آغاز بازسازی طبیعی مرجان‌های سفید شده خلیج فارس

مهدی بلوکی در گفتگو با خبرنگار مانا با اشاره به سفید‌شدگی مرجان‌های خلیج فارس و به دنبال آن تهدید محیط زیست دریایی منطقه اظهار داشت: سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۷ میلادی شاهد سفیدشدگی مرجان‌ها در سراسر دنیا بودیم که البته این سفیدشدگی در نقاط مختلف دنیا متفاوت بود، ولی در خلیج فارس و در بعضی مناطق تا ۹۰ درصد هم میزان سفیدشدگی مشاهده شد.

رئیس اکولوژی دریا معاونت محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست، بیان داشت: این سفیدشدگی در مناطقی به ویژه هنگام، لارک، خارگ و خلیج نایبند شدیدتر، اما در بعضی مناطق مثل سیری، ابوموسی، خلیج چابهار وضعیت مساعدتر بود.

وی با بیان اینکه هر ساله پایش‌هایی به طور مستمر جهت بررسی وضعیت آبسنگ‌های مرجانی خلیج فارس انجام می‌شود، اذعان داشت: طی این پایش‌ها میزان تغییراتی که بر مرجان‌های منطقه رخ داده مورد بررسی قرار می‌دهیم.

بلوکی بیان داشت: خوشبختانه مشاهدات سال گذشته و امسال نشان می‌دهد در مناطقی مثل جزیره خارگ، لارک و هنگام که مرجان‌ها به میزان زیادی از بین رفته بودند بازسازی مرجان‌ها به صورت طبیعی آغاز شده و در خیلی مناطق شاهد شکل‌گیری مجدد مرجان‌ها هستیم.

رئیس اکولوژی دریا معاونت محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست، در خصوص اقدامات سازمان حفاظت محیط زیست در راستای احیای مرجان‌ها گفت: سازمان حفاظت محیط زیست علاوه بر پایش مستمر مرجان‌ها، حفاظت زیستگاه‌های مرجانی را نیز به عهده گرفته است.

این مقام مسئول در سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه حفاظت زیستگاه‌های مرجانی قوانینی دارد که به طور مرتب به روز می‌شوند، تصریح کرد: جرایم سنگینی برای متخلفین که نسبت به تخریب مرجان‌ها به انواع گوناگون اقدام می‌کنند، در نظر گرفته می‌شود.

وی با اشاره به اینکه در چند سال اخیر به خاطر سفیدشدگی مرجان، کمتر شاهد فروش آن‌ها هستیم، گفت:، اما  طی سال‌های گذشته شاهد خروج مرجان‌ها برای فروش بودیم که بعضاً متخلفین با برخورد‌های سازمان حفاظت محیط زیست روبه‌رو می‌شدند.

بلوکی یکی از مهمترین ضعف‌های فعلی سازمان حفاظت محیط زیست در انجام برخورد‌های قاطع با متخلفین را نبود یگان حفاظت محیط زیست دریایی عنون کرد و گفت: بدون شک راه‌اندازی یگان حفاظت محیط زیست دریایی، کمک شایانی به حفاظت محیط زیست خواهد کرد و از آنجا که پایش و حفاظت در دریا به مراتب سخت‌تر از خشکی است، وجود این یگان می‌تواند عملیات حفاظت را تسهیل کند.

لازم به ذکر است، دلیل سفید شدگی مرجان‌ها را می‌توان به افزایش گرمای زمین نسبت داد. از آنجا که این مرجان‌ها در مناطق کم‌عمق زیست می‌کنند، لذا تابش نور خورشید نیز بر سفیدشدگی آن‌ها مؤثر است. مرجان‌هایی که در مناطق عمیق‌تری زندگی می‌کنند به دلیل در امان بودن از تابش نور خورشید کمتر دچار سفید‌شدگی می‌شوند.

به گفته کارشناسان محیط زیست دریایی، تنها راه حل مقابله با این معضل زیست محیطی این است که تمام مردم جهان با کاهش تولید کربن و جلوگیری از افزایش درجه حرارت زمین به حیات مرجان‌ها کمک کنند.

نکته قابل توجه این است، با وجود اینکه سفید‌شدگی مرجان‌ها در تمام دریا‌های دنیا زیاد شده است، مرجان‌های خلیج فارس در مقایسه با سایر مرجان‌های دنیا در مقابل پدیده گرمایش زمین و سفید‌شدگی مقاومت بسیار بیشتری از خود نشان می‌دهند.

لازم به ذکر است، مرجان‌ها در آب‌های ایرانی خلیج‌فارس، تا اندازۀ زیادی محدود به جزیره‌ها هستند. بیشترین مناطق مرجانی ایران در خلیج‌فارس در اطراف جزایر خارگ و خارگو در شمال و اطراف جزایرجنوبی بین لاوان تا هرمز و جزایر هندورابی، کیش، فارور، بنی‌فارور، سیری، لارک، هنگام، تنب کوچک و بزرگ، ابوموسی و قشم واقع شده‌اند.

آبسنگ‌های مرجانی ایران عمدتاً از نوع حاشیه‌ای بوده و از شمال‌غرب به جنوب‌شرق خلیج‌فارس، در اطراف ۱۶ جزیره و دو منطقه ساحلی، یعنی خلیج نایبند و خلیج چابهار رشد کرده‌اند.

در خلیج‌فارس نرخ تخریب و خسارت وارده به آبسنگ‌های مرجانی به دلیل فعالیت‌های انسانی گسترده و کنترل نشده بسیار شدیدتر از نرخ متوسط جهانی است. طبق گزارش‌های سازمان ملل متحد در چند دهه اخیر بیش از ۷۰ ‏درصد سواحل مرجانی کشور‌های حوزه خلیج‌فارس و دریای عمان از جمله ایران نابود شده‌است که عمده دلایل آن آلودگی‌های نفتی و پیشروی ساخت و ساز‌های ساحلی در داخل دریا بوده ‏است. در این میان استخراج و بهره‌برداری و حمل‌و‌نقل نفت بیش‌ترین نقش را در تخریب سواحل مرجانی دارد.