برنامه های پاکستان و هند برای توسعه کریدورهای تجاری

به گزارش گروه بین الملل مانا در حالی که قدرت‌های جنوب آسیا مشغول سرمایه‌گذاری بر روی استراتژی «یک مدار، یک راه» هستند*، دست اندرکاران حمل‌‌ونقل کالا در پاکستان و هند در تلاش اند تا خطوط تجاری خود را از طریق افغانستان و ایران گسترش دهند.

پاکستان در ماه آوریل، در راستای کریدور اقتصادی چین و پاکستان، قراردادی به ارزش ۴۶ میلیارد دلار با چین بر سر شبکه‌ی راه‌ها، خطوط ریل و خطوط لوله به امضا رساند. این توافق، که سین‌کیانگ را به بنادر پاکستان مرتبط می‌کند، به منظور توسعه‌ درون مرزی جاده‌ی ابریشم که بخشی از برنامه‌ی توسعه‌ شبکه‌ تجاری پکن است، انجام شد.

بابر بادات (Babar Badat) از انجمن عوامل حمل‌ونقل کالا پاکستان به نمایندگان در کنگره‌ سالانه‌ی FIATA در تایپه گفت: «کراچی با بازار غرب چین ارتباط داشت اما هنوز هم نیاز به جذب بازارهای بیشتر در منطقه محسوس است. در بیشتر کشورهای اتحادیه اروپا و آ.سه‌.آن تجارت منطقه‌ای ۴۵ تا ۵۵ درصد تولید ناخالص ملی را در برمی‌گیرد. اما به دلیل فقدان ارتباطات لازم در منطقه این رقم برای پاکستان بین ۴ تا ۵ درصد است.»

«پاکستان پتانسیل زیادی برای برقراری ارتباط با دیگر کشورهای منطقه دارد. از این رو دولتمردان ما و عوامل دست‌اندرکار در صنعت لجستیک برای رسیدن به این مهم بسیار تلاش می‌کنند.»

کریدور اقتصادی چین و پاکستان از سه مسیر تشکیل شده است. مسیر غربی تکیه بر حمل‌ونقل ترانزیتی از راه بندر گوادر به کراچی و داخل کشور دارد و مسیر میانی از راه کراچی به شمال می‌رود و به مسیر فعلی در مرکز کشور ختم می‌شود.

اما پاکستان در تلاش خود برای برقراری ارتباط بنادر اقیانوس هند با بازار کشورهای مستقل مشترک‌المنافع، روسیه و شمال اروپا یک مانع دارد و آن افغانستان است.

بادات گفت افغانستان با داشتن دو گذرگاه مرزی مشترک با پاکستان، بخش مهمی از کریدور تجاری محسوب می‌شود که روزانه صدها کامیون از آن عبور می‌کند. به اعتقاد او این کریدور تا ۳ سال آینده به بهره‌برداری خواهد رسید و تبدیل به «مسیر برتر» در منطقه خواهد شد.

از سویی دیگر، جامعه‌ عوامل حمل‌‌ونقل کالا در هند هم مشغول انجام پروژه‌ «مسیر برترِ» خود هستند. به گفته‌ی امیر کامات، عضو جامعه‌ عوامل حمل‌ونقل هند، پروژه‌ای که هندی‌ها به دنبال آن هستند از بندر‌عباس ایران آغاز می‌شود. 

کامات همچنین گفت:‌ «این مسیر تجاری از مدت‌ها قبل وجود داشت. دولت هند از ما خواست تا درباره‌ی مسیر بندرعباس به سنت پترزبورگ و تنگناهای این مسیر مطالعه کنیم.»

«پس از فرستادن آزمایشی کشتی‌های کانتینربر به این مسیر، متوجه شدیم این مسیر 40 درصد کوتاه‌تر و 30 درصد ارزان‌تر از مسیر کانال سوئز به بندرگاه‌های دریای بالتیک است.»

کامات همچنین اظهار داشت که هند، ایران و روسیه بسیار مشتاق هستند که این کریدور گسترش یابد و به همین منظور مذاکراتی هم در جهت تسهیل روند انجام داده‌اند. 

یکی از عوامل حمل‌ونقل پرسید : آیا تحریم‌ها مانعی برای پرداخت هزینه‌ها به دلار خواهد بود یا خیر. (وی گفته بود که در حال حاضر پرداخت‌ها در دوبی انجام می‌شود) کامات پاسخ داد: تحریم‌های سازمان ملل به زودی برچیده خواهد شد و هیچگونه مشکلی برای وجوه ارسالی به بیرون از امارات وجود نخواهد داشت. 

کامات همچنین گفت: برای حمل‌ونقل محموله در ایران، این کشور باید خطوط ارتباطی ریلی بندر عباس را تقویت کند. همچنین این کشور نباید خیلی روی ماشین‌های ریلی قزاقستان و روسیه حساب باز کند.

طی این سخنرانی، یکی از عوامل حمل کالا از کشور بنگلادش گفت: کشورش مشغول کار روی کریدور تجاری‌ای است که قرار است در ژانویه ۲۰۱۶ به صورت آزمایشی اجرا شود. این سخنان سبب طرح سوالی شد که آیا کریدورهای تجاری در منطقه قصد رقابت با یکدیگر را دارند یا تسهیل حمل‌ونقل کالا!

بادات اذعان کرد : تمام کشورها باید آن چه کنند که به نفعشان است. «آن چه ما انجام داده‌ایم و آن چه هند انجام داده است، برای آن است تا راهی برای خروج از سرزمین محصور در خشکیِ آسیای‌میانه بسازیم. بله! کریدورهای مختلفی وجود دارد؛ اما با تجارت‌های منطقه‌ای و داشتن سهمی هرچند اندک در اقتصاد کشورهای جنوب آسیا، پتانسیل رشد زیاد خواهد بود.»

وی با تاکید بر این که مسیر پاکستان کاربردی‌ترین و کوتاه‌ترین مسیر است؛ گفت: فقط یک علامت سوال در این مسیر وجود دارد و آن هم افغانستان است. ۴۳۵ کیلومتر این مسیر که از خاک کشور جنگ‌زده‌ افغانستان می‌گذرد، برای کامیون‌های باربری امنیت چندانی ندارد.

«اگر بتوانیم مسیر ۴۳۵ کیلومتری تورخم ِ پاکستان به تِرمزِ ازبکستان را مهار کنیم، بسیار خوب خواهد شد.»

 

*مترجم: نویسنده به طرح جاده‌ی ابریشم آهنین اشاره دارد.