فرصت‌ها و تهدید‌های دو گذرگاه حیاتی جهان برای تجارت دریایی

به گزارش گروه بین‌الملل مانا به نقل از hellenicshippingnews؛ بر‌اساس بررسی‌های انجام شده توسط شرکت Intermodal در ماه‌های پایانی سال ۲۰۲۳ میلادی صنعت کشتیرانی جهان با اختلالاتی که در کانال پاناما و سوئز پیش آمده با چالش‌های مهمی مواجه شد.  

از یک سو کانال پاناما دچار خشکسالی شده و تعداد ترانزیت کشتی‌ها را به حداقل رساند و از سوی دیگر کانال سوئز به علت وجود جنگ بین اسرائیل و فلسطین که حوثی‌های شبه نظامی یمن را به طرفداری از فلسطین فرا خواند کانال سوئز با ترافیک سنگین در حال حاضر مواجه است که این کار بر نرخ حمل کالا به شدت تأثیر‌گذار است.

بر‌اساس تحقیقات «چارا گئورگوسی»، تحلیلگر Intermodal کانال پاناما در سال ۲۰۲۱ میلادی ترانزیت حدود ۲۹۱ میلیون تُن محموله را تسهیل کرد که این رقم در سال ۲۰۲۲ میلادی به ۲۹۴ میلیون تُن محموله افزایش یافت.  

اما در سال ۲۰۲۳ میلادی با خشکسالی شدیدی که این گذرگاه را تهدید کرد ترانزیت از این کانال با ارزیابی‌های صورت گرفته در اواخر ماه دسامبر به ۲۸۵ میلیون تُن رسید.

در ادامه گزارش آمده است در شرایط عادی و در گذشته روزانه بین ۳۶ تا ۳۸ کشتی از این کانال عبور می‌کرد، اما در حال حاضر به حداقل ۱۸ کشتی در روز رسیده که اعتراض شدید اپراتور‌ها و صاحبان کالا را درپی دارد، ضمن اینکه شرایط در این کانال هم اکنون به گونه‌ای شده که صاحب هر کشتی با پرداخت هزینه اضافی می‌تواند بدون نوبت کشتی خود را ترانزیت کند.

خشکسالی در کانال پاناما باعث شد کشتی‌هایی که از این مسیر منحرف شدند به جای آنکه ۲۳ روز طول بکشد تا در مسیر ترانس آتلانتیک کالا‌ها را حمل کنند از طریق تنگه ما‌ژلان  با ۳۲ روز تاخیر کالا‌ها را به مقصد برسانند که برآورد خسارت این تأخیر‌ها بر تجارت دریایی  توسط تحلیلگران ماه‌ها زمان لازم دارد.

این چالش کشتی‌ها را مجبور به انتخاب مسیر‌های طولانی و پرهزینه کرده و جریان تجارت دریایی را مختل کرد که بیشترین ضربه از اختلال این کانال را آمریکا متحمل شد و تجارت غلات این کشور دچار چالش شد.

حال با توجه به مشکلاتی که کانال پاناما داشت کانال سوئز نیز از مشکلات ترافیکی موجود رنج می‌برد به گونه‌ای که با توجه به حملات شبه نظامی حوثی یمن تردد کشتی‌ها از دریای سرخ ممنوع شد و به سمت کانال سوئز بیشتر سوق پیدا کرد که همین کار بر تجارت دریایی تأثیر منفی داشت.  

به گفتۀ «چارا گئورگوسی» در کنار این چالش‌ها تنش‌های شدید در منطقه دریای سرخ نقش کانال سوئز را به شدت تحت تأثر قرار داد.  

بر‌اساس آمار‌های موجود در سال ۲۰۲۲ میلادی تعداد ۲۳۰۰۰ کشتی با حمل ۱.۴ میلیارد تُن بار از کانال سوئز عبور کرده و این رقم در سال ۲۰۲۱  میلادی به ۲۱۷۰۰ کشتی با ۱.۲۷ میلیارد تُن رسید. در این ارتباط آمار‌های سال ۲۰۲۳ میلادی این کانال گردآوری نشده است، اما با تشدید مشکلات امنیتی در دریای سرخ و افزایش عواقب حق بیمه خطر جنگ، هزینه‌های حمل‌و‌نقل به شدت افزایش یافت و مسیر‌ها به سمت کانال سوئز و دماغه امید نیک معطوف شد که این کار به بار ترافیکی کانال سوئز افزوده است.

این مسیر دریایی کانال سوئز اگرچه تا حدودی ایمن است و گذرگاه اصلی آسیا به اروپا است، اما بازهم عبور کشتی‌ها با تردید، شک و دودلی از این مسیر مواجه است. ناگفته نماند که ۲۵ درصد از کانتینر‌های جهانی از طریق کانال سوئز عبور می‌کند که اختلال در این گذرگاه بر افزایش هرچه بیشتر کالا‌ها تأثیر خواهد گذاشت.  

این تحلیلگر در پایان نتیجه‌گیری می‌کند با ورود به سال ۲۰۲۴ میلادی باید تمرکز صنعت کشتیرانی بر انتخاب مسیر استراتژیک درست، سازگار و ایمن به منظور مقابله با خطرات نوظهور باشد.