نا‌امنی در دریای سیاه آتش زیر خاکستر‌ی برای تشدید مجدد بحران مواد غذایی و انرژی

اختصاصی مانا - در پی بی‌توجهی روسیه  به کریدور امن صدور غلات و لغو قرارداد مربوط به آن، اوکراین آب‌های اطراف بنادر دریای سیاه را تا اطلاع ثانوی منطقه جنگی اعلام کرده و روسیه  نیز در این منطقه پای‌بند مقررات اعلام شده از سوی سازمان‌های بین‌المللی در این مناطق نیست؛ به همین جهت بحران عمیقی در این منطقه به وقوع پیوسته که به بحران ذهنی مردم کشور‌های پیرامون برای صدور غلات، مواد غذایی و سایر محصولات  تبدیل شده است.

در واقع اوکراین به کشتیرانی روسیه در دریای سیاه اعلام جنگ کرده و معتقد  است که ادامه حمل نفت روسیه توسط کشتی‌های غربی در این منطقه غیر‌قابل توجیه می‌باشد.

 در این میان روسیه نیز به هیچ عنوان از موضع اعلام شده کوتاه نمی‌آید که همین معضل قابل سرایت به تمامی کشورهاست.

بر‌اساس گزارش و اخبار رسیده یک مقام ارشد اوکراین چندی پیش هشدار داد بنادر و نفتکش‌های حامل نفت روسیه در دریای سیاه که میلیون‌ها بشکه نفت را به اروپا صادر می‌کنند می‌توانند به عنوان بخشی از دارایی روسیه به حساب آیند که توسط ارتش اوکراین مورد حمله قرار گیرند.

«اولگ اوستنکو» مشاور اقتصادی «ولودیمیر زلنسکی» رئیس جمهور اوکراین در این ارتباط می‌گوید: هر آن چیزی که روس‌ها در دریای سیاه جابه‌جا می‌کنند اهداف نظامی معتبری هستند که می‌تواند توسط  نیرو‌های اوکراینی مورد حمله قرار گیرد. در این راستا غلات، کود شیمیایی و یا تجهیزات جنگی و نفت به حال ماهیچ فرقی نمیکند. مهم آن است که به محموله ها‌ی قابل صدور  روسیه لطمه وارد شود.

وی در ادامه یاد‌آور شد: این رویداد با مسدود کردن کریدور صدور غلات توسط روسیه آغاز شد و بنادر، کشتی‌ها و زیر‌ساخت‌های دریایی اوکراین  پس از آن مورد حمله قرار گرفت؛ به همین جهت ما عملیات تلافی جویانه را حق قانونی خود می‌دانیم.

دریای سیاه بدون امنیت

«گابریل گابین» تحلیلگر ارشد دریایی در این زمینه معتقد است: بحران دریای سیاه باعث افزایش سرسام آور نرخ بیمه کشتی‌ها شده و می‌تواند یکی از مسیر‌های اصلی حمل‌و‌نقل نه تنها روسیه بلکه اکثر کشور‌های همجوار را به مخاطره بیندازد و ممکن است از این موضوع اوکراین نیز بهره برداری کند.

مسئولان وزارت دفاع اوکراین معتقدند  تا زمانی‌که روسیه شهر‌های صلح آمیز اوکراین را به وحشت بیندازد و قصد نابود کرن غلات را داشته باشد هیچ امنیتی در دریای سیاه و آزوف وجود نخواهد داشت و این کار به قحطی و سوء تغذیه صد‌ها میلیون نفر در سراسر جهان منجر خواهد شد.

«الکسیس الندر» تحلیلگر دریایی شرکت Kpler در این باره هشدار می‌دهد نزدیک بودن ارتش مسکو به بنادر تجاری دریای سیاه می‌تواند خطرات مربوط به کشتی‌های تجاری را به شدت بالا ببرد.

وی معتقد است: افرادی که در بازار حمل‌و‌نقل دریایی فعالیت می‌کنند می‌گویند اگرچه انتظار ندارند اوکراین به کشتی‌های تجاری حمله کند، اما چه بسا که در تصمیمات آنی اوکراین دست به این کار بزند تا بتواند جلوی تجارت روسیه از طریق بنادر دریای سیاه را بگیرد.

به گمان وی در حال حاضر فعالیت در منطقه دریای سیاه و دریای آزوف به قدری بحرانی است که بسیاری از مالکان کشتی از جمله مالکان کشتی‌های یونانی کمتر تمایلی به حمل محموله‌ها نشان می‌دهند.

این در حالی است که یک ترکیب بین‌المللی از صنعت کشتیرانی در منطقه جنگی روسیه و اکراین به سر می‌برند که به دنبال حفظ امنیت دریایی هستند.

با توجه به خطرات فزاینده‌ای که این درگیری‌ها در آب‌های شلوغ بین‌المللی به وجود آورده تصمیم گیری برای صنعت کشتیرانی به منظور تردد در این منطقه سخت است و تاجرانی که نسبت به خرید نفت ارزان ۶۰ دلاری روسیه وسوسه می‌شوند باید ریسک عبور از این منطقه جنگی را به جان بخرند.

آیا روسیه به توافق برمی‌گردد؟

در همین حال سایت cnbc به تجزیه و تحلیل مسائل مربوط به دریای سیاه پرداخته و با اشاره به اینکه نشست عربستان پیرامون پایان دادن به جنگ روسیه و اوکراین بی‌نتیجه بود یاد‌آور شده است: در شرایط فعلی رهبران بین‌المللی همچنان از روسیه می‌خواهند که به توافق غلات دریای سیاه برگردد. در این ارتباط «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه آمریکا از مسکو در‌خواست کرده دراین ارتباط به  باج خواهی خود در ارتباط با عرضۀ مواد غذایی جهانی پایان دهد. اما روسیه که در حال حاضر برگ برنده‌ای به نام لغو توافق را در دست دارد عکس‌العملی نه تنها به حرف‌های وزیر امور خارجه آمریکا نشان نداده بلکه به حملات خود نیز همچنان ادامه می‌دهد.

از زمان خروج روسیه از ابتکار عمل بشر‌دوستانه در ماه ژوئیه حملات از سوی این کشور به چند بندر اوکراین که ذخایر غلات را به منظور صادرات در آن‌ها ذخیره کرده آغاز شده و زیر‌ساخت‌های ذخیره  سازی و صادرات غلات به شدت آسیب دیده و یا تخریب شده است.

از دید کارشناسان و تحلیلگران دریایی و سران برخی از کشور‌ها موضوع صدور مواد‌غذایی از دریا به کشور‌های مختلف از جمله قاره آفریقا مورد انتقاد قرار گرفته و امیدواری را در بین رهبران کشور‌ها برای پایان دادن به جنگ از یک سو و احتمال ایجاد بحران مجدد مواد غذایی در سراسر جهان و بالا رفتن قیمت آن از سوی دیگر به یأس تبدیل کرده است.

به هرحال  اکثر سران کشور‌های دنیا در پی یافتن راه حل‌هایی برای پایان دادن به مناقشه روسیه و اوکراین و همچنین کاهش بحران در دریای  سیاه و آزوف هستند و چشم به اجلاس بعدی که قرار است مجدداً در عربستان برگزار شود، دوخته‌اند.        

بر‌اساس ارزیابی تحلیلگران اجلاس اخیر که در عربستان سعودی برگزار شد می‌توانست به حل بحران کمک کند، اما متأسفانه چنین اتفاقاتی صورت نگرفت، زیرا روسیه و اوکراین هنوز تمایلی به گفتگوی مستقیم ندارند و تا زمانی که این شرایط پدید نیاید پایان جنگ و بحران در دریای سیاه نشدنی به نظر می‌رسد.  

در پایان این مقاله آمده است: در حال حاضر روسیه و اوکراین یکدیگر را به جنگ تمام عیار علیه هم متهم می‌کنند و متأسفانه سازمان ملل نیز در این ارتباط نتوانسته به خوبی نقش میانجی‌گری خود را ایفا کند و مردم کشور‌های مختلف جهان  نومیدانه گوش به زنگ پایان جنگ و انتشار خبر خوشِ از بین رفتن نا‌امنی در دریای سیاه و بازگشت روسیه به توافق می‌باشند. امری که در شرایط فعلی محال به نظر می‌رسد.

منابع: politico.eu
cnbc.com