اتصال به شبکه حمل و نقل دریایی چین راهکاری استراتژیک برای ارتقاء جایگاه حمل و نقل دریایی در کشور

 

بهروز آقایی- مدیرکل بنادر و دریانوردی استان سیستان و بلوچستان
مانا:  بر اساس جدیدترین گزارش  آنکتاد، جمهوری خلق چین با دارا بودن حدود ۶۹۰۰ فروند کشتی، مالکیت سومین ناوگان بزرگ دریایی جهان را پس از یونان و ژاپن دارد.  نیک می‌دانیم که بنادر به عنوان دروازه‌های تجاری هر کشور از پیشران‌های توسعه و رشد اقتصاد کشور‌ها محسوب می‌شوند.  
با بررسی فهرست ۱۰ بندر برتر کانتینری دنیا در سال  ۲۰۱۹ میلادی، هفت بندر در این رده بندی از جمله؛ "شانگهای، نینگبو، شنزن، گوانگژو، کینگدائو، هنگ کنگ و تیانجین" چینی هستند که در حدود ۱۷۷ میلیون TEU (واحد شمارش کانتینر) از مجموع ۸۲۰ میلیون تی‌ای یو عملیات کانتینری کل بنادر جهان را به انجام می‌رسانند.  
نکته قابل توجه در جایگاه بندر شانگ‌های آن است که با انجام عملیات حدود ۴۳ میلیون TEU در صدر این لیست قرار دارد.  
به عبارت دیگر با احتساب کل عملیات کانتینری بنادر چین، نزدیک به ۲۸ درصد از حمل و نقل کانتینری دنیا از طریق بنادر چین رقم می‌خورد و بر اساس پیش بینی‌های موسسات اقتصادی تا سال ۲۰۲۴ بیشترین رشد در این زمینه نیز در منطقه جنوب شرق و خاور دور با تاکید بر بنادر چین رخ خواهد داد.  
علاوه بر آنچه ذکر گردید، مدیریت و راهبری ترمینال‌های بندری با بهره گیری از تجهیزات تخلیه و بارگیری مناسب، استفاده از فنّاوری اطلاعات و توسعه دادن به ابعاد هوشمند سازی از  مزیت‌هایی است که چینی‌ها از آن بهره می‌برند به طوریکه ترمینال اپراتوریِ بنادر بزرگی در دنیا نیز به چینی‌ها واگذار شده که نمونه شاخص آن شرکت کاسکو با تجریه فعالیت در حداقل ۵۰ بندر در نقاط مختلف جهان می‌باشد و به عنوان یک ابزار مهم برای تحقق ایده جاده ابریشم جدید یا همان کریدور یک کمربند - یک جاده به حساب می‌آید. ورود COSCO به حوزه اپراتوری بنادر کانتینری در منطقه خاورمیانه را می‌توان در بندر خلیفه ابوظبی نیز به وضوح مشاهده نمود.
یکی از دیگر شاخص‌های اقتصاد حمل و نقل دریایی، شاخص دسترسی هر بندر به سایر بنادر کشور‌های دنیا از طریق سرویس‌های منظم و مستقیم کشتیرانی است.  
براساس گزارش منتشر شده از سوی مجله Ship Technology در سال ۲۰۲۰، شرکت کاسکو چین بعد از غول‌های بزرگ کشتیرانی جهان یعنی MAERSK و MSC با ظرفیت حمل سه میلیون و یکصد هزار تی‌ای یو، سومین خط کشتیرانی برتر دنیا بوده است که با فعالیت در کنار سایر خطوط کشتیرانی متردد به بنادر چین، بالاترین ضریب دسترسی دریایی دنیا را با فاصله معنا داری از سایر کشور‌ها فراهم آورده که یقیناً تاثیر آن بر کاهش هزینه و افزایش صادرات، واردات و ترانشیپ کالا ملموس است.  
 با توجه به آنچه ذکر گردید  ظرفیت‌های تجارت دریایی کشور چین قابل ملاحظه و تاثیر گذار در اقتصاد حمل و دریایی دنیا است و این نقش روز به روز در حال افزایش می‌باشد.
با اتصال بنادر کشور به شبکه حمل و نقل دریایی بین المللی چین از طریق سرمایه گذاری و مشارکت شرکت‌های بزرگ و کارآمد چینی در حوزه زیرساخت و راهبری بنادر کشور، زمینه توسعه و ارتقا عملکرد بنادر ایران نیز مهیا میشود؛ بنابراین قابلیت‌های تفاهم نامه اخیر ایران و چین فرصت مناسبی را برای  جلب مشارکت ترمینال اپراتور‌های بزرگ چینی با توان سرمایه گذاری بلند مدت در بنادر و تسهیل دسترسی خطوط عمده و بزرگ کشتیرانی به  بنادر کشورمان با افزایش ضریب دسترسی به بنادر بزرگ دنیا و ارتقاء عملکرد بنادر می‌انجامد و از هم اکنون باید برای این مهم برنامه ریزی و تدبیر کرد.