خیز بلند باکو در صنعت کشتی‌سازی

به گزارش گروه بین‌الملل مانا، باید توجه داشت که این شرکت کشتی‌سازی هلندی Damen Gorinchem BV، یکی از غول‌های پیشرو در صنعت کشتی‌سازی و تعمیرِ کشتی در جهان است. همچنین، دارای ۳۵ کارخانه تخصصی در کشور‌های مختلف جهان بوده که بیش از ۱۱ هزار نفر در آن مشغول به کار هستند. از این میان، ۱۵ کارخانه کشتی‌سازی در هلند و ۲۰ کارخانه کشتی سازی و تعمیر کشتی در لهستان، رومانی، ترکیه، قطر، چین، ویتنام، آفریقای جنوبی، امارات، سنگاپور و سایر کشور‌های جهان مستقر هستند. چنین تنوع جغرافیایی و تجربه همکاری بین‌المللی منحصر به فرد، به کشتی‌سازان Damen اجازه می‌دهد تا به سرعت و با انعطاف پذیری خود را با اهداف محلی و الزامات فنی در مناطق مختلف جهان وفق دهند.

بلندپروازی شرکت آذری

در طی بیش از چهار ماه از امضای تفاهم نامه بین شرکت هلندی و آذری، طرفین حجم تأمین مالی را ارزیابی و پارامتر‌های امکان‌سنجی را تجزیه و تحلیل کردند. پروژه CSD ۶۵۰ یک کشتی ۵۳۵ تُنی با طول کل ۶۱.۲ متر و مجهز به کاتر ۷۰۰ کیلوواتی بوده که برای لایروبی در عمق حداکثر ۱۸ متر طراحی شده است. مجموع قدرت نصب شده کشتی ۲۹۷۲ ​​کیلو وات است که با ظرفیت حدود ۷۰۰۰ متر مکعب در ساعت مخلوط خاک را فراهم می‌کند.

مشتری و ذی‌نفع کلیدیِ این پروژه هلندی، بندر اصلی آذربایجان یعنی بندر باکو است. البته کار ساخت راه آهن و سایر کار‌های لایروبی بستر دریا، در بندر در حال ساخت حدود ۱۵ سال پیش انجام شده است. اما از آن زمان تا کنون به دلیل کاهش محسوس عمق دریای خزر در بندر آلات و بنادر دیگر جمهوری آذربایجان، نیاز به لایروبی دوباره احساس می‌شود. اما پس از ساخت شناور ۶۵۰ CSD و تکمیل عملیات آن در آذربایجان، این لایروب را می‌توان به کشور‌های همسایه اجاره داد.

تقاضا برای این نوع کشتی‌ها امروزه بسیار زیاد است. برای نمونه، تنها در قزاقستان، به منظور مقابله با کاهش عمق نواحی ساحلی دریای خزر، نیاز به لایروبی با هزینه بالا وجود دارد. بنادر دریایی آکتائو و کوریک با مشکلاتی در این زمینه مواجه هستند، به طوری‌که سطح عمق فعلی به طور متوسط ​​۴.۹ متر بوده در حالیکه سطح استاندارد کشتیرانی ۶.۱۱ متر است. در نتیجه بارگیری کشتی‌ها در بنادر قزاقستان نزدیک به ۷۵ درصد استاندارد صورت می‌گیرد.

به دلیل کاهش سطح آب دریای خزر، حجم لایروبی در بنادر شمال ایران نیز سالانه ۱۳ درصد افزایش یافته است. شرکت‌های کشتیرانی روسیه نیز با مشکلات مشابهی در بخش شمالی دریای خزر مواجه هستند؛ به ویژه، کار لایروبی در بنادر ماخاچ‌کالا، آستاراخان و علیا به شدت احساس می‌شود. بر این اساس، در صورت تداوم تقاضا برای لایروبی در آینده، احتمالاً شناور‌های جدیدی از این نوع در کارخانه کشتی‌سازی باکو، البته طبق توافق کشور‌های حاشیه خزر ساخته می‌شود.

در دوره گذشته نیز کارخانه کشتی‌سازی باکو با کمبود سفارش برای تانکر‌های جدید، کشتی‌های باری خشک و سایر کشتی‌ها مواجه نشده است. طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده تا سال ۲۰۳۰ میلادی، شرکت کشتیرانی خزر آذربایجان (ASCO)، به دنبال خرید حدود ۵۰ کشتی اعم از باری و مسافری است. باید توجه داشت که بیشتر کشتی‌های باری در آذربایجان ساخته می‌شوند و احتمالاً ASCO بیشتر سفارش‌های خود را به تأسیسات کشتی‌سازی باکو سوق دهد. وجود کارخانه کشتی سازی، باکو را قادر ساخته تا در سال‌های اخیر به خودکفایی قابل توجهی در ساخت نفتکش‌ها، کشتی‌ها و کشتی‌های روپاکس دست یابد.

در حال حاضر، مجموعه کارخانجات کشتی‌سازی باکو، سفارشات ASCO برای ساخت ده نوع مختلف از کشتی را در دستور کار دارد که شامل؛ تانکرها، یدک‌کش، کشتی جرثقیل بالابر ۱۰۰ تُنی، کشتی جرثقیل ۵۰ تنی DP ۱، شناور پانتونی ۵۰ تُنی، شناور کمکی ۱۲۰ تُنی برای نصب لنگر‌ها و ... است.

 تأثیر جنگ اوکراین

این افزایش فعالیت در دریای خزر ناشی از بحران انرژی در اروپا بود که با آغاز جنگ روسیه و اوکراین و پس از آن تحریم‌های اقتصادی، حمل‌و‌نقل و لجستیک سنتی محموله‌های نفتی از روسیه به اروپا را متوقف کرد.

در نتیجه، افزایش تقاضای برای نفت، نیاز اتحادیه اروپا به سوخت و محصولات شیمیایی از آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان را تشدید و گسترش ناوگان نفتکش‌های ASCO در مسیر ترانس خزر را به میزان قابل توجهی تقویت کرد. به طوری‌که، شرکت کشتیرانی خزر آذربایجان (ASCO) تنها در نیمه نخست سال ۲۰۲۳میلادی، ۲.۵ میلیون تُن محموله با تانکر  جابه‌جا کرده که ۵۶.۳ درصد بیشتر از مدت مشابه سال ۲۰۲۲ میلادی است.

بنابراین، با در نظر گرفتن تغییر مسیر لجستیک و حمل‌ونقل منطقه اوراسیا به سمت کریدور میانی، اخیراً تمایل شرکت‌های حمل‌ونقل محموله‌های غیرنفتی، چندوجهی و کانتینری در کریدور جاده ابریشم چندین برابر شده است. در نتیجه، این امر جابه‌جایی محموله‌های ترانزیتی در بنادر دریای خزر را افزایش داده است.

همچنین، بسیاری از اقدامات مربوط به تعمیر کشتی‌های قزاقستان و ترکمنستان در کارخانه کشتی‌سازی باکو اجرا شده و آذربایجان روی سفارش کشتی‌های جدید از کشور‌های آسیای مرکزی و ایران در آینده حساب ویژه باز کرده است.

منبع: کالیبر آذربایجان