هراس واشنگتن از نفوذ پکن در بنادر خارجی

به گزارش گروه بین‌الملل مانا، در نشست اخیر کمیته فرعی امنیت داخلی مجلس نمایندگان ایالات متحده در مورد امنیت حمل‌و‌نقل و دریانوردی؛ رئیس جمهور آمریکا، با اشاره به کانال پاناما، هشدار داد که پکن «موقعیت راهبردی در یکی از مهم‌ترین آبراه‌های جهان» دارد.

او گفت که این امر به چین فرصت می‌دهد تا بر کشتیرانی تجاری اعمال کنترل کرده، اطلاعاتی را در مورد ترافیک کشتی‌های آمریکایی و شرکای آن جمع‌آوری و به طور بالقوه تحرک نیروی دریایی را در زمان بحران محدود کند. کارشناسان در این جلسه گفتند که تقریباً نیمی از بنادر کانتینری مهم در خارج از چین دارای مالکیت یا عملیات چینی هستند.

پاناما اخیراً از حسابرسی دولتی از بنادر متعلق به شرکت «سی‌کی هاتچینسون» میلیاردر هنگ‌کنگی «لی کا شینگ» خبر داده است. مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده، خوزه رائول مولینو، رهبر پاناما را تهدید کرده است که اگر کشورش نفوذ چین بر کانال را کاهش ندهد احتمالاً آمریکا تلافی خواهد کرد.

یکی از نمایندگان کنگره گفت: ایالات متحده نمی‌تواند و نخواهد پذیرفت که در آن یک دشمن خارجی که آشکارا به دنبال تضعیف جایگاه جهانی ما است، زیرساخت‌های حیاتی، امنیت داخلی، آمادگی نظامی و ثبات اقتصادی ما را کنترل کند. بنابراین متحدان آمریکا باید از چین، از جمله از شرکت‌های دولتی آن، فاصله بگیرند.

البته کارشناسان در ۱۱ فوریه به کمیته امنیت داخلی گفتند که نگرانی‌ها در مورد عملیات نظامی و غیرنظامی چین نه تنها در پاناما، بلکه در همه بنادر وجود دارد. برای نمونه شرکت‌های چینی مالکیت کامل یا جزئی تأسیسات بندری را در هفت کشور نیمکره غربی از جمله باهاما، برزیل، جامائیکا، مکزیک، پاناما، پرو و ایالات متحده ایجاد کرده‌اند.

طبق اظهارات آیزاک کاردون، عضو ارشد مطالعات چین در بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی، شرکت کشتیرانی کاسکو چین و گروه بازرگانان چین - هر دو شرکت دولتی که تحت مالکیت و کنترل دولت چین هستند- هشت مورد از این سرمایه‌گذاری‌ها را در اختیار دارند و سی‌کی هاچیسون هنگ‌کنگ دارای هفت سرمایه‌گذاری است.

کاردون در این نشست گفت: «حضور چین در بنادر ایالات متحده تهدیدهای مادی را برای زیرساخت‌های حیاتی دریایی و حمل‌ونقل به همراه دارد. نگرانی اصلی مربوط به آسیب‌پذیری‌های معرفی‌شده توسط تجهیزات و نرم‌افزارهای ساخت چین است که در سیستم‌های بندری تعبیه شده‌اند. حتی تأسیساتی که متعلق به شرکت‌های چینی نیستند، اغلب به فنّاوری‌های ساخت چین برای مثال، جرثقیل‌های کشتی به ساحل متکی هستند.»

او افزود: «باوجود سطوح نسبتاً بالای کنترل شرکت‌های چینی، این سیستم‌ها جمع‌آوری داده‌ها و نظارت را امکان‌پذیر می‌کنند و احتمالاً باعث تأخیر یا اختلال در عملیات حیاتی ما می‌شوند.

بر اساس تحلیل اخیر شورای روابط خارجی، بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۹ میلادی، شرکت‌های چینی ۱۱ میلیارد دلار به بنادر خارج از کشور و حدود ۱۳۰ میلیارد دلار یارانه برای شرکت‌های کشتیرانی خود پرداخت کردند.

همچنین، بر اساس اظهارات رایان سی برگ، مدیر برنامه آمریکا در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی، یکی از ویژگی‌های متمایز این است که بیش از نیمی از بنادر چین در خطوط اصلی کشتیرانی و نقاط پرترافیک راهبردی قرار دارند.

برگ گفت که شرکت‌های تحت حمایت چین در حال حاضر پایانه‌های بندری را در حداقل سه مکان در مکزیک، بنادر هاچیسون در کانال پاناما به همراه یک بندر بزرگ در چانکای پرو، اداره می‌کنند و برنامه‌هایی برای ایجاد یک بندر آب‌های عمیق در بندر سنت جان، آنتیگوا و باربودا، دارد.

او گفت: تقریباً نیمی از بنادر کانتینری مهم در خارج از چین دارای مالکیت یا عملیات چینی هستند و پکن قصد دارد با ایجاد رشته‌ای از بنادر با کاربری دوگانه که می‌تواند به عنوان یک شبکه گسترده بین‌المللی زیرساخت برای کشتی‌های ارتش آن باشد، به رقیب جدی ایالات متحده تبدیل شود.

برگ گفت: استراتژی همپوشانی نظامی-غیر‌نظامی چین همچنین می‌تواند خطرات جاسوسی تجاری و امنیتی نظامی، از جمله پارازیت رادار و GPS و حتی سیستم‌های تسلیحاتی کانتینری را به همراه داشته باشد.

تهدیدی برای امنیت آمریکا

در همین حال، متیو کرونیگ، تحلیلگر سابق سیا هشدار داد که سرمایه‌گذاری‌های بندری چین، از جمله سرمایه‌گذاری در پرو و پاناما، تهدیداتی را برای امنیت داخلی ایالات متحده ایجاد می‌کند. کرونیگ گفت: «چین می‌تواند دسترسی به بنادر را محدود یا مسدود کند، که این امر تجارت و رفاه اقتصادی آمریکا را تهدید می‌کند. در صورت بروز بحران یا جنگ، این کشور می‌تواند مانع عبور کشتی‌های نیروی دریایی آمریکا شود و برنامه‌های جنگی آمریکا را تضعیف کند.»

او افزود: «چین همچنین می‌تواند از بنادر آب عمیق برای میزبانی از کشتی‌های نیروی دریایی ارتش خود استفاده کند، که این امر امکان پیش‌بینی قدرت نظامی را فراهم می‌کند. باید توجه داشت که از بنادر چینی برای تسهیل در ارسال مواد مورد نیاز فنتانیل به ایالات متحده استفاده می‌شود.»

کرونیگ از واشنگتن خواست تا بر همسایگان خود فشار بیاورد تا استراتژی «ریسک‌زدایی» را در قبال چین اتخاذ کنند، و همزمان زیرساخت‌های حیاتی و جایگزین‌های مناسبی برای آن‌ها فراهم کند.

برگ خواستار طرح «بازخرید بنادر» شد که توسط شرکت مالی توسعه بین‌المللی ایالات متحده و مؤسسات مالی چندجانبه تأمین مالی می‌شود تا «به کشورها کمک کند تا قراردادها را زودتر خاتمه دهند و اپراتورهای شفاف‌تر را جایگزین کنند».

کری دیویس، رئیس و مدیر عامل انجمن بندری آمریکا، همچنین از ایالات متحده خواست که جایگزین‌هایی برای سرمایه‌گذاری‌های چینی ارائه دهد. او افزود: «اگر می‌خواهیم با نفوذ چین در بنادر مقابله کنیم و آینده اقتصادی امن و مرفهی را تضمین کنیم، باید یک جایگزین قوی و جذاب از طریق سرمایه‌گذاری قوی آمریکایی ارائه کنیم.»

او گفت که کنگره همچنین می‌تواند مشوق‌های مالی را به متحدان مورد اعتماد ارائه دهد تا آن‌ها را قادر به خرید تجهیزات حمل‌و‌نقل محموله‌ای کند که ساخت چین نباشد.

منبع: اوراسیا ریویو