جهت‌گیری ظرفیت ناوگان کانتینری به‌سوی تجارت با خاورمیانه و آفریقا

به گزارش گروه بین‌الملل مانا به نقل از مؤسسه آلفالاینر، از ماه می ۲۰۲۴ تا می ۲۰۲۵ خدمات آفریقا ۸.۶ درصد، خدمات خاورمیانه و شبه‌قاره هند ۱۲ درصد و مسیر خاور دور – اروپا ۱۱.۷ درصد گسترش یافته‌اند. شش ماه بعد، این ارقام با رشد سالانه ۲۷.۳ درصد برای کشورهای جنوب صحرای آفریقا، ۱۴.۹ درصد برای خاورمیانه و ۶.۱ درصد برای مسیر خاور دور – اروپا افزایش چشمگیری را نشان می‌دهد.
این مسیرها با به‌کارگیری ظرفیتی معادل ۷.۸۴ میلیون TEU (۲۳.۶ درصد از کل ناوگان کانتینری جهان)، همچنان بزرگ‌ترین حوزه فعالیت کشتیرانی لاینر جهانی به شمار می‌روند. همان‌گونه که در آخرین بررسی تجاری مسیر خاور دور – اروپا اشاره شده است، افزایش ظرفیت این مسیر عمدتاً به دلیل بازگرداندن سومین حلقه خاور دور – شمال اروپا از سوی اتحاد OCEAN Alliance است که توسط شرکت‌های کاسکو و OOCL اداره می‌شود.
از آنجا که برخی شرکت‌های حمل‌ونقل کوچک‌تر تناژ خود را بین خاور دور و شرق مدیترانه یا روسیه جابه‌جا کرده‌اند، میانگین اندازه کشتی‌ها از ۱۴,۵۴۲ TEU در نوامبر ۲۰۲۴ به ۱۴,۷۶۱ TEU در سال جاری افزایش یافته است.
نتیجه‌گیری اصلی آخرین بررسی جهانی استقرار ناوگان نشان می‌دهد که آفریقا و خاورمیانه در حال حاضر سریع‌ترین بازارهای در حال رشد هستند. در خدمات مرتبط با آفریقا، رشد قابل‌توجه ۲۷.۳ درصدی ظرفیت عمدتاً به بخش آسیا – آفریقا مربوط می‌شود.
ظرفیت مستقر در مسیر اروپا – غرب آفریقا در ماه نوامبر به ۳۳۸,۷۶۰ TEU رسید که نسبت به سال گذشته افزایشی معادل ۲۹,۸۰۰ TEU یا ۹.۶ درصد را نشان می‌دهد. در مقابل، ناوگان مستقر بین آسیا و غرب آفریقا به ۱.۳۲ میلیون TEU افزایش یافته که در مقایسه با نوامبر سال گذشته، ۴۹۴,۸۰۰ TEU یا ۶۰ درصد رشد داشته است.
شرکت MSC با معرفی کشتی‌های مگامکس با ظرفیت ۲۴,۰۰۰ TEU در سرویس «آفریقا اکسپرس» خود در فوریه ۲۰۲۵ نقش مهمی در این رشد ایفا کرد و جایگزین تناژ ۱۴,۰۰۰ تا ۱۶,۰۰۰ TEU شد. همچنین این شرکت در ماه سپتامبر با راه‌اندازی سرویس «ایروکو» در مسیر آفریقای مرکزی و غربی، با هدف پوشش سایر بنادر آفریقایی، حضور خود را در مسیر آفریقای دور تقویت کرد و ترکیبی از کشتی‌های ۴,۸۵۰ تا ۹,۴۰۰ TEU را به کار گرفت.
با افزودن ظرفیت آسیای جنوب شرقی به شرق و جنوب آفریقا، ظرفیت مسیر آسیا – آفریقا به حدود ۲.۲ میلیون TEU رسید که نسبت به ۱.۴ میلیون TEU سال گذشته، رشدی معادل ۵۴.۳ درصد را نشان می‌دهد. در حال حاضر، تمامی سرویس‌های آفریقایی مرتبط با کشورهای جنوب صحرای آفریقا ۸.۱ درصد از کل ناوگان کانتینری جهان، معادل ۲.۶۸ میلیون TEU، را تشکیل می‌دهند.
اگرچه دو مسیر اصلی شرق به غرب، یعنی خاور دور – اروپا و خاور دور – آمریکای شمالی، همچنان ۳۹.۳ درصد از ناوگان کانتینری جهان را در اختیار دارند (در مقایسه با ۴۱.۲ درصد در سال گذشته)، اما رشد بار اکنون به‌طور مشخص در مسیرهای ثانویه بسیار قوی‌تر است.
ترانس‌پاسیفیک تنها منطقه تجاری اصلی است که کاهش ۲.۹ درصدی ظرفیت ناوگان را نسبت به سال گذشته تجربه کرده است. سیاست‌های تعرفه‌ای تجاری ترامپ موجب نوسانات شدید در نرخ‌های بازار لحظه‌ای در این مسیر شده و این امر به خروج برخی شرکت‌های حمل‌ونقل کوچک‌تر و کوچک‌سازی ناوگان توسط تعدادی از اپراتورهای اصلی انجامیده است.
در مقابل، ترانس‌آتلانتیک همچنان کوچک‌ترین مسیر از میان سه مسیر اصلی شرق به غرب محسوب می‌شود، اما شاهد افزایش ظرفیت ۱۵۹,۰۴۰ TEU، معادل ۱۵ درصد نسبت به سال گذشته، بوده است. در این مسیر نیز MSC به‌عنوان رهبر بازار نقش برجسته‌ای ایفا کرده است.
از آنجا که مسیرهای خاور دور – اروپا و اروپا – آمریکای شمالی، مسیرهای اصلی حمل‌ونقل این شرکت در جهت غرب محسوب می‌شوند، MSC دو مسیر خاور دور – اروپا را به سرویس‌های دور دنیا (RTW) تبدیل کرده است. این اقدام باعث ورود کشتی‌هایی با ظرفیت ۱۳,۰۰۰ تا ۱۵,۶۰۰ TEU به اقیانوس اطلس شمالی در جهت غرب شده که جایگزین کشتی‌های کوچک‌تر با ظرفیت ۴,۵۰۰ تا ۹,۲۰۰ TEU شده‌اند.