آکتائو پلی میان استان‌های شمالی ایران و بازار اوراسیا

چندی پیش با هدف گسترش روابط با کشورهای حاشیه دریای خزر، خط جدید پروازی گرگان - آکتائو قزاقستان ایجاد شد. پروازی که طبق برنامه قرار است سه‌شنبه هر هفته توسط ایرلاین قشم‌ایر انجام شود و می‌تواند رونق‌بخش تجارت و گردشگری بین 2 کشور باشد.

تلاش برای ارتباط موثر اقتصادی و گردشگری با قزاقستان، گامی است که استان‌های گلستان و مازندران آن را با شهر بندری آکتائو قزاقستان آغاز کرده‌اند. شهری همنشین با ساحل خزر که تا چندی پیش در معادلات اقتصادی منطقه جایی نداشت و حالا قرار است با برنامه‌ای هدفمند و جذب سرمایه‌گذاری خارجی به توسعه روزافزون دست یابد.

آکتائو ظرفیت‌های زیادی دارد که استان‌های شمالی همواره از آن غافل بوده‌اند یا بهره چندانی از این ظرفیت‌ها نبرده‌اند. با وجود آسانی ایجاد روابط و نزدیکی مسافت از طریق ارتباط دریایی و هوایی، از این ظرفیت اقتصادی منطقه که برخلاف کشورهای حاشیه خلیج فارس با کمترین چالش و بحران مواجه است، استفاده مطلوب نشده است.

آکتائو شهری است که بخش عمده مردم آن در صنعت نفت و گاز اشتغال دارند. شهری بندری که فعالان اقتصادی و مدیرانش علاقه‌مند هستند با ایران ارتباط و همکاری تجاری داشته باشند و ظرفیت‌های ایجاد شده آکتائو را با بنادر شمالی ایران رونق بخشند.خطوط ریلی آکتائو این شهر را با سراسر اوراسیا مرتبط می‌کند و همین ظرفیت مهم نیز بر مزیت‌های آن افزوده است. این شهر بندری و داشته‌هایش در سال‌های اخیر مورد توجه آمریکایی‌ها، انگلیسی‌ها، ترک‌ها و اماراتی‌ها قرار گرفته است، به طوری که شرکت‌هایی از این کشورها سرمایه‌گذاری گسترده‌ای را در آن آغاز کرده‌اند. این در حالی است که هیچ یک از این کشورها از مزیت‌های ایران برای ارتباط اقتصادی و فرهنگی با آکتائو برخوردار نیستند.

در حال حاضر کمرنگ بودن حضور جمهوری اسلامی ایران و استان‌های شمالی در قزاقستان و به ویژه بندر آکتائو مشهود است و هنوز با همه ظرفیت‌ها و فرصت‌هایی که وجود دارد، دریای خزر و همسایگان شمالی آن در معادلات اقتصادی و استراتژیک کشورمان جایگاه شایسته‌ای ندارند. این در شرایطی است که مسئولان قزاقستان و بندر آکتائو قصد دارند با سرمایه‌گذاری‌های خارجی تا سال 2030 این شهر بندری را به دوبی دریای خزر تبدیل کنند تا معادلات تجاری منطقه با این بندر مهم حاشیه دریای خزر پیوند زده شود.

بسیاری از محصولات مازندران و سایر استان‌ها را می‌توان از طریق بندر امیرآباد به مقصد آکتائو و قزاقستان صادر کرد و با برقراری خط پروازی مستقیم از گرگان به این بندر خارجی نیز با توجه به مسافت کم نسبت به سایر کشورهای وارد ارتباط شده با اکتائو، زمینه حضور ایران در قزاقستان و اوراسیا را بیش از پیش فراهم کرده است. در چنین شرایطی فقط اندکی عزم و اراده و البته برنامه‌ای مدون و دقیق برای بهره‌گیری از این فرصت نیاز است تا سهم ایران و به ویژه استان‌های شمالی در آینده بازار رو به گسترش و در حال رشد بندر آکتائو افزایش یابد.

منبع:عباس مهدوی / پژوهشگر و ایده‌پرداز گردشگری