رشد حرفه دریانوردی درگرو تربیت نیروی متعهد و متخصص

سازمان بنادرودریانوردی به عنوان مرجع دریایی کشور و مسئول اجرای مقررات بین المللی و مسائل مربوط به دریائیان نباید اجازه دهد تعداد دریانوردان ایرانی کاهش یابد. 

رئیس دانشکده علوم و فنون دریایی دانشگاه خلیج فارس بوشهر در گفت و گو با خبرنگار مانا با اشاره به کاهش فعالیت شرکت های کشتیرانی در دوره تحریم و حضور حداقلی نیرو در کشتی ها در لنگرگاه ها گفت: پس از تحریم و بازگشت مجدد کشتی ها به عرصه دریانوردی و با توجه به افزایش سن ناوگان، کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و شرکت ملی نفتکش ایران ضمن جوان سازی ناوگان خود باید طی برنامه ریزی طولانی مدت به فکر تامین نیروی انسانی متخصص دریانورد جهت فعالیت در ناوگان باشند ضمن اینکه ایرانیزه کردن ناوگان دریایی همواره جزو برنامه ها بوده است. 

دکتر پرویز باورصاد با بیان اینکه اوج فعالیت دانشگاه های دریایی نیمه دوم سال 65 بوده است و عملا فارغ التحصیلان دانشگاهی از سال 66 به بعد وارد بازار کار شده اند افزود: اگر کارکرد این نیروها را 30 سال در نظر بگیریم که به مراتب کمتر از این عدد است درحال حاضر به دلیل رسیدن به سن بازنشستگی، زمان خروج بسیاری از نیروهای متخصص از ناوگان دریایی فرا رسیده است این در حالی است که طی 30 سال گذشته ناوگان کشتیرانی از نظر تناژ، ظرفیت، تعداد کشتی و...سه تا چهار برابر شده بنابراین دانشگاه های دریایی کشور باید به شدت به دنبال تربیت نیروی دریانورد باشند تا کمبودی در این خصوص ایجاد نشود و ناوگان دریایی کشور به دریانورد خارجی وابستگی پیدا نکند.

وی تصریح کرد: در این زمینه شرکت های کشتیرانی و سازمان بنادر و دریانوردی به عنوان متولی آزمون شایستگی دریانوردی باید با دانشگاه های دریایی همکاری لازم را داشته باشند تا این دانشگاه ها بتوانند نیروی متخصص مورد نیاز را تربیت کنند.

وی اظهار داشت: وظیفه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری این است که نیروی انسانی مورد نیاز را برای بخش های مختلف، صنایع و خدمات تربیت کند که یکی از این صنایع و خدمات به صورت ویژه بخش دریانوردی و کشتیرانی است.

 

وی با اشاره به اهمیت آموزش دریانوردی، نحوه جذب و پذیرش دانشجو گفت: هزینه هایی که صرف آموزش دریانوردی می شود در همان سال های اولیه خدمت دریانورد روی کشتی پوشش داده می شود بنابراین نباید با کوتاه بینی آموزش دریانوردان را هزینه ببینیم بلکه آموزش نوعی سرمایه گذاری است. 

وی با اشاره به تفاوت میان افرادی که به صورت آکادمیک تحصیل کرده و در نهایت افسر کشتی می شوند با افرادی که به صورت تجربی وارد این حرفه می شود اظهار داشت : در حال حاضر ضوابط به گونه ای شکل گرفته است که دیپلمه های هنرستان های دریایی هم می توانند با گذراندن برخی دوره ها در کشتی های اقیانوس پیما فعالیت کنند. در صورتی که این هنرستان ها برای ظرفیت شغلی خاصی ایجاد شده اند حال چنانچه ضوابط خاصی برای بکارگیری این افراد ایجاد شده باید افرادی که از درجات علمی بالایی برخوردارند برای فعالیت بر روی کشتی های اقیانوس پیما انتخاب شوند. 

باورصاد ماده 9 نظام وظیفه را یکی از تسهیلات دولت در جهت ماندگاری افراد در حرفه دریانوردی بیان کرد و گفت: بر اساس این ماده دریانورد در قبال معافیت از خدمت متعهد می شود که ده سال در شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران ، شرکت ملی نفتکش ایران و یا سازمان بنادر و دریانوردی خدمت کند. 

وی افزود: متاسفانه برای ایجاد فرهنگ دریایی در کشور مانند سایر کشورهای پیشرفته جهان هزینه نمی شود در حالیکه در کشورهایی مانند انگلیس، هلند، فرانسه، آلمان و آمریکا تسهیلات ویژه ای در اختیار دریانوردان قرار می دهند. 

وی با بیان اینکه در گذشته اکثر نیروهای شاغل بر روی کشتی ها خارجی بودند گفت: سازمان بنادرودریانوردی به عنوان مرجع دریایی کشور و مسئول اجرای مقررات بین المللی و مسائل مربوط به دریائیان نباید اجازه دهد تعداد دریانوردان ایرانی کاهش پیدا کند.

وی گفت: شرکت های کشتیرانی بهره بردار نیروهای دریانورد هستند و مرجع حمایت از دریانورد سازمان بنادر و دریانوردی است و با توجه به اینکه اداره ثبت دریانوردان در سازمان بنادر و دریانوردی فعال است واز تعداد دریانوردان کشور آگاه است بنابراین چنانچه تعداد دریانوردان خارجی بر روی کشتی ها افزایش پیدا کند مقصراصلی سازمان بنادر و دریانوردی است . 

این استاد دانشگاه با بیان این نکته که رشد حرفه دریانوردی و انجام دریانوردی های عظیم بدون تربیت نیروی دریانورد متعهد و متخصص امکانپذیر نخواهد بود افزود: ناوگان شرکت ملی نفتکش ایران بزرگترین ناوگان نفتکش در دنیا و کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران از نظر ظرفیت در رتبه بیستم دنیا قرار دارد بنابراین باید علت ریزش نیروی دریانورد پس از فارغ التحصیلی و عدم ماندگاری آنها در دریا بررسی شود.

وی با اشاره به اهمیت تربیت دریانوردی ایرانی با توجه به شرایط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی و منطقه ای تصریح کرد: دانشگاه های دریایی می تواند پایه های فرهنگ دریایی، اقتصاد دریا نوردی، اقتصاد کشتی داری و ناوگان داری را تقویت کند.  

 

وی در ادامه با اشاره به الزامات گذراندن یک سال دوره کارورزی برای دانشجویان دریانوردی بر اساس قوانین بین المللی گفت: اکثر کشورهای دارای ناوگان دریایی حداقل ده فروند کشتی آموزشی و تحقیقاتی دریانوردی نیز دارا هستند و دانشجویان دوره آموزشی خود را در ناوگان آموزشی و تحقیقاتی می گذرانند. اما ما متاسفانه فاقد ناوگان آموزش دریانوردی هستیم و از کشتی هایی که نفت و کالا حمل می کنند به عنوان کشتی آموزشی استفاده می کنیم. درصورتیکه دارای کشتی آموزشی باشیم دانشجو به خوبی آموزش می بیند.

وی ضمن بیان لزوم توجه مسئولین به اقتصاد دریا و زمینه های استفاده از دریا از جمله دریانوردی، تجارت خارجی، بنادر، کشتی سازی، گردشگری، نفت و گاز افزود: اقتصاد دریا در کشور زیر یک درصد GDP است در صورتیکه 10 تا 15 درصد GDP کشور می تواند ناشی از دریا باشد. 

 

این پیشکسوت بخش دریایی کشور در خصوص نوسازی ناوگان دریایی گفت: به عنوان یک استاد دانشگاه که بیش از 30 سال در حوزه دریا فعالیت می کنم معتقدم کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران باید کشتی مورد نیاز خود را خارج از کشور تهیه کند زیرا کشتی سازی های ما نشان داده اند که نمی توانند کشتی بسازند.

وی افزود: کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران بیش از 10 سال است برای ساخت کشتی در داخل هزینه کرده است لذا کشتی سازی ها با زور و ایجاد فضای سیاسی به نتیجه نخواهند رسید. به این ترتیب نه تنها کشتی ساز نخواهیم بود بلکه کشتیرانی هم نمی تواند روی پای خود بایستد. 

وی با اشاره به اهمیت تعمیرات کشتی در داخل کشور گفت: کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و شرکت ملی نفتکش ایران دارای کشتی های بزرگ اقیانوس پیما هستند که این کشتی ها در سال احتیاج به تعمیرات دارند تعمیرات این کشتی ها می تواند در داخل انجام شود .

وی با بیان لزوم برنامه ریزی دولت در این خصوص گفت:  برای ایجاد تحرک در کشتی سازی ها احتیاج به طرح و برنامه است. 

 

باورصاد با بیان اینکه ما فاقد دکترین و سیاست های دریایی هستیم افزود: ارگان های دریایی بخشی نگر هستند و هر یک برای خود فعالیت می کنند در حالیکه در سایر کشورها اقتصاد دریا برای 30 سال آینده برنامه ریزی شده است.

رئیس دانشکده علوم و فنون دریایی دانشگاه خلیج فارس بوشهرگفت:95 درصد تجارت خارجی کشور از طریق دریا و90 درصد حمل و نقل زمینی نیز بوسیله حمل و نقل جاده ای انجام می شود. اما سازماندهی برای فعالیت های حمل و نقلی وجود ندارد. درصورتیکه اگر در کشور یک اتاق فکر وجود داشته باشد که این اتاق فکر تصمیم به ایجاد وزارت دریاداری بگیرد اهمیت دریا مورد توجه قرار می گیرد.