حمل‌ونقل دریایی؛ محرک اصلی رشد تجارت جهانی در سال ۲۰۲۵

به گزارش گروه بین‌الملل مانا به نقل از سایت آنکتاد؛ محرک اصلی تجارت جهانی، رشد بخش دریایی بوده است؛ به‌طوری‌که تجارت کالاهای دریایی تقریباً ۱.۵ تریلیون دلار از افزایش ۲.۲ تریلیون دلاری تجارت جهانی را به خود اختصاص داده است. در همین حال، تجارت خدمات حدود ۷۵۰ میلیارد دلار سهم داشته و در حدود ۹ درصد رشد کرده است. آنکتاد انتظار دارد رشد سه‌ماهه چهارم برای کالاها به ۰.۵ درصد و برای خدمات به ۲ درصد کاهش یابد که نشان‌دهنده موانع پیش رو است.
بر اساس این گزارش، شرق آسیا با افزایش ۹ درصدی صادرات در چهار فصل گذشته و افزایش ۱۰ درصدی تجارت درون‌منطقه‌ای، قوی‌ترین عملکرد منطقه‌ای را ثبت کرده است. آفریقا نیز در همین دوره رشد قوی ۱۰ درصدی واردات و افزایش ۶ درصدی صادرات را تجربه کرده است. در مقابل، آمریکای شمالی و اروپا گسترش ملایم‌تری داشته‌اند. صادرات آمریکای شمالی در چهار فصل گذشته، باوجود کاهش ۳ درصدی در سه‌ماهه سوم، ۲ درصد افزایش یافت. صادرات اروپا نیز سالانه ۶ درصد رشد داشت، اما در سه‌ماهه اخیر به ۲ درصد کاهش پیدا کرد.
تولید همچنان موتور اصلی رشد تجارت جهانی است و در چهار فصل گذشته ۱۰ درصد افزایش داشته است. در این میان، وسایل الکترونیک با رشد ۱۴ درصدی ناشی از تقاضای مرتبط با هوش مصنوعی پیشتاز بوده‌اند. کشاورزی نیز عملکردی قوی ثبت کرده و در سه‌ماهه سوم ۸ درصد افزایش یافته است؛ به‌ویژه در بخش غلات، میوه‌ها، سبزیجات و دانه‌های روغنی سود قابل‌توجهی حاصل شده است.
بر اساس این گزارش، بخش خودرو تصویری متضاد ارائه می‌دهد و تجارت آن در طول سال گذشته ۴ درصد کاهش یافته است. تنها نقطه روشن در این بخش، خودروهای هیبریدی بوده‌اند که با رشد ۲۲ درصدی همراه شدند. در حالی که تجارت خودروهای احتراقی ۱۳ درصد و خودروهای برقی ۵ درصد کاهش داشته، آهن و فولاد از سه‌ماهه سوم سال ۲۰۲۴ رشد چشمگیر ۴۰ درصدی را تجربه کرده‌اند. با این حال، تجارت کلی منابع طبیعی به دلیل کاهش قیمت سوخت همچنان راکد مانده است.
عدم تعادل تجاری همچنان چالش‌هایی برای صنعت دریایی ایجاد می‌کند. مازاد کالاهای چین در سه‌ماهه سوم کاهش یافته، اما همچنان حدود ۳۰ میلیارد دلار بیشتر از مدت مشابه در سال ۲۰۲۴ است. کسری تجاری ایالات متحده نیز نسبت به اوایل سال ۲۰۲۵ بهبود یافته است.
در ادامه گزارش تأکید شده است که چندپارگی ژئوپلیتیکی در حال تغییر الگوهای حمل‌ونقل است. تمرکز تجارت بین اقتصادهای بزرگ افزایش یافته و این امر نشان می‌دهد که سهم بیشتری از محموله‌های جهانی از طریق گروه کوچک‌تری از بازیگران کلیدی جابه‌جا می‌شود.
آنکتاد با نگاهی به آینده تا سال ۲۰۲۶ هشدار می‌دهد که انتظار می‌رود این شتاب کاهش یابد. کند شدن رشد جهانی، افزایش هزینه‌های تجاری و تداوم عدم‌قطعیت، احتمالاً بر جریان‌های تجارت دریایی تأثیر خواهد گذاشت. هرچند اقتصادهای درحال‌توسعه انعطاف‌پذیری نشان داده‌اند، اما فشارهای بدهی همچنان بسیاری از بازارهای نوظهور را محدود می‌کند.
در پایان این گزارش آمده است که تغییر از رشد مبتنی بر قیمت به رشد مبتنی بر حجم در سه‌ماهه چهارم سال ۲۰۲۵ نشان می‌دهد تقاضای اساسی، حتی با تعدیل نوسانات قیمت کالاها، همچنان قوی باقی مانده است. برای اپراتورهای کشتی و تأسیسات بندری، این گذار بیانگر حجم پایدار محموله‌ها است؛ هرچند فشارهای حاشیه‌ای ناشی از کاهش نرخ‌ها همچنان وجود خواهد داشت.