به گزارش خبرنگار مانا، احمد رضا لاهیجان زاده در نشست خبری که به مناسبت روز جهانی تالابها امروز در سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شده بود با اشاره به اینکه آخرین تالابی که در کنوانسیون رامسر ثبت شد تالاب زریوار بود، بیان داشت: به همین جهت بر اساس برنامهریزیهای صورت گرفته، مراسم روز جهانی تالابها امسال در آن منطقه برگزار خواهد شد.
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه دوم فوریه در سال ۱۹۷۱ اولین کنوانسیون بینالمللی در حوزه محیط زیست تحت عنوان حفاظت از تالابها به تصویب رسید، ادامه داد: آن زمان ۱۸ کشور عضو این کنوانسیون شدند و الان بیش از ۱۷۰ کشور عضو آن هستند.
وی با اشاره به وجود ۱۴۳ تالاب در مجموع کشور ایران، بیان داشت: این تالابها با هماهنگی وزارت نیرو به عنوان پیوست قانون حفاظت از تالابها ثبت شده که مجموعاً سه میلیون هکتار را دربر میگیرد.
وی با بیان اینکه از این میان ۲۵ تالاب کشور ثبت کنوانسیون رامسر هستند که ۱.۴ میلیون هکتار از تالابهای ما را شامل میشود، اذعان داشت: ۴۵ تالاب در کشور منشأ گرد و غبار محسوب میشوند و اگر در شرایط تالابی قرار نداشته باشند وسعت دو میلیون و ۱۰۰ هزار هکتاریشان به شدت آسیب زا خواهد بود.
لاهیجان زاده با اشاره به اینکه چهار تهدید و مشکل عمده، تالابهای کشورمان را تهدید میکند، خاطرنشان ساخت: اولین موضوع تأمین حقابه تالابها و کمبود آب و خشک شدن تالابها و مورد بعدی فاضلاب شهری و روستایی، زهاب کشاورزی، یا پسابهای صنعتی است که وارد تالاب میشود.
این مقام مسئول در سازمان محیط زیست، همچنین تصرفات و تغییر کاربری غیرمجاز و نیز وجود گونههای غیربومی مضر یا مهاجم مثل تیلاپیا در جنوب و سنبل آبی در شمال را از دیگر مشکلات پیش روی تالابها عنوان کرد.
وی در ادامه گفتههای خود به تالاب گاوخونی به عنوان یکی از مهمترین تالابهای کشور اشاره کرد و بیان داشت: در تالاب گاوخونی حتی در شرایط پرآبی سال گذشته نتوانستیم حقابه تالاب را تأمین کنیم و این از جمله مهمترین موارد اعتراض ما به وزارت نیرو بود.
لاهیجان زاده با اشاره به اینکه در پنجاه سال گذشته سه نوبت بالای دو هزار میلیمتر بارندگی داشتیم که یکی سال گذشته بود، عنوان کرد: سد زایندهرود در خرداد سال ۹۸ نزدیک به ۷۸۰ میلیون متر مکعب آب در پشت سد ذخیره داشت که با این وجود وزارت نیرو حقابه مربوط به تالاب گاوخونی را تأمین نکرد.
وی میزان حقابه گاوخونی را ۱۷۶ میلیون مترمکعب اعلام و خاطرنشان ساخت: وزارت نیرو ۱۴۰ میلیون متر مکعب آن را تعهد کرده که تامین کند، اما این آب که امسال نزدیک سد رهاسازی شد به تالاب نمیرسد.
این مقام مسئول در سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه گفتههای خود به تالاب هامون اشاره کرد و بیان داشت: این تالاب شامل سه بخش است که یکی از تالابها به نام صابوری در شمال سیستان قرار گرفته و عمده مساحتش در ایران و بخش کمی در افغانستان است، دیگری هامون پوزک که ۹۰ درصد در افغانستان و بخش کمتر آن در ایران است، به دلیل بارش بیسابقه برف در سال گذشته در افغانستان تقریبا ۱۰۰ درصد هامون پوزک آبگیری شده است.
وی با اشاره به اینکه ۱۳۰ هزار هکتار تالاب صابوری در ایران آبگیری شده است، اعلام کرد: امیدواریم با سیلابهایی که در افغانستان به وقوع میپیوندد آب تالاب هامون در ایران را تأمین کند.
لاهیجان زاده در ادامه به تالابهای بین النهرین اشاره کرد و گفت: ۱۳۰ هزار هکتار از تالاب هوراالعظیم در ایران قرار دارد که بر اساس آخرین تصاویر ماهوارهای تقریباً ۹۰ درصد تالابهای بینالنهرین آبگیری شده است.
وی تصریح کرد: این وضعیت آبگیری و احیای تالابهای بینالنهرین در حالی است که از سال ۲۰۰۰ میلادی که صدام به عمد تالابهای بینالنهرین را خشک کرد این امر به عنوان بزرگترین فاجعه زیست محیطی قرن در کنار از بین رفتن جنگلهای آمازون قرار گرفته بود.
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست، همچنین وضعیت آبگیری تالاب شادگان را حدود ۸۵ درصد، تالاب مهارلو را ۷۰ درصد و تالاب بختگان را ۳۵ درصد اعلام کرد.
وی در ادامه در خصوص اجرای طرح بایوجمی در تالاب انزلی گفت: تالاب انزلی یکی از تالابهای مهم ما در شمال کشور است و بر اساس آخرین پهنهبندی وزارت نیرو مساحت این تالاب حدود ۲۵ هزار هکتار ثبت شده است، اما این میزان در حال حاضر قابل وصول نیست و تنها ۱۹ هزار و ۶۰۰ هکتار به عنوان محدوده اکولوژی تالاب در سازمان محیط زیست ثبت شده است.
به گفته وی، در حال حاضر نیز تالاب انزلی حداکثر ۱۲ هزار هکتار قابلیت آبگیری دارد و بخش زیادی از آن به دلیل رسوب گذاری و تعرض قابلیت آبگیری را ندارد.
لاهیجان زاده با اشاره به اینکه حجم زیادی از تالاب انزلی به دلیل رسوبگذاری پُر شده است و امکان ایجاد سیلاب با بارندگیهای کم در اطراف این تالاب وجود دارد، تصریح کرد: از دیگر مشکلات زیست محیطی تالاب انزلی ورود گونههای مهاجم به این تالاب است. از این رو طرح بایوجمی که قرار بود یک طرح خود پالایی زیستی برای تالاب باشد برای رفع مشکلات زیستی تالاب در نظر گرفته شد و تیمی از محققان با معرفی وزارت علوم کار تحقیقاتی خود را آغاز کرده است.
وی خاطرنشان ساخت: در ابتدا با انجام آزمایشهایی در مزارع پرورش ماهی، طرح بایوجمی مورد آزمایش قرار گرفت و پس از آن قرار شد که در ۵۰ هکتار از تالاب انزلی این طرح بهصورت آزمایشی اجرا شود، اما پس از ۱۴ روز کار پژوهشی با شکایت تعدادی از اساتید دانشگاهی و برخی سمنها و با حکم قضایی طرح بایوجمی متوقف شد و همچنان نیز متوقف است.
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه ما منتظر دستور مقام قضایی در ارتباط با اجرا یا عدم اجرای طرح بایوجمی هستیم، گفت: در این زمینه مکاتباتی با دادستان تهران و سازمان بازرسی کل کشور انجام دادهایم و منتظر اعلام نتیجه هستیم حتی در حال حاضر اجازه نمونهبرداری از قسمتهایی از تالاب که در آن طرح اجرا شده است برای انجام آزمایشها را نداریم.
وی در ادامه با اشاره به اینکه احیای تالابها یک برنامه فرابخشی است، تأکید کرد: به طور کلی احیای تالابها یک برنامه فرابخشی است به گونهای که اگر به طرح جامع مدیریت تالابها توجه کنید دستگاههای متعددی در این زمینه تعهد دارند که اگر این دستگاهها به وظایف خود عمل نکنند محیط زیست نمیتواند موفق شود و مسایل گذشته استمرار خواهد داشت.
لاهیجان زاده با بیان اینکه یک بخش به برنامهها و نظارت وزارت جهاد کشاورزی مربوط میشود، اظهار داشت: وزارت جهاد اگر برنامه کشاورزی پایدار و اصلاح الگوهای کشت و آبیاری را انجام ندهد و مصارف را بهینه نکند این یک مشکل اساسی ما در تأمین حقابه خواهد بود یا اگر وزارت نیرو آب رها شده را کنترل نکند مشکل حل نمیشود.
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص بودجه تخصیص یافته به احیای تالابهای کشور در سال ۹۸ گفت: امسال برای تالابها حدود ۹۰ میلیارد تومان بودجه تصویب شده بود که ۵۰ درصد آن تخصیص یافته است، همچنین برای سال ۹۹ نیز ۱۰۰ میلیارد تومان بودجه برای تالابها پیش بینی شده است که امیدواریم تخصیص یابد.