اهمیت مزایای بندر آناکلیای گرجستان برای چین

به گزارش گروه بین‌الملل مانا، باوجود همه این تحولات، گرجستان سیاستی دور و بی‌طرفانه نسبت به جنگ اتخاذ کرده و منطقه قفقاز جنوبی که در آن قرار دارد، از نظر گاز طبیعی، مسیرهای ترانزیت انرژی و لجستیک به گزینه مهمی تبدیل شده است. به ویژه، مشارکت استراتژیک چین با گرجستان و گشایش کریدور میانی در چارچوب جاده ابریشم مدرن از طریق آسیای مرکزی، دریای خزر و قفقاز جنوبی از طریق زمین و دریا به اروپا، اهمیت این منطقه را افزایش داده است.

با توجه به اینکه جنگ روسیه و اوکراین باعث توقف کریدور شمالی شد و تمرکز پکن بیشتر معطوف بر کریدور میانی است و در این میان، پروژه بندر آناکلیا در گرجستان در خط مقدم قرار گرفته است. قبل از پرداختن به این پروژه، ارزیابی کلی دو بندر اصلی دیگر گرجستان، باتومی و پوتی، به درک بهتر پتانسیل بندر آناکلیا کمک خواهد کرد.

هنگام بررسی بندر باتومی در گرجستان، همکاری‌های مختلفی آشکار می‌شود. بندر باتومی در پروژه‌های همکاری بین‌المللی مانند مسیر حمل‌و‌نقل بین‌المللی ترانس خزر (TITR)، کریدور حمل‌و‌نقل اوراسیا (TRACECA) و انجمن بنادر دریای سیاه و آزوف (BASPA) به ویژه در ارتباط با کریدور میانی مشارکت دارد. یکی دیگر از جنبه‌های قابل توجه بندر، حضور قزاقستان است. از سال ۲۰۰۸ میلادی، KazTransOil JSC، یکی از شرکت‌های تابعه شرکت ملی نفت و گاز قزاقستان (JSC NC KazMunayGaz)، دارای حقوق کنترل انحصاری بر بندر باتومی شده است.

یکی دیگر از بندرهای مهم گرجستان بندر پوتی است. این بندر که با نام «APM Terminals Poti» شناخته می‌شود، توسط یک شرکت مستقر در لاهه هلند که واحدی از شرکت دانمارکی مرسک است، مدیریت می‌شود. براساس گزارش‌ها، بندر پوتی ۲۷۴۰۰۰ TEU کانتینر را در نیمه اول سال ۲۰۲۴ میلادی جابه‌جا کرده است. با توجه به حجم کانتینر سالانه بنادر باتومی و پوتی، مشخص می‌شود که پتانسیل بندر آناکلیا در مقایسه با این دو بندر بسیاری بیشتر است.

بندر آناکلیا بر‌اساس توافق‌نامه‌ای بین دولت گرجستان و کنسرسیومی به رهبری شرکت ساخت‌وساز ارتباطات چین (CCCC)، یکی از پنج شرکت ساختمانی برتر جهان، اداره می‌شود. چین در حال حاضر ۴۹ درصد از سهام آناکلیا را در اختیار دارد که یکی از مهم‌ترین بنادر در امتداد کریدور میانی است.

کنسرسیوم توسعه آناکلیا قصد دارد یک مجتمع بندری در کلاس جهانی در گرجستان ایجاد و آن را به یک مرکز تجاری مهم بین چین و اروپا تبدیل کند. برای دستیابی به این چشم‌انداز، این کنسرسیوم در حال توسعه استراتژی‌هایی است که عملیات بندری و رشد محموله را بهینه، استراتژی‌های بازاریابی و فروش را تقویت و به طور مؤثر از توافقنامه تجارت آزاد عمیق و جامع (DCFTA) و منطقه آزاد اقتصادی استفاده می‌کند. براساس داده‌های رسمی، ظرفیت جابه‌جایی کانتینر سالانه بندر ۶۰۰ هزار TEU کانتینر اعلام شده است.

بندر آناکلیا به عنوان دروازه‌ای از طریق دریای سیاه به بندر کنستانسا رومانی و سپس به اروپا عمل می‌کند. شرکت‌های لجستیک چند ملیتی مانند DP World مستقر در امارات نیز تلاش می‌کنند تا در این پروژه مشارکت کرده و از مزایای این بندر بهره‌مند شوند. از جمله سرمایه‌گذاری‌های DP World در این منطقه، سرمایه‌گذاری برنامه‌ریزی‌شده ۵۴.۲ میلیون دلاری در یک پلتفرم حمل‌ونقل جدید بوده که قرار است در سال ۲۰۲۵ میلادی در کنستانسا افتتاح شود.

عملکرد اصلی کریدور میانی، یکی از اجزای حیاتی پروژه جاده ابریشم مدرن چین، تسهیل انتقال کالاهای چینی به بازار اروپا و کمک به افزایش تجارت در طول مسیر است. بر‌اساس پیش‌بینی‌های بانک جهانی، پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰ میلادی، تجارت بین آذربایجان، گرجستان و قزاقستان در امتداد کریدور میانی ۳۷ درصد و همکاری تجاری بین این کشورها و اتحادیه اروپا نیز ۲۸ درصد افزایش یابد.

پروژه مسیر شمالی جاده ابریشم مدرن به دلیل جنگ روسیه و اوکراین و تحریم‌های اعمال شده علیه روسیه متوقف و منجر به تضعیف تجارت در این مسیر شده است. این وضعیت اهمیت کریدور میانی را افزایش داده و بندر آناکلیا را به یک مرکز مرکزی برای تلاش‌های متنوع‌سازی مسیرهای دریایی و زمینی تبدیل کرده است. محاصره آب‌های اوکراین در شمال دریای سیاه و غیرقابل دسترس بودن کشتی‌ها، ترافیک بندر آناکلیا را تشدید کرده است و انتظار می‌رود که پتانسیل این بندر در سال‌های آینده بیشتر شود.

لوان داویتاشویلی، وزیر اقتصاد گرجستان، در اظهاراتی در تاریخ ۱ اوت ۲۰۲۴ میلادی خاطرنشان کرد که مذاکرات با کنسرسیوم چین و سنگاپور در حال انجام است. نخست وزیر گرجستان ایراکلی کوباخیدزه نیز تأکید کرد که بندر دریایی آناکلیا یکی از مهمترین پروژه‌های دولت است و این امر باعث تسریع رشد اقتصادی کشور و افزایش ظرفیت لجستیکی بین آسیا و اروپا خواهد شد.

در نهایت، تکمیل فرآیند مناقصه برای ساخت بندر آناکلیا، که در آن دولت گرجستان ۵۱ درصد سهام و کنسرسیوم چین و سنگاپور ۴۹ درصد از سهام را در اختیار دارند، به چین کمک می‌کند تا اختلالات در کریدور شمالی را جبران کند و تمرکز بیشتری بر روی بازار اروپا به همراه کریدور میانی داشته باشد. همچنین، انتظار می‌رود که بندر آناکلیا به اقتصاد گرجستان کمک، همکاری استراتژیک چین و گرجستان را تعمیق و مشارکت سایر کشورهای منطقه در جاده ابریشم مدرن را تشویق کند.

منبع: مرکز آنکسام