‌پیامد‌های تصمیم شرکت چینی برای دوری از بنادر اسرائیل

به گزارش گروه بین‌الملل مانا، براساس برآورد کارشناسان صنعت کشتیرانی، پس از اعلام تعلیق فعالیت‌های حمل‌و‌نقل دریایی توسط شرکت چینی «Cosco» در اسرائیل، این موضوع تأثیر قابل توجهی بر زنجیره تأمین اسرائیل نخواهد داشت. با این حال، آنچه موجب نگرانی کارشناسان صنعت شده، احتمال تأثیر دومینویی آن و اختلال در تجارت اسرائیل با جهان است.  

شرکت چینی COSCO چهارمین شرکت بزرگ کشتیرانی جهان و بزرگترین شرکت کشتیرانی در آسیا است و سهم حدوداً ۱۱ درصدی از تجارت جهانی را بر عهده دارد. تصمیم این شرکت در حالی اتخاذ شد که خطوط کشتیرانی جهان در دریای سرخ به دلیل حملات انصارالله یمن مختل شده و بسیاری از شرکت‌های بزرگ تصمیم به توقف عبور خود از طریق تنگه باب المندب گرفتند.

براساس داده‌ها رسمی، بیشتر تجارت شرکت چینی COSCO با اسرائیل از طریق بندر حیفا انجام که توسط شرکت دولتی چینی SIPG مدیریت می‌شود. این شرکت چینی خط دیگری با مشارکت شرکت کشتیرانی اسرائیلی نیز در اختیار دارد. هنوز این شرکت در مورد  تصمیم اخیر خود سکوت کرده و حتی دفاتر نمایندگی رسمی آن در اسرائیل که توسط Carmel Shipping Services اداره می‌شود از هرگونه اظهار نظر خودداری کردند.

هنوز کارشناسان صنعت کشتیرانی اسرائیل در مورد دلایل این تصمیم تردید دارند و آن را به ترس این شرکت از حملات دریای سرخ و یا رابطه راهبردی ایران و چین نسبت می‌دهند. اخیراً، شرکت کشتیرانی کاسکو مانند سایر شرکت‌ها مجبور شد مسیر کشتی‌های خود را به سمت دریای مدیترانه تغییر دهد و عبور از دریای سرخ و طریق تنگه باب المندب را متوقف کند. این شرکت به کشتی‌های خود دستور داد تا از طریق تنگه جبل الطارق به سمت دریای مدیترانه حرکت و مسیر طولانی در اطراف قاره آفریقا را طی کنند. البته برخلاف شرکت‌های بین‌المللی، کاسکو تصمیم گرفت فعالیت‌های خود را در بنادر دریایی اسرائیل متوقف کند.

کاسکو قصد دارد سفر‌های ناوبری خود در دریای مدیترانه را به بندر پیرئوس یونان منتقل کند که از سال ۲۰۱۶ میلادی مالکیت آن را در اختیار دارد، یعنی کشتی‌ها محموله‌ها را ابتدا در یونان تخلیه و سپس از آنجا و با استفاده از کشتی‌های سایر شرکت‌ها به اسرائیل انتقال دهند. این فرآیند احتمالاً زمان حمل کالا از چین و آسیا به اسرائیل را طولانی‌تر و هزینه آن را نیز افزایش می‌دهد.

بر‌اساس برآورد‌های رسمی در صنعت کشتیرانی اسرائیل، تاثیر تصمیم کاسکو بر تجارت بین خاور دور و اسرائیل بسیار است. زیرا این شرکت چینی با خط کشتیرانی اسرائیل همکاری می‌کند که کشتی‌های بسیاری را در مسیر‌های خاور دور اداره می‌کند و می‌تواند منجر به افزایش هزینه‌های حمل‌و‌نقل بیشتر شود. برای نمونه، شرکت تابعه این شرکت در هنگ کنگ، OOCL، نیز اعلام کرد که به دلیل «مشکلات عملیاتی»، سفر به اسرائیل را متوقف کرده است.

دلایل تصمیم کاسکو

 مقامات ارشد صنعت کشتیرانی اسرائیل نیز تا کنون از اظهار نظر علنی در مورد این اقدام کاسکو خودداری کرده‌اند. مقامات کشتیرانی رژیم این اقدامات را به روابط سیاسی پیچیده بین اسرائیل و چین و حمایت پکن از حماس مرتبط می‌دانند که با انتقاد شدید از جنگ اسرائیل در غزه و موضع چین در شورای امنیت سازمان ملل متحد همراه بود.

کارشناسان باور دارند که شرکت‌های کشتیرانی چینی چیزی شبیه مصونیت از حملات حوثی‌ها در منطقه باب المندب دارند، زیرا این کشور متحد ایران و مشتری ۹۰ درصد نفت آن است، از همین روی احتمال حمله به کشتی‌های متعلق به یک شرکت دولتی چینی بسیار اندک است. مقامات صنعت کشتیرانی اسرائیل اظهار می‌کنند که گواه این امر اینکه از زمان آغاز جنگ هیچ کشتی چینی در این منطقه مورد حمله قرار نگرفته است.

این کارشناسان و فعالان صنعت کشتیرانی از تصمیمات اتخاذ شده اسرائیل در سال‌های اخیر برای استفاده از شرکت‌های چینی جهت ایجاد و راه اندازی زیرساخت‌های اساسی در این کشور انتقاد کرده‌اند، زیرا باور دارند که پکن در شرایط اضطراری، ایران را انتخاب خواهد کرد.

البته برخی از کارشناسان نیز، تصمیم کاسکو را صرفاً تجاری دانسته که در راستای مقابله با تهدید‌های ناشی از جنگ اسرائیل علیه حماس در غزه و تشدید تنش‌ها با حزب الله لبنان است. یک منبع آگاه در صنعت کشتیرانی به روزنامه اسرائیلی Calcalist گفت: «اسرائیل مقصد کوچکی بوده و اهمیت کمتری برای شرکت کشتیرانی بزرگ چینی COSCO دارد، براساس برآورد‌ها تعداد کانتینر‌هایی که COSCO در اسرائیل تخلیه می‌کند نسبتاً اندک است و حدود ۵ درصد از کل کانتینر‌های بندر حیفا را تشکیل می‌دهد.»

دلیل وحشت صهیونیست‌ها

برای یک شرکت کشتیرانی تصمیم به عدم فعالیت در مناطق جنگی طبیعی است. برای نمونه، برخی از شرکت‌ها تصمیم گرفتند از پهلوگیری در بنادر دریایی روسیه و اوکراین خودداری کنند، زیرا فعالیت در این مناطق باعث افزایش هزینه‌ها مانند بیمه‌نامه‌های شرکت می‌شود. اما تصمیم کاسکو برای تعلیق فعالیت‌های خود احتمالاً پیامد‌هایی عمیقی برای زنجیره‌های تامین اسرائیل داشته باشد و حتی شرکت کشتیرانی اسرائیلی را تحت تأثیر قرار دهد که دلیل آن اجتناب واردکنندگان و صادرکنندگان برای استفاده از خدمات حمل‌و‌نقل دریایی ارائه شده توسط COSCO است. البته انتظار می‌رود شرکت کشتیرانی اسرائیل فعالیت خود را گسترش دهد تا اثرات منفی بر اقتصاد اسرائیل را کاهش دهد.

کشتیرانی اسرائیل نخستن شرکتی بود که مسیر کشتی‌های خود در دریای عرب و تنگه باب المندب را پس از تلاش انصارالله برای حمله به کشتی‌های اسرائیلی، تغییر داد که این امر با افزایش بیش از ۲۰۰ درصدی قیمت‌ها همراه است. در این راستا، شرکت کشتیرانی اسرائیلی زیم تعداد کشتی‌های خود و حجم کالا‌های قابل حمل را افزایش داد.

برآورد‌های بخش کشتیرانی نشان می‌دهد که تعلیق اخیر فعالیت‌های کاسکو در اسرائیل به جز تأخیر احتمالی در تحویل کالا‌های وارداتی منجر به افزایش غیرعادی قیمت‌ها نخواهد شد. البته تداوم چنین وضعیتی می‌تواند به تجارت اسرائیل و رقابت صادر کنندگان اسرائیلی در جهان آسیب برساند. زیرا شرکت‌های بین‌المللی ممکن است اسرائیل را به عنوان یک کشور دشوار برای مبادله تلقی کنند.