همراهی سازمانها با گمرک سبب کاهش بوروکراسی می شود

مصطفی آیتی در گفتگو با خبرنگار مانا با اشاره به مشکلات ترانزیت کشور گفت: در گذشته یکی از مشکلات اصلی ترانزیت در وجود بوروکراسی اداری بود به گونه ای که به دلیل عدم سیستم های نوین تشریفات ترانزیت طولانی و به تبع آن هزینه های مترتب بر ترانزیت نیز بالا بود. بعنوان مثال اخذ مجوز ترانزیت از سازمانهای مختلف که گاهاً در ترانزیت داخلی بیش از 20 نوع مجوز بود به دلیل عدم استقرار بسیاری از سازمانهای صادر کننده مجوز در مبادی ورودی، صدور مجوز بسیار زمانبر بود. 

وی افزود: قانون، گمرک را به عنوان اصلی ترین دستگاه ناظر بر مبادلات کالا مکلف به اعمال حاکمیت و اجرای قانون کرده است و گمرک در اجرای وظایف قانونی خود بمنظور ایجاد تسهیلات و شفافیت در تجارت اقدام به مدرن سازی و ایجاد بسترهای الکترونیکی برای تبادل داده ها کرده است که این مهم با اجرای سامانه جامع امور گمرکی محقق شد. درحال حاضراین سامانه جامع در تمامی گمرکات اجرا شده و با ایجاد امکان اظهار از راه دور برای ذینفعان و پیاده سازی پنجره واحد، ارتباط تمامی دستگاههای صادر کننده مجوز،  بدون نیاز به حضور در گمرکات مرزی و تنها از طریق ارتباط الکترونیکی میسر شده است.

معاون دفتر نظارت بر ترانزیت گمرک ایران در این باره ادامه داد: در گذشته برای دریافت مجوز بعنوان مثال در مرز سرخس باید به مرکزاستان یا پایتخت مراجعه واز سازمان خاصی مجوز دریافت می شد، اما امروزه گمرک با ایجاد این سامانه الکترونیکی زمان و مسافت را به حداقل رسانده است که دراین امر تقریباً تمامی سازمانها همکاری کرده اند اما برخی از سازمانها تا به امروز به این باور نرسیده اند که توقف محموله های ترانزیتی در مرز بخاطر عدم صدور مجوز در روزهای تعطیل منجر به افزایش هزینه می شود.

آیتی با اشاره به راه اندازی سامانه جامع امور گمرکی خاطر نشان کرد: بنابراین سازمانهای ذیربط در صدور مجوزها و نظارت برترانزیت برای افزایش سرعت، حذف بوروکراسی و کاهش هزینه های ترانزیتی در این بستر آماده، همچون مرز بازرگان ـ که ارائه خدمات آن  شبانه روزی است ـ باید با گمرکات مرزی همراه شوند و بصورت لحظه ای خدمات ارائه دهند. 

معاون دفتر نظارت بر ترانزیت گمرکی ایران هماهنگهای کلیه سازمانهای مربوطه با گمرک را ضروری دانست و تصریح کرد: باید تمامی دستگاههای فعال در ترانزیت با سامانه امورگمرکی و گمرک هماهنگ شوند چرا که این سامانه محور انجام تشریفات گمرکی است؛ اگر محور را گمرک قرار داده و سامانه را بسترآن، تمامی دستگاهها به عنوان یک وظیفه ملی باید خود را ملزم به هماهنگی با این محور در بستر ایجاد شده بدانند و پاسخگو باشند.

وی با اشاره به اینکه امروز باید باور ملی برای کارگروهی ایجاد شود، اظهارداشت: در فرایند ترانزیت که چندین سازمان و دستگاه بخشی از وظایف را بعهده دارند اگر تنها یکی از دستگاهها هماهنگ نباشد و وظایف خود را بر اساس زمانبندی انجام ندهد، کل فرآیند آسیب می بیند بنابراین باید تلاش کرد که منافع ملی، هدف اصلی قرار گیرد و برای ایجاد این باور ملی نیاز است کارگروهی بین دستگاهها و سازمانها برای رسیدن به منافع ملی ایجاد شود. چرا که باور این است که نقش تک تک افراد در منافع ملی موثر است. 

آیتی به نقش رسانه برای نهادینه کردن فرهنگ کار گروهی اشاره کرد و افزود: برای باور پذیری و ایجاد فرهنگ کار گروهی در سازمانها، رسانه ها نقش بسزایی دارند چرا که رسانه باید این تحرک را در دستگاههای اداری و نظام اقتصادی خصوصی و دولتی ایجاد و عنوان کنند که در راستای منافع ملی تمامی حرکت ها باید همگرایانه باشد و از واگرایی پرهیز شود.

وی در بخش دیگری، دلایل عمده افزایش هزینه ترانزیت را گرانی ناوگان دانست و اظهار داشت: علیرغم اینکه در ایران به سوخت یارانه تعلق می گیرد و از سوی دیگر دارای ارزانترین سوخت دنیا هستیم اما هزینه ناوگان حمل و نقل گران است و طبیعتا هزینه ترانزیت را افزایش می دهد و برای حل این مشکل می طلبد که تسهیلات بانکی ارزان قیمت برای نوسازی ناوگان تخصیص یابد تا مقدار مصرف سوخت کاهش و در نهایت کرایه حمل کاهش یابد چرا که یکی از اجزای تشکیل دهنده قیمت تمام شده کالا وابسته به قیمت حمل کالااست. اگر حمل کالای صاحبان خارجی از سوی ناوگان حمل و نقل ایران گران تمام شود، طبیعتا هزینه ترانزیت از مسیر ایران افزایش یافته و صاحبان کالا به دنبال مسیر ارزانتر می روند که بهترین راهکار برای حل این مشکل اینست که سیستم های مالی با تسهیلات ارزان برای نوسازی ناوگان واردعمل شوند.

معاون دفتر نظارت بر ترانزیت گمرکی ایران ادامه داد: به اعتقاد بنده نیاز نیست که خودروهای لوکس با تعرفه پایین آورده شود اما جزو الزامات و نیازهای واجب است که تعرفه واردات خودروهای سنگین به حداقل برسد و باید ناوگان های مدرن و بروز و ارزان وارد کرد تا به کاهش هزینه های حمل و نقل کمک شود. 

آیتی با اشاره به نقش تمامی سازمان ها در تزانزیت کشور خاطر نشان کرد: متاسفانه برخی از سازمان ها گاهاً به موضوعات بخشی نگاه می کنند و زمانی گفته می شود ترانزیت، همه فکر می کنند که تنها گمرک نقش دارد درصورتی که سازمانهای زیادی در این چرخه حضور دارند مثل نوسازی ناوگان با تسهیلات ارزان که می تواند در کاهش قیمت تمام شده حمل موثر باشد. بطورکلی هزینه ترانزیت از بدو ورود از اسکله بندری تا نقطه صفر مرز خروج باید آنالیز شده و تأثیر آن بر ترانزیت دیده شود. اگر این کار انجام شود، نقاط قوت و ضعف بخوبی شناخته شده و در تصمیم گیریها مؤثر خواهد بود. تحقق مدیریت هزینه های ترانزیت نیاز به یک بررسی جامع دارد وهمچنین همراه شدن تمامی سازمانها در بستر سامانه جامع امور گمرکی با گمرک می تواند در کاهش یا حذف بوروکراسی اهمیت داشته باشد.