اتاق مشترک ایران و قزاقستان به‌عنوان نماینده بخش خصوصی در این رویداد حضور فعالی داشت.

رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و قزاقستان افزود: معرفی بین‌المللی این کریدور می‌تواند منافع اقتصادی قابل‌توجهی برای کشور به همراه داشته باشد. ما از این فرصت بهره‌برداری کرده و آن را به فال نیک می‌گیریم.

حجم اندک روابط تجاری ایران و قزاقستان

عابدی درباره سطح روابط تجاری میان ایران و قزاقستان بیان کرد: بر اساس آمار گمرک، تراز تجاری دو کشور در سال گذشته به نفع ایران مثبت بوده و حجم تجارت، بدون در نظر گرفتن خدمات فنی و مهندسی، حدود ۳۵۰ میلیون دلار و با احتساب این خدمات، حدود ۴۵۰ میلیون دلار بوده است.

وی افزود: با توجه به حجم تجارت خارجی قزاقستان که حدود ۱۳۵ میلیارد دلار است، سهم ایران بسیار اندک است. این موضوع نیازمند بازنگری در روابط بانکی و تقویت فعالیت در حوزه خدمات فنی و مهندسی و حضور در رویداد‌های بین‌المللی است.

وی تأکید کرد: باید از ظرفیت دستگاه دیپلماسی کشور نیز به‌خوبی بهره برد. امیدواریم با اصلاح رویه‌های بین‌المللی، شاهد تحول مثبتی در مناسبات اقتصادی باشیم. یکی از مطالبات بخش خصوصی، ایجاد روابط بانکی مؤثر است.

عابدی اضافه کرد: بخش عمده‌ای از تحریم‌ها، حوزه روابط بانکی را هدف گرفته‌اند. نبود ارتباطات بانکی، هزینه مبادلات را بالا برده و ریسک تجاری را افزایش داده است. در چنین شرایطی، بازرگانان ایرانی نمی‌توانند از تمامی ظرفیت‌های موجود بهره‌مند شوند.

وی افزود: امیدواریم امسال با اقدامات پیش‌بینی‌شده، بتوانیم از فرصت‌های موجود استفاده کنیم و دست‌کم به شبکه بانکی جهانی متصل شویم. عدم دسترسی به نظام بانکی، به‌ویژه برای شرکت‌های کوچک و متوسط، آسیب‌زا بوده و موجب افزایش ریسک در فعالیت آنها شده است.

حمل زمینی صیفی‌جات

رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و قزاقستان درباره زیرساخت‌های دریایی در شمال کشور گفت: در مسیر بندر آکتائو به‌عنوان بندری استراتژیک در قزاقستان، خط کشتیرانی فعالی داریم. همچنین بندر کوریک در نزدیکی آکتائو نیز با بنادر شمالی ایران به‌ویژه انزلی و امیرآباد در ارتباط است.

وی ادامه داد: از این بنادر برای واردات کالا‌های اساسی و نهاده‌های کشاورزی از قزاقستان و همچنین صادرات کالا به این کشور بهره می‌بریم. مصالح ساختمانی، محصولات پتروشیمی، مواد غذایی و دیگر اقلام از جمله کالا‌های صادراتی ما هستند.

عابدی افزود: با توجه به حساسیت میوه و صیفی‌جات در فصل تابستان، بسیاری از تجار، ترجیح می‌دهند از مسیر‌های جاده‌ای برای صادرات این اقلام استفاده کنند.

وی تأکید کرد: یکی از مسیر‌های امن و در دسترس برای رساندن کالا به بازار قزاقستان، مسیر منطقه آزاد اینچه‌برون است که به شرق دریای خزر و بخش غربی آن متصل می‌شود.

استفاده ناکامل از ظرفیت بنادر شمال

عابدی با بیان اینکه بنادر شمال کشور ظرفیت بالایی دارند، گفت: در حال حاضر کمتر از نیمی از این ظرفیت‌ها مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند.

وی افزود: توسعه زیرساخت‌ها به دلیل محدودیت‌های مالی دولت و انگیزه پایین بخش خصوصی نسبت به گذشته کاهش یافته است. یکی از بخش‌هایی که باید به‌طور جدی تقویت شود، ناوگان حمل‌ونقل دریایی است. به‌ویژه ناوگان فله‌بر و رو-رو که نیاز ضروری این حوزه است.

وی اضافه کرد: اگر ناوگان حمل‌ونقل رو-رو در بنادر انزلی و امیرآباد تقویت شود، فرصت مناسبی برای صادرات کالا به بازار‌های هدف فراهم خواهد شد.

عابدی ادامه داد: علاوه بر توسعه زیرساخت‌های به‌منظور گسترش ظرفیت‌های صادراتی، ضروری است برای اتصال تولیدکنندگان و تجار به نظام خرده فروشی و عمده فروشی بازار هدف نیز برنامه‌ریزی شود. یکی از این اقدامات مؤثر، راه‌اندازی دفاتر خدمات مشاوره و بازاریابی در بازار‌های هدف صادراتی است تا با ارائه خدمات تخصصی، به شرکت‌های کوچک و متوسط در زمینه‌های تجاری و بازرگانی کمک شود.

وی افزود: این دفاتر باید بتوانند اطلاعات دقیقی از وضعیت بازار، فرصت‌های سرمایه‌گذاری، تحولات اقتصادی و شرایط رقبا و شرکا را در اختیار فعالان اقتصادی قرار دهند.

وی حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی را فرصتی مناسب برای کسب سهم از بازار‌های هدف دانست و گفت: بازرگانان ایرانی توانسته‌اند در بخش‌هایی مانند مواد غذایی و مصالح ساختمانی، جایگاه مناسبی در بازار قزاقستان به دست آورند.

عابدی اضافه کرد: با همکاری و همراهی دستگاه دیپلماسی، می‌توان از ظرفیت سرکنسولگری‌های ایران در شهر‌های آلماتی، آکتائو و آستانه بهره برد و با کمک اتاق مشترک ایران و قزاقستان، فرصت‌های اقتصادی این کشور را شناسایی کرد.

وی تأکید کرد: در حوزه‌هایی مانند معدن و خدمات فنی و مهندسی، ورود به شبکه‌های توزیع قزاقستان می‌تواند فرصتی مهمی برای ایران باشد. البته این موضوع مستلزم ایجاد انگیزه برای حضور بخش خصوصی و فراهم کردن بستر‌های مناسب برای نقل‌وانتقال امن و سودآور پول است.

عدم توازن در سبد تجاری با قزاقستان

رئیس اتاق مشترک ایران و قزاقستان گفت: هم‌اکنون ایران ده‌ها قلم کالا به قزاقستان صادر می‌کند، اما سبد وارداتی ما از این کشور بسیار محدود و عمدتاً شامل نهاده‌های کشاورزی و فرآورده‌های گوشتی است.

وی ادامه داد: اتاق‌های بازرگانی ایران و تهران ضروری است در ایجاد دفاتر خدمات مشاوره بازرگانی پیش‌قدم شوند، چرا که این دفاتر می‌توانند حلقه مفقوده در زنجیرۀ تجارت خارجی باشند.

عابدی تأکید کرد: حضور مؤثر در رویداد‌های بین‌المللی مانند همایش‌ها و نمایشگاه‌های برگزارشده در قزاقستان، باید در اولویت فعالیت‌های اتاق بازرگانی ایران قرار گیرد. همچنین شرکت در کمیسیون‌های مشترک ایران و قزاقستان می‌تواند بسیاری از موانع را رفع و زمینه‌ساز فرصت‌های اقتصادی جدیدی باشد.

وی گفت: شرکت‌های کوچک و متوسط، ستون فقرات اقتصاد هستند و برای موفقیت در بازار‌های منطقه‌ای، به اطلاعات شفاف و راهنمایی‌های حرفه‌ای نیاز دارند.

توسعه گردشگری ایران و قزاقستان

عابدی با اشاره به لغو روادید ۱۴ روزه با قزاقستان، از پیگیری برای لغو روادید ۳۰ روزه خبر داد و افزود: پرواز‌های مستقیم از استان گلستان به آکتائو و از تهران به آلماتی برقرار است که با اجرای سیاست‌های جدید، شاهد افزایش آنها خواهیم بود.

وی اضافه کرد: شهروندان قزاقستانی تمایل بیشتری برای سفر به کشورهایی، چون ترکیه، امارات و جنوب شرق آسیا دارند. ایران باید شرکت‌هایی در بخش گردشگری ایجاد کند تا بتوانند ارتباط با شرکای قزاق خود را گسترش داده و مزیت‌های گردشگری کشورمان را معرفی کنند.

وی افزود: تحقق این هدف مستلزم فعالیت شرکت‌هایی است که هم گردشگران قزاق را به ایران جذب کنند و هم در فصول گرم، از آکتائو به عنوان مقصد گردشگری استفاده نمایند. ایران کشوری چهار فصل است و ظرفیت بالایی برای معرفی و بازاریابی گردشگری دارد.