عدم سفیدشدگی مرجان‌های خلیج فارس و دریای عمان

مهدی بلوکی در گفت‌و‌گو با خبرنگار مانا اظهار داشت: پایش‌های صورت گرفته طی سال ۱۴۰۳ در آب‌های ساحلی جزایر خلیج فارس و نیز خلیج چابهار در دریای عمان در محدوده آب‌های کشورمان نشان داد که برخلاف چند سال اخیر، امسال هیچ گونه سفیدشدگی در مرجان‌های این مناطق رخ نداده است.

رئیس اکولوژی دریا معاونت محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست، ادامه داد: با توجه به اینکه سفیدشدگی مرجان‌ها به دلیل گرم شدن دمای آب به وقوع می‌پیوندد، امسال به دلیل شرایط مساعد آب و هوایی در تابستان و تداوم آن سفیدشدگی در مرجان‌ها رخ نداد.

وی بر ضرورت همکاری ارگان‌های مرتبط با دریا با سازمان محیط زیست در راستای حفاظت مرجان‌ها تاکید کرد و گفت: در این میان نقش مراکز علمی و نیز مناطق آزاد به دلیل حضور در منطقه خلیج فارس از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

این مقام مسئول در سازمان حفاظت محیط زیست یادآور شد: آبسنگ‌های مرجانی از لحاظ جغرافیایی در وضعیت حساسی قرار گرفته‌اند چرا‌که مجبور به تحمل شرایط ویژه‌ای از لحاظ دمای آب و نیز میزان کدورت و شوری هستند و به  همین لحاظ تهدیدات بیشتری را متحمل می‌شوند.

رئیس اکولوژی دریا معاونت محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست  با اشاره به اینکه این تهدیدات به دو دسته کلی تهدیدات طبیعی و تهدیدات ناشی از فعالیت‌های انسانی تقسیم می‌شوند، گفت: تهدیدات طبیعی شامل دمای بالای منطقه و کدورت و تهدیدات ناشی از فعالیت‌های انسانی مثل ساخت و ساز‌های انسانی، شیلاتی، کشتیرانی‌ها و استخراج نفت که هر از چندگاهی می‌تواند تاثیرات منفی روی اکوسیستم‌های مرجانی داشته باشد.

صخره‌های مرجانی از بی‌نظیرترین و بهترین مناطق دریایی محسوب شده و به عنوان بهترین زیستگاه برای ماهیان محسوب می‌شوند که گا‌هاً بعضی از آنها ۵۰۰ سال طول می‌کشد تا دوباره خود را بازسازی کنند. همچنین این مناطق به عنوان ضربه گیر و موج شکن‌های طبیعی عمل کرده و مانع از فرسایش مناطق ساحلی و همچنین ایجاد موج‌های شدید دریایی در مناطق ساحلی می‌شوند.

مرجان‌ها در آب‌های ایرانی خلیج‌فارس، تا اندازه زیادی محدود به جزیره‌ها هستند. بیش‌ترین مناطق مرجانی ایران در خلیج‌فارس در اطراف جزایر خارک و خارکو در شمال و اطراف جزایرجنوبی بین لاوان تا هرمز و جزایر هندورابی، کیش، فارور، بنی‌فارور، سیری، لارک، هنگام، تنب کوچک و بزرگ، ابوموسی و قشم واقع شده‌اند.

آبسنگ‌های مرجانی ایران عمدتاً از نوع حاشیه‌ای بوده و از شمال‌غرب به جنوب‌شرق خلیج‌فارس، در اطراف ۱۶ جزیره و دو منطقه ساحلی، یعنی خلیج نایبند و خلیج چابهار رشد کرده‌اند.

در خلیج‌فارس نرخ تخریب و خسارت وارده به آبسنگ‌های مرجانی به دلیل فعالیت‌های انسانی گسترده و کنترل نشده بسیار شدیدتر از نرخ متوسط جهانی است. طبق گزارش‌های سازمان ملل متحد در چند دهه اخیر بیش از ۷۰ ‏درصد سواحل مرجانی کشور‌های حوزه خلیج‌فارس و دریای عمان از جمله ایران نابود شده‌است که عمده دلایل آن آلودگی‌های نفتی و پیشروی ساخت و ساز‌های ساحلی در داخل دریا بوده‌‏است. در این میان استخراج و بهره‌برداری و حمل‌و‌نقل نفت بیش‌ترین نقش را در تخریب سواحل مرجانی دارد.