به گزارش گروه بینالملل مانا، با رشد تجارت جهانی، بنادر بهعنوان نقاط کلیدی در زنجیره تأمین بینالمللی نقش حیاتی ایفا میکنند. مدیریت صحیح نگهداری کانتینرها، بهویژه با توجه به تنوع محمولهها از جمله کالاهای خطرناک، برای تضمین ایمنی، کارایی و انطباق با مقررات بینالمللی ضروری است.
اولین قدم، دستهبندی کانتینرها بر اساس نوع محموله
کانتینرهای کالای عمومی (General Cargo Containers)؛ این کانتینرها حاوی کالاهای غیرخطرناک هستند و معمولاً در محوطههای مشخص و استاندارد بنادر دپو میشوند. استفاده از جرثقیلها و سیستمهای خودکار برای جابهجایی و نگهداری این کانتینرها رایج است.
کانتینرهای یخچالدار (Reefer Containers)؛ برای حمل کالاهای فاسدشدنی مانند مواد غذایی و داروها استفاده میشوند. این کانتینرها در مناطق مجهز به پریزهای برق برای حفظ دمای مناسب نگهداری میشوند و نظارت مداوم بر دما و شرایط داخلی آنها انجام میگیرد.
کانتینرهای کالای خطرناک (Hazardous Cargo Containers)؛ حمل و نگهداری این کانتینرها تحت نظارت دقیق مقررات بینالمللی مانند «کد بینالمللی کالاهای خطرناک دریایی» (IMDG Code) انجام میشود.
الزامات کلیدی شامل: جداسازی و تفکیک: نگهداری در مناطق ویژه و جدا از سایر کالاها برای جلوگیری از واکنشهای ناخواسته.
برچسبگذاری و مستندسازی: استفاده از برچسبهای هشداردهنده و تهیه اسناد دقیق برای شناسایی سریع در مواقع اضطراری.
بازرسی منظم: بررسی دورهای برای اطمینان از عدم نشت، آسیب یا تخریب کانتینرها.
طبق گزارش شرکت WTW، حدود ۶.۵ درصد از کانتینرها حاوی کالاهای خطرناک بهطور نادرست اعلام شدهاند، که این موضوع خطرات جدی برای ایمنی بنادر ایجاد میکند.
کانتینرهای خارج از اندازه (Out-of-Gauge Containers)؛ این کانتینرها برای حمل محمولههایی با ابعاد غیرمعمول استفاده میشوند و نیاز به تجهیزات خاص برای جابهجایی و نگهداری دارند.
کانتینرهای خالی (Empty Containers)؛ کانتینرهای خالی معمولاً در مناطق جداگانه دپو میشوند و بر اساس مالکیت خطوط کشتیرانی و مقصد بعدی سازماندهی میشوند.
مقررات بینالمللی و الزامات ایمنی
کد بینالمللی کالاهای خطرناک دریایی (IMDG Code)؛ این کد توسط سازمان بینالمللی دریانوردی (IMO) تدوین شده و استانداردهای جهانی برای حمل و نگهداری کالاهای خطرناک را تعیین میکند.
الزامات شامل:
بستهبندی مناسب: استفاده از بستهبندیهای مقاوم و استاندارد برای جلوگیری از نشت یا آسیب.
برچسبگذاری صحیح: نصب برچسبهای هشداردهنده و اطلاعات مربوط به خطرات محموله.
تفکیک مواد ناسازگار: جدا نگهداشتن موادی که ممکن است با یکدیگر واکنش نشان دهند. عدم رعایت این مقررات میتواند منجر به حوادثی مانند آتشسوزی، نشت مواد سمی و آسیب به محیطزیست شود. علاوه بر مقررات بینالمللی، بسیاری از کشورها مقررات خاص خود را برای نگهداری کالاهای خطرناک در بنادر دارند.
مدیریت صحیح نگهداری کانتینرها در بنادر، بهویژه با توجه به تنوع محمولهها و مقررات بینالمللی، برای تضمین ایمنی، کارایی و حفاظت از محیطزیست ضروری است. با توجه به رشد مستمر تجارت جهانی، بنادر باید بهطور مداوم فرآیندها و زیرساختهای خود را بهروزرسانی و بهینهسازی کنند.
بسیاری از بنادر به استفاده از فنّاوریهای نوین مانند سیستمهای ردیابی دیجیتال، مدیریت موجودی مبتنی بر هوش مصنوعی و تجهیزات خودکار روی آوردهاند.
منابع:
1. International Maritime Organization. “The International Maritime Dangerous Goods (IMDG) Code.”
2. WTW. “Hazardous materials and mis-declared cargo in ports.”
3. Bureau of Transportation Statistics. “Port Performance Freight Statistics: 2025 Annual Report.”
4. Discover Containers. “Shipping Container Statistics & Facts.”
5. Financial Times. “Mediterranean ports warn of overflowing storage yards in latest threat to supply chain.”