قرن هاست شرکتهای کشتیرانی بار را در شکلهای مختلف به اقصی نقاط دنیا حمل میکنند. اما، همزمان با رشد جمعیت میزان واردات و صادرات به طور قابل توجهی در بازارهای جهانی افزایش یافته و انتظار میرود برای مدتی نامشخص در روندی صعودی به سیر حرکتی خود ادامه دهد.
شرکتهای تجاری دریایی همواره از روشهای سنتی حمل و نقل مانند شناورهای حمل فله، حمل بار، سیگنالهای رادیویی و ... بهره میبرند. اما این روزها با معرفی انقلاب تکنولوژی و ایدههای نوین، صنایع تجاری ناچارند تا گرایشهای جدید فناوری را برای تامین خدمات تجاری کارآمد و بهینه و نیز پر سرعت پذیرا باشند.
پیشرفتهای موجود در تکنولوژی تکنیکهای بسیاری را معرفی کرده که میتواند به روزرسانی عملیات کلی در صنعت کشتیرانی را تضمین کند. ورود شناورهای مگاسایز، رباتهای جایگزین نیروی انسانی، استفاده از مواد اولیه به روز شده و جدید و بهره مندی از سوختهای جایگزین تحولی عظیم را در صنعت کشتیرانی به وجود آورده است.
در همین راستا، برخی گرایشهای اصلی صنعت کشتیرانی را از نظر میگذرانیم.
گرایشهای تکنولوژی در صنعت کشتیرانی
۱. رشد تکنولوژی سنسور
تکنولوژی سنسور یکی از پیشرفتهترین تکنولوژیهای دنیای امروز است. با معرفی سنسورها دیگر نیازی نیست تا تجهیزات کشتیها به صورت دستی چک شود. اتصال تمامی قطعات و ابزارها به سنسور از طریق شبکه بی سیم این امکان را برای خدمه فراهم میکند تا اطلاعات دقیقی را در خصوص وضعیت کاری دستگاه ها، مراقبتهای لازم در بازههای زمانی منظم و کارآمدی تمام و کمال آنها در اختیار داشته باشند.
افزون برآن، در صورتی که سنسورها با هوش مصنوعی تلفیق شوند، میتوانند به مناطق دورافتاده نیز دسترسی داشته باشند و دادهها را تحلیل و همچنین آلارمهایی را در صورت نیاز کشتی به بخش مراقبت ارسال کنند.
تکنولوژی سنسور در صورت درجه بندی صحیح، ضمانت عملیاتی کارآمد بر روی کشتی را به همراه دارد.
۲. ربات خودکار
استفاده از رباتها طی سالهای گذشته در بخشهای مختلف رایج شده است. در صنعت کشتیرانی نیز رباتها به تدریج به ابزاری کمکی تبدیل شدند که از پس هر کاری برمی آیند. فعالیتهایی مانند بسته بندی، تحویل، بررسی و تحقیق، آتش نشانی و ... همگی در این صنعت به دست رباتها انجام میپذیرد.
بدین ترتیب با توجه به ماهیت رباتها که بر انجام بی وقفه امور تمرکز دارند، صنعت کشتیرانی بیش از پیش به آن وابسته شد. رباتها میتوانند در ردیابی کشتیها مورد استفاده قرار گیرند و در صورت حمله دزدان دریایی اقدام به عمل کنند. اندازه رباتها نیز موضوعی است که در صنعت کشتیرانی بررسیهایی را به خود اختصاص داده است. رباتهای سنگین با اندازه بزرگ فضای زیادی را بر روی کشتی اشغال میکنند و ثابت شده است که یک مانع بر روی شناورها به حساب میآیند. انواع جدید رباتها که مینی ربات نامیده میشود میتوانند ضمن اتصال به سنسورها تمامی دادهها را شناسایی و ثبت کنند و بر اساس آن کارها را مدیریت کنند؛ بنابراین با توجه به افزایش روزافزون گرایش صنعت کشتیرانی به ربات ها، انتظار میرود طی سالهای آتی نیروی انسانی بر روی شناورها برای سفرهای طولانی به طور قابل توجهی با کاهش همراه شود.
۳. کشتیهای خودران
سیستمهای خودران در صنعت کشتیرانی محبوبیت بسیاری را کسب کرده اند چرا که میتوانند کالا را بدون هیچ دخالتی به مقصد برسانند. این سیستمها با بالاترین کارآمدی خود برای عملیات طولانی مدت در این صنعت به کار گرفته میشوند.
شرکتهای تکنولوژی مشهور و بنام در بخش تحقیق و توسعه سیستمهای خودران سرمایه گذاری کرده اند. سیستمهای زیردریایی، هوایی و زمینی بسیاری نیز قادر به نظارت بر تمامی فعالیتها و شناسایی مناطق نفت و گازی است. سیستمهای خودران دست کم به نقشه یابی پیشرفته و تکنولوژی کشف دسترسی دارند که در حال حاضر از سوی نیروی انسانی تلاش بسیاری برای آن میشود و درصد خطای آن بالاست.
برای مثال، سیستم مدیریت حمل و نقل (TMS) سیستمی است که برای مدیریت زنجیره بار طراحی شده است. این سیستم شرکت را قادر میسازد تا ثبت درستی از حمل محمولات و مسیر آنها داشته باشد و اینکه آیا بار به درستی به مقصد رسیده است یا خیر.
۴. اینترنت اشیا (IoT)
اینترنت اشیا از GPS و یک پایگاه داده ابری تشکیل شده است که تمامی اطلاعات جمع آوری شده قطعات بر روی شناورها را ذخیره میکند. اینترنت اشیا همچنین سنسورها، رباتها و دیگر قطعات را با استفاده از شبکه بی سیم به یکدیگر متصل میکند.
مزیت استفاده از اینترنت اشیا آن است که ثبت تمامی دادهها امکان ارائه خدمات بهتر به مشتریان را فراهم میآورد. اینترنت اشیا قادر است اطلاعاتی درخصوص موقعیت، زمان رسیدن کشتی و تاخیر را در حمل و نقل بار به راحتی در اختیار مشتری قرار دهد. بنابراین، اینترنت اشیا یک راهبرد تکنولوژیکی پیشرفته است که می تواند مشکلات پیش آمده بر روی کشتی را رفع کند.
۵. مواد پیشرفته دوستدار محیط زیست
افزایش تجارت در صنعت کشتیرانی آسیبهای زیست محیطی و آلایندهای بسیاری را به همراه داشته است. مواد زائد فراوان، سوخت کشتی ها، نشت سوخت و دیگر مسائل مربوط به کشتیرانی بهره مندی از رویکردی سبز را در صنعت دریانوردی به یک الزام تبدیل کرده است. شناورهای مگا سایز به گونهای طراحی شده اند که قطعات آنها پایدارتر است و از پلاستیک حاوی فیبر تشکیل شده تا بتواند حجم بسیاری بار را جابه جا کند و ترافیک را کاهش دهد. هرچه ترافیک کمتر باشد، میزان انتشار کربن ناشی از شناورها نیز کاهش پیدا می کند.
۶. شیوههای کارآمد نیروی محرکه
حجم بسیاری از سوخت که در کشتیها استفاده میشود اثرات منفی و مضر بسیاری بر روی محیط زیست دارد. تکنولوژی جدید که با تفکر نوآورانه تلفیق شده به جایگزینی برخی سوختها با کربن کمتر انجامیده است تا انتشار آلاینده و گازهای گلخانهای مانند کربن و سولفور را به حداقل برساند.
تغییرات اعمال شده در برخی سفرها، بدنه شناورها و دیگر قسمتهای آنها نیز میتواند نیروی محرکه را افزایش دهد و به دنبال آن محیط زیست شاهد تاثیرات مثبتی باشد.
۷. مدیریت بندر
بهینه سازی فرایند پردازش در لنگرگاه به کمک تکنولوژی میتواند زمان انتظار کشتیها در بندر را کاهش دهد. زمان انتظار کاهش یافته تضمینی برای انتشار کمتر کربن از کشتیها در اسکله است. به منظور آنکه تخلیه کشتیها با سرعت بیشتری انجام شود استفاده از رباتها و دیگر ماشین آلات برای بلند کردن بارهای سنگین حائز اهمیت است.
روی دیگر سکه
افزایش بهره مندی از تکنولوژی در صنعت کشتیرانی مزایا و معایب نسبی خود را دارد. از یک سو، تکنولوژی موجبات کاهش کار دستی را فراهم میآورد و سرعت پردازش را برای بازدهی و کارآمدی بالاتر افزایش میدهد. اما از سوی دیگر، پیشرفت تکنولوژی میتواند خطرات امنیتی بیشتری را نیز به دنبال داشته باشد.
با استفاده از اینترنت در تمامی قسمتهای یک کشتی، امنیت سایبری اهمیت بسیار بالایی پیدا می کند. آزمایش و ممیزی کردن منظم دادهها باید به یک کار روتین بر روی کشتیها تبدیل شود. حجم بالایی از دادهها میتوانند دریافت و در سرورهای امن ذخیره شوند و مورد بررسی و تحلیل دقیق قرار بگیرند.
این مسئولیت نرم افزار و توسعه دهنده ابزار است تا بتواند روند مستمر حفظ استانداردهای امنیتی را تضمین کند درحالی که تکنولوژی را در کاربردهای مختلف آن تلفیق می کند. تولیدکنندگان کشتیها و مهندسین نیز باید توضیحی کافی برای حضور تکنولوژی در شناورها و اصلاح طراحی آنها در زمان نیاز و الزام داشته باشند.
سخن پایانی
تکنولوژی و کشتیرانی دیگر غریبه نیستند، اما هنوز هم به طور صد درصدی جایگزین امور دستی در صنعت نشده اند. مهم است که تکنولوژی را به عنوان ابزاری ارزشمند برای یاری رساندن در عملیاتهای کشتیرانی تصور کنیم.
اکر تکنولوژی در دسترس به طرز صحیحی مورد استفاده قرار گیرد و هر از چند گاهی به روزرسانی شود، میتواند در آیندهای نزدیک از وجود صنعتی شایستهتر خبر دهد.