موج سواری روی خاک هرمز

به گزارش مانا، چند سالی‌ست که تبلیغات بلاگرها، فعالان حوزه گردشگری، تور‌های طبیعت‌گردی و...، با فعالان گردشگری جزیره هرمز همراه شده و همین مسئله باعث جلب نظر مردم از تمام سطوح با دیدگاه‌های مختلف نسبت به سفر و طبیعتگردی به جزیره رنگین‌کمانی شده است.

این تبلیغات به اندازه‌ای جذاب بوده که بر اساس آمار‌های موجود، تنها طی نوروز ۱۴۰۳ و در یک بازه زمانی سه هفته‌ای، تا پایان ۱۵ فروردین‌ماه، ۲۳۷ هزار و ۵۰۶ نفر از مبادی رسمی (به غیر از گردشگرانی که با شناور‌های غیرمجاز به جزیره هرمز سفر کرده‌اند)، وارد این جزیره شده و خدمات گردشگری دریافت کرده‌اند. شگفت‌آوری آمار‌های مربوط به هرمز این است که در نوروز ۱۴۰۴، ورود گردشگر از مبادی رسمی شامل بندر شهید حقانی بندرعباس و بندر شهید ذاکری قشم حدود ۴۰ درصد رشد داشته است. یعنی از ۲۳ اسفند ۱۴۰۳ تا ۱۵ فروردین جاری، بیش از ۳۳۲ هزار نفر به این جزیره سفر کرده‌اند. به عبارت دیگر، روزانه بیش از ۱۴ هزار و ۴۰۰ نفر به هرمز سفر کرده‌اند.

حال این آمار‌ها می‌تواند مبنایی برای سنجش ظرفیت برد جزیره و تحمل طبیعت برای حضور گردشگران باشد؛ که بررسی‌های میدانی، نارضایتی شهروندان هرمزی از خدمات عمومی مثل آب، برق و ... و زخم‌های عمیقی که تصاویر آن به وفور در شبکه‌های اجتماعی بازنشر شده، حاکی از تخریب گسترده سواحل مختلف، کانی‌های مختلف و ... است.

خاک جزیره هرمز به صورت طبیعی تحت فرسایش هست، اما با اقدامات ناآگاهانه گردشگران و نیز برخی افراد که خاک را به روش‌ها و در اندازه‌های مختلف می‌فروشند، روند فرسایش را تسریع کرده و به این میراث طبیعی آسیب‌های جدی می‌زنند.

برخی توجیه می‌کنند که شاید این طور به نظر برسد، جابه‌جایی خاک‌های رنگی جزیره توسط مسافران، چون در مقیاس کم انجام می‌شود، هیچ تأثیری در نابودی محیط زیست ندارد، اما طبق گفته کارشناسان باید برای تولید هر یک سانتی‌متر خاک در جزیره هرمز، سال‌ها انتظار کشید؛ بنابراین جا‌به‌جایی این خاک ارزشمند حتی در اندازه اندک مخرب است. خاکی که حاصل ترکیب شیمیایی کانی‌های مختلف و زیستگاه جانداران ساحلی است امروزه به مراقبت بیشتری احتیاج دارد.

تخریب ساحل نقره‌ای به واسطه برداشت بی‌مهابای خاک توسط گردشگران و بی‌تفاوتی بومیانی که به واسطه همین طبیعت و از حضور گردشگر امرار معاش می‌کنند، در کنار بی‌اثری محض مسئولان گردشگری استان و خود این جزیره، موضوعی‌ است که تأکید می‌کند، «باید برای مقاصد گردشگری، برنامه مدیریتی داشته باشیم».

برنامه‌ای که باید پیش از شروع حجم گسترده تبلیغات از سوی دستگاه یا دستگاه‌های متولی نسبت به آن توجه ویژه‌ای می‌شد، اما رفتار‌ها در این جزیره حاکی از عدم توجه به طبیعت و گردشگری، مانند سایر بخش‌هاست.

برداشت خاک، سنگ، ماسه‌های ساحلی، صدف و ... سال‌هاست که در تمام جزیره هرمز به وفور اتفاق می‌افتد. برداشت نامبارکی که بانیان فرش خاکی آن را آغاز کرده و برخی دیگر نیز با نیت خیرخواهی، اصطلاحاً «دوستی خاله خرسه» با طبیعت داشتند.

حال که به میزان قابل توجه، اما نامعلومی از خاک‌های هرمز برداشت و به ناکجاآباد روانه شده، با سر و صدای به راه افتاده، مسئولان خواب‌زده که در صدد بیداری هستند، فراخوان بازگرداندن خاک را می‌دهند. اما کشف ۴۰ کیلوگرم سنگ و خاک از یک گردشگر در سه‌شنبه ۱۹ فروردین در میان انبوه اطلاع‌رسانی برای بازگرداندن خاک‌های دزدیده شده توسط فراخوان‌های متعدد مردمی و اداری، حاکی از ریشه‌دار بودن تمایل به دزدی از طبیعت است.

طبیعتاً در جایی که برخورد و راهکار قانونی برای جلوگیری از این کار وجود نداشته باشد، برداشت از منابع طبیعی به هر میزان و دلیلی هم رواج پیدا می‌کند.

تاکنون صرفاً نماینده‌ای از مرکز استان هرمزگان، سوار بر موج، تذکری به وزیر کشور در خصوص جلوگیری از خروج خاک هرمز را داده، اما غیر از آن، هیچ عزم و اراده‌ای جدی برای بررسی دقیق ریشه‌های این رفتار و راهکار‌های جلوگیری از آن مشاهده نشده و تا آن زمان، اخباری از این دست، مکرر به گوش خواهد رسید و چه بسا مواردی که به مرحله عمومی شدن هم نخواهد رسید. در این بین، طبیعت است که جور بی‌تفاوتی‌ها، خودخواهی‌ها و ناهنجاری‌های رفتاری را خواهد داد.