خطرات امنیتی تأثیرگذار بر کشتیرانی جهانی در نوامبر ۲۰۲۵

دریای سیاه و بالتیک

درگیری روسیه و اوکراین از دریای سیاه به بالتیک گسترش یافته و به عملیات‌های هیبریدی شامل جاسوسی و خرابکاری رسیده است.

- مین‌های دریایی و مواد منفجره عمل‌نکرده همچنان تهدید اصلی‌اند؛ این موارد در سواحل رومانی، بلغارستان و ترکیه مشاهده شده است.

- حملات مین مغناطیسی (Limpet mines) علیه کشتی‌های حامل فرآورده‌های نفتی روسیه به بالتیک و حتی مدیترانه سرایت کرده است.

- جنگ الکترونیک در هر دو منطقه تشدید شده و باعث اخلال در GPS و AIS کشتی‌ها شده است.

- گزارش‌هایی از استفاده نظامی از کشتی‌های تجاری وجود دارد که موجب توقیف چند کشتی در آلمان، سوئد و نروژ شده است.

- تحریم‌های جدید آمریکا علیه Lukoil و Rosneft باعث احتیاط چین و هند در خرید نفت روسیه شده و عملیات «shadow fleet» (ناوگان سایه) در حال افزایش است.

- ایران در حال توسعه یک مسیر زمینی برای اتصال به روسیه جهت دور زدن تحریم‌هاست.

مدیترانه

داده‌های Ambrey نشان می‌دهد تا پایان ۲۰۲۵ بیش از ۸۷۰ عملیات جست‌و‌جو و نجات (SAR) توسط کشتی‌های تجاری انجام شده است.

- مسیر‌های جدید مهاجرت از الجزایر به اسپانیا و جزایر بالئاریک و از کرت به شرق مدیترانه فعال شده است.

- حملات مسلحانه و پهپادی علیه کشتی‌های امدادی مانند Mediterranea SOS و ناوگان «Freedom Flotilla» ثبت شده است.

- اعتراضات کارگری و محیط‌زیستی علیه کشتی‌های مرتبط با اسرائیل یا آلاینده‌های زیست‌محیطی در بنادر اروپایی شدت یافته است.

- درگیری‌های مسلحانه در لیبی همچنان صادرات و عملیات بندری را مختل کرده و بی‌ثباتی منطقه را افزایش داده است.

خاورمیانه – دریای سرخ و خلیج عدن

دو بازیگر اصلی تهدیدزا در منطقه: حوثی‌ها و اسرائیل.

- از ژوئن تاکنون ۱۱۲ حادثه امنیتی دریایی ثبت شده که ۳۱ مورد آن مرتبط با حوثی‌ها بوده است.

- پنج کشتی هدف قرار گرفته‌اند (۳ آسیب‌دیده، ۲ غرق‌شده) با پنج کشته و یک مجروح.

- اسرائیل در اوت و سپتامبر حملات هوایی به بندر الحدیده و اهداف حوثی انجام داد.

- با وجود کاهش تعداد حملات، شدت و تلفات افزایش یافته است.

- پس از آتش‌بس اسرائیل–حماس، حمله جدیدی گزارش نشده ولی احتمال بازگشت تهدید‌ها در صورت شکست مذاکرات وجود دارد.

- آینده امنیت دریایی به وضعیت نوار غزه و دوام میانجیگری آمریکا، قطر و مصر بستگی دارد.

سودان

جنگ داخلی ادامه دارد و گزارش‌هایی از جنایات جنگی در غرب سودان منتشر شده است.

- اختلال GPS در نزدیکی بندر سودان و سواکن گزارش شده که موجب خطرات ناوبری شده است.

- حملات پهپادی به فرودگاه خارطوم نیز تداوم یافته است.

غرب آفریقا – خلیج گینه

با آغاز فصل خشک، فعالیت دزدان دریایی افزایش یافته است.

- حملات عمدتاً در آب‌های گابن، سائوتومه و گینه استوایی رخ می‌دهد، جایی که گشت‌های دریایی محدودند.

- گروه‌های دزدی دریایی (PAGs) از دلتای نیجر فعالیت می‌کنند و تا ۴۰۰ مایل دریایی از ساحل با قایق‌های تندرو دست به ربایش می‌زنند.

- هدف اصلی، ربایش خدمه خارجی برای دریافت باج است (معمولاً طی ۲۵ تا ۶۰ روز مذاکره).

- تمرکز مجدد دزدان به سمت بنونی و پورت هارکورت نیجریه مشاهده می‌شود.

- تمرینات نظامی خارجی بازدارندگی محدودی دارند؛ تجربه نشان داده که وقتی قیمت نفت زیر ۸۰ دلار می‌افتد، دزدی دریایی افزایش می‌یابد.

آسیا – مالزی و تنگه مالاکا

دولت مالزی اجرای سخت‌گیرانه‌ای علیه لنگر غیرمجاز و انتقال نفت کشتی به کشتی (STS) آغاز کرده است.

- از اوت تاکنون پنج مورد توقیف ثبت شده است.

- لنگرگاه Tanjung Piai بسته شده و Muar Anchorage تنها با مجوز قبلی قابل استفاده است.

- کشتی‌ها باید AIS روشن، مجوز لنگرگیری، مدارک معتبر داشته و از بازرسی‌ها تمکین کنند.

- در تنگه مالاکا، چند مورد سرقت مسلحانه ثبت شده، اما سطح هشدار ISPS هنوز به سطح ۲ نرسیده است.

چین و تایوان

بیانیه اخیر پکن مبنی بر پرهیز از اقدام نظامی علیه تایوان بیشتر نمادین و سیاسی است.

- چین پس از تصفیه‌های داخلی ارتش، در کوتاه‌مدت احتمالاً اقدام نظامی نخواهد کرد.

- این مواضع بیشتر برای تأثیرگذاری بر افکار عمومی و فشار دیپلماتیک بر واشنگتن تنظیم شده است.

تهدید فزاینده جعل سامانه شناسایی خودکار (AIS Spoofing)

- جعل موقعیت و اطلاعات کشتی‌ها به روشی سیستماتیک در حال افزایش است.

- نمونه‌ها شامل نقشه‌سازی جعلی ناوگان‌های ماهیگیری در اقیانوس آرام و پنهان‌سازی عملیات نفتکش‌ها در دریای سیاه و هرمز است.

- در حادثه برخورد نفتکش Front Eagle در تنگه هرمز، داده‌های AIS عمداً دستکاری شده و کشتی به‌صورت مجازی در خاک ایران نمایش داده شده بود.

- شرکت Inchcape با استفاده از یادگیری ماشین و داده‌های چندمنبعی (Radar + Satellite + Port APIs) در حال توسعه سامانه‌های تشخیص جعلی‌سازی است.

- جعل AIS اکنون یک تهدید ایمنی و بیمه‌ای جدی تلقی می‌شود و باید به‌عنوان اولویت فنی و عملیاتی مدیریت شود.

مترجم: مهسا رسولی