خیز هند و یونان برای اتصال مسیر‌های تجاری دریایی

به گزارش گروه بین‌الملل مانا، یکی از موضوعات مهم اخیر نیز سفر نخست وزیر هند، نارندرا مودی، به یونان در ۲۵ آگوست به عنوان اولین سفر نخست وزیر هند به آتن در ۴۰ سال گذشته بود. با این وجود، دو کشور به عنوان تمدن‌های باستانی، روابط دیپلماتیک خوبی دارند. در همین راستا، سفر نخست وزیر مودی در پی ارتقای روابط هند و یونان به سطح مشارکت استراتژیک و با هدف تعمیق همکاری در زمینه‌های تجارت، سرمایه گذاری، امنیت، دفاع، انرژی، مهاجرت، زیرساخت‌ها، گردشگری، اتصال و کشاورزی، صورت گرفت.

اتصال اقیانوس آرام به دریای مدیترانه

در کانون این روابط احیا شده آتن و دهلی، چشم انداز مشترکی از نظمی باز، فراگیر و مبتنی بر قوانین در منطقه هند و اقیانوسیه که اکثر تجارت جهانی از آن عبور می‌کند، و همچنین نگرانی از ثبات در منطقه مدیترانه به عنوان چهارراهی اروپا، آسیا و آفریقا وجود دارد. هر دو کشور تاریخی دریایی، تعهد خود را به ثبات دریایی و احترام کامل به حاکمیت، تمامیت ارضی و آزادی دریانوردی اعلام کرده‌اند که به نفع صلح، ثبات و امنیت بین‌المللی است.

در منطقه مدیترانه، چین به عنوان رقیب دهلی از امنیت و حضور اقتصادی قدرتمندی برخوردار است، این منطقه به دلیل داشتن ۱۱۲ تریلیون فوت مکعب گاز و ۱.۷ میلیارد بشکه ذخایر نفت، برای هند و اقتصاد تشنه به انرژی آن، اهمیت راهبردی دارد. موقعیت حیاتی یونان در شرق مدیترانه و عضویت آن در اتحادیه اروپا و ناتو، آن را به دروازه‌ای بالقوه برای هند در اتصال اتحادیه اروپا تبدیل می‌کند، به ویژه برای شرکت‌های هندی که به دنبال ورود به اروپا از طریق بندر پیرئوس، بزرگترین بندر منطقه و هاب کلیدی برای اتصال آسیا و اروپا، هستند.

با این حال، تهدید بزرگی در میان این خوش‌بینی وجود دارد. در راستای اهداف اتحادیه اروپا برای «ریسک زدایی» از بخش‌های استراتژیک برای سرمایه‌گذاری چین، شرکت کشتیرانی دولتی چین COSCO با ۶۰ درصد سهام خود، کنترل بندر پیرئوس را دارد که اغلب به عنوان «سر اژدها» در طرح کمربند و جاده چین شناخته می‌شود. با این حال، مذاکرات توافقنامه تجارت آزاد اتحادیه اروپا و هند از سر گرفته شده است که در این میان، زیرساخت‌های لجستیکی مدرن یونان با بنادر، موقعیت استراتژیک و صنعت کشتیرانی پیشرفته آن به تعمیق روابط تجاری این قاره با هند کمک خواهد کرد.

تقویت همسویی نظامی

دو کشور همچنین از همکاری دیرینه در بخش دفاعی برخوردارند. با وجود تحریم‌های اعمال شده توسط کشورهای غربی در پی آزمایش‌های هسته‌ای هند در ماه می ۱۹۹۸میلادی، یونان یادداشت تفاهم همکاری دفاعی با هند در همان سال امضا کرد. علاوه بر این، هند و یونان در مانورهای دریایی مشترک در دریای مدیترانه شرکت کرده‌اند. در سال‌های اخیر الزامات قدرتمند ژئوپلیتیکی، زیربنای این همکاری امنیتی را افزایش داده است.

البته تولید مشترک سخت‌افزاری و فنّاوری نظامی تحت نظارت برنامه هند در حال بررسی است. برای هر دو کشور نوسازی نظامی یک هدف مهم است، به طوری‌که هزینه دفاعی یونان از پنج میلیارد دلار در سال ۲۰۱۹ میلادی به ۸.۴ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲ میلادی افزایش یافته است و ناوگان آن برای جاه‌طلبی‌های اقتصاد آبی هند می‌تواند کمک شایانی کند.

فرصت‌های همکاری اقتصادی

هند و یونان به دنبال دو برابر کردن تجارت دوجانبه خود تا سال ۲۰۳۰ میلادی هستند که ارزش آن در حدود دو میلیارد دلار در سال‌های ۲۰۲۲-۲۰۲۳ میلادی بود. یونان با اقتصاد رونق گرفته خود به عنوان یک بازیگر اقتصادی مهم به صحنه جهانی بازگشته است. اما این کشور همچنان پس از بلغارستان، پایین‌ترین سطح تولید ناخالص داخلی سرانه در اتحادیه اروپا را دارد.

برای یونان، هند یک بازار بالقوه عظیم برای محصولات غذایی خود از جمله زیتون، پنیر فتا، ماست یونانی،... است که بیش از یک سوم صادرات یونان را تشکیل می‌دهند. فرصت‌های زیرساختی زیادی برای شرکت‌های هندی در یونان نیز وجود دارد، پیشنهاد موفقیت‌آمیز گروه GMR در سال ۲۰۱۷ برای پروژه ۸۵۰ میلیون یورویی فرودگاه کرت یونان، راه را برای این امر هموار کرده است. با این وجود، سرمایه گذاری‌های دوجانبه کمتر از پتانسیل باقی مانده است. یونان به سرمایه‌گذاری هند در بخش‌های استراتژیک از جمله داروسازی، انرژی‌های تجدیدپذیر، فنّاوری‌ها و کشاورزی مطابق با «طرح یونان ۲» برای تحول اقتصادی امیدوار هستند.

بخش گردشگری ۲۵ درصد از درآمد اقتصادی یونان را تشکیل می‌دهد و این کشور به عنوان یک مقصد توریستی محبوب برای هندی‌ها است که پروازهای مستقیم روابط تجاری و گردشگری را قوی‌تر می‌کند. علاوه بر این، حدود ۲۰ هزار هندی در یونان کار و زندگی می‌کنند و انتظار می‌رود که توافقنامه مهاجرت، در راستای تسهیل جریان روان کارگران به زودی نهایی شود.

در مجموع، محور یونان بخشی از راهبرد گسترده هند برای افزایش ردپای استراتژیک خود در اروپا، فراتر از قدرت‌های سنتی فرانسه و آلمان، است. در سال‌های اخیر، هند از طریق تعامل با کشورهای شمال اروپا، کشورهای اروپای مرکزی و شرقی و همچنین اتحادیه اروپا، مشارکت‌ خود را در این قاره متنوع کرده است.

منبع: اندیشکده او آر اف