گرجستان؛ دروازه تجارت جهانی در دریای سیاه

به گزارش گروه بین‌الملل مانا، در امتداد خط ساحلی دریای سیاه، بنادر گرجستان و اسکله‌های جدید ساخته می‌شوند و ظرفیت کانتینری افزایش می‌یابد تا فرصت‌های فزاینده برای حمل بار بین شرق و غرب از طریق بنادر آناکلیا، پوتی و باتومی گرجستان فراهم شود. این توسعه با سرمایه گذاری بی‌سابقه دولت گرجستان صورت می‌گیرد تا این کشور قفقاز را به عنوان هاب لجستیکی در مسیر تجاری کریدور میانی بین چین و اروپا قرار دهد.

 اهمیت روزافزون پروژه بندری آناکلیا

نخست وزیر گرجستان، ایراکلی گاریباشویلی، اخیراً برنامه‌های دولت برای بندر آناکلیا را اعلام کرد. این بندر می‌تواند کشتی‌هایی که حداکثر ۱۰ هزار کانتینر ۲۰ فوتی را حمل می‌کنند، در خود جای دهد. دولت گرجستان ۵۱ درصد از سهام این پروژه را دارد که در کنار سرمایه گذاران دیگر اقدام به توسعه آن خواهد کرد.

لوان داویتاشویلی، وزیر اقتصاد گرجستان، نیز می‌گوید که ساخت و ساز آناکلیا در سال جاری آغاز می‌شود. طی یک سال گذشته، کارها ادامه داشته و جلساتی با سرمایه‌گذاران و عمدتاً با اپراتورهای بندری و شرکت‌های لجستیکی فعال احتمالی در روند اجرای پروژه، برگزار شد.

گرجستان با بهره برداری از ظرفیت ارتباطاتی خود در دریای سیاه، می‌تواند زمان ترانزیت کالاهای ارسال شده از چین به اروپا را به حدود ۱۵ روز کاهش دهد. فعلاً کریدور میانی، به عنوان جاده ابریشم جدید در سراسر قفقاز، مسیر مورد علاقه شرکت‌های تجاری است. زیرا مسیر کریدور شمالی از روسیه، تحت تأثیر درگیری‌ها و تحریم‌های اقتصادی قرار گرفته است. از سوی دیگر، حمل‌و‌نقل کالا از چین به اروپا از طریق دریا می‌تواند ۴۵ روز طول بکشد.

ظهور گرجستان به عنوان دروازه مهم بین شرق و غرب با مجموعه قراردادهای تجارت آزاد - از جمله توافق با اتحادیه اروپا و چین - دسترسی این کشور به بازاری با ۲.۳ میلیارد نفر را تسهیل می‌کند.

گرجستان یک اقتصاد برتر در منطقه اوراسیا است و در دو سال گذشته گرجستان رشد تولید ناخالص داخلی دو رقمی داشت، به طوری‌که این رقم در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ میلادی به ترتیب ۱۰.۴ و ۱۰.۱ درصد بوده است. همچنین، بانک جهانی رشد ۴ درصدی برای سال ۲۰۲۳ میلادی و ۵ درصدی در سال ۲۰۲۴ میلادی را پیش‌بینی کرده است. در سه ماهه نخست سال ۲۰۲۳، با رشد ۷.۲ درصدی از رقم پیش بینی شده فراتر رفت.

 همچنین، مسیر دریایی گرجستان بین اروپا و آسیا به دلیل بحران جهانی عرضه انرژی جذابیت بیشتری پیدا کرده و گرجستان شریک راهبردی در تأمین برق پاک اروپا از طریق آسیای مرکزی خواهد بود.

آناکلیا نقطه آغاز طولانی‌ترین کابل برق زیردریایی جهان خواهد بود که به طول ۱۱۹۵ کیلومتر (۷۴۳ مایل) در زیر دریای سیاه از گرجستان تا رومانی امتداد خواهد داشت. این طرح بخشی از ابتکار Gateway اتحادیه اروپا بوده و با کابل فشار قوی ۳ گیگاواتی سیستم‌های برق قفقاز و قاره اروپا را به هم متصل می‌کند.

در ماه دسامبر، اورسولا فون در لاین، رئیس اتحادیه اروپا، اعلام کرد که این پروژه می‌تواند گرجستان را به «هاب برق» تبدیل و آن را در بازار داخلی برق اتحادیه اروپا ادغام کند. مشاوران شرکت ایتالیایی CESI و سایر شرکای پروژه، در ماه آوریل از آناکلیا بازدید کردند تا قبل از نصب زیرساخت‌های انتقال برق، ارزیابی‌هایی خود را انجام دهند.

آغاز توسعه بنادر پوتی و باتومی

همچنین، پروژه ۲۵۰ میلیون دلاری توسعه بندر پوتی جهت افزایش ظرفیت آن در حال اقدام است تا تقاضا برای جابه‌جایی محموله که از ابتدای سال ۲۰۲۲ میلادی رشد کرده را برآورده کند. توسعه بندر شامل موج‌شکنی به طول ۱۷۰۰ متر و یک اسکله ۴۰۰ متری است که می‌تواند ۱۵۰ هزار TEU محموله فله را جابه‌جا کند. مرحله دوم توسعه بندر شامل تخلیه کانتینری ۳۰۰ متری با سه جرثقیل مدرن خواهد بود. این پیشرفت‌ها ظرفیت کانتینری بندر دریایی پوتی را دو برابر کرده و به بیش از یک میلیون TEU می‌رساند.

نیاز به افزایش تسهیلات بندری دریای سیاه به دلیل افزایش ترافیک حمل‌و‌نقل از طریق گرجستان احساس می‌شود. در سه ماهه نخست سال ۲۰۲۳ میلادی، این ترافیک به میزان ۲.۴ درصد افزایش یافته که البته در سال گذشته رشد ۱۶.۶ درصدی را تجربه کرد. تغییر مسیر محموله‌ها به سمت کریدور میانی منجر به ایجاد صف ده‌ها کیلومتری برای کامیون‌ها شده و ترافیک باری کشور را افزایش داده است.

حمل‌و‌نقل ریلی از طریق گرجستان در سه ماهه نخست سال ۲۰۲۳ میلادی با رشد ۵ درصدی به ۳.۲ میلیون تن رسید. از همین روی، راه آهن گرجستان در سال ۲۰۲۲ میلادی سود بی‌سابقه‌ای را کسب کرد و حالا به دنبال افزایش ظرفیت حمل بار از ۲۷ میلیون تن به ۴۸ میلیون تن تا سال ۲۰۲۴ است. در ماه آوریل، راه آهن گرجستان شروع به انتقال خودروهای تویوتا، بی ام و و آئودی به آسیای مرکزی از طریق بندر پوتی کرد.

همچنین، باتومی به عنوان دومین شهر بزرگ گرجستان در جنوب دریای سیاه یک مرکز لجستیکی کلیدی در مسیر حمل‌و‌نقل بین‌المللی ترانس خزر یا همان کریدور میانی است. پایانه بین‌المللی کانتینری باتومی در درجه نخست حمل‌و‌نقل ریلی از چین را انجام و آن را از طریق دریای سیاه به اروپا تا کنستانتای رومانی منتقل می‌کند.

بنابر گزارش اداره آمار گرجستان، در سه ماه نخست سال ۲۰۲۳میلادی، بنادر گرجستان پذیرای ۳۹۳۱ کشتی بوده‌اند. تعداد کشتی‌های باری عمومی ۵.۴ درصد و کشتی‌های کانتینری بیش از ۴۳ درصد افزایش نسبت به مدت مشابه در سال ۲۰۲۲ را ثبت کردند. با تقویت اهمیت گرجستان به عنوان مرکز مهم حمل و نقل شرق-غرب، احتمالاً رشد این داده‌ها ادامه خواهد داشت.

منبع: بلومبرگ