آینده شغلی دریانوردان با ظهور ماشین های خودکار؟!

پیشرفت تکنولوژی های خودکار تا سال 2040 چه تاثیری در آینده شغلی کارکنان حوزه حمل و نقل خواهد گذاشت؟

حمل ونقل به ویژه حمل و نقل دریایی ستون فقرات اقتصاد جهانی ماست  و به علت چهارمین انقلاب صنعتی، دستخوش تغییرات  قابل توجهی شده است. دوره انقلاب صنعتی چهارم با ظهور فناوری‌های نوین از جمله رباتیک، هوش مصنوعی، زنجیره بلوکی، اینترنت اشیاء  و سیستم های خودران کل نظام تولید، مدیریت و حکمرانی را در هر صنعتی و هر کشوری متحول خواهد کرد . سال های پیش رو ویژگی هایی با محوریت هوش مصنوعی و بالا ترین درجه اتوماسیون و هوشمند سازی را به همراه خواهد داشت .

به تازگی دانشگاه بین المللی دریایی (WMU)  برای اولین بار  مسئله ای مستقل با ارزیابی همه جانبه  تحت عنوان " اتوماسیون  و تکنولوژی تا سال 2040 چه تاثیری در آینده صنعت  حمل و نقل و شاغلان در این حوزه خواهد گذاشت" را عنوان و مورد پژوهش قرار داده است .

این تحقیق نکاتی همچون حمل و نقل  در سال 2040،  سیستم های خودکار، تکنولوژی، استخدام  و آینده شغلی  را به طور جامع مورد بررسی قرار داده است که نزدیک به دو سال به طول انجامیده و بودجه آن توسط فدراسیون جهانی کارگران حمل و نقل تامین شده است.

شایان ذکر است فدراسیون بین‌المللی کارگران حمل و نقل  (ITF)   یک فدراسیون جهانی اتحادیه‌های کارگری حمل و نقل است که در سال ۱۸۹۶ تأسیس شد. در سال ۲۰۱۷ دارای ۶۷۷ سازمان عضو در ۱۴۹ کشور بود که ۱۶٫۵ میلیون کارگر حمل و نقل را در بخش دریایی، بندر، جاده، راه‌آهن و هواپیمایی نمایندگی می‌کند.

این تحقیق، روند های پیش روی صنعت حمل و نقل جهانی را با در نظر گرفتن احاطه اتوماسیون و تکنولوژی بر این صنعت و همچنین پیامدهای آن در مورد شغل و استخدام مورد بررسی قرار می دهد.

تحقیقات انجام شده حاکی از این است که، گرچه پیشرفت تکنولوژی در صنعت حمل و نقل  اجتناب ناپذیر است، ولی سرعت این پیشرفت تدریجی بوده و شتاب آن  بسته به موقعیت جغرافیایی، شرایط حاکم و همچنین نوع و مدل حمل و نقل متغیر خواهد بود.

به نظر می رسد مدت زمان پیش رو برای معرفی سطوح بالا تری از تکنولوژی و سیستم های خودکار در حمل ونقل  طولانی تر از آن چیزی است که غالبا  توسط بعضی از سهامداران و سرمایه گذاران در صنعت حمل و نقل به تصویر کشیده می شود.

کارگران و دیگر فعالان در این صنعت به میزان متفاوت و بسته به  فاکتورهایی از قبیل سطح مهارت فردی و میزان بهره مندی از زیرساخت های محلی و بین المللی تحت تاثیر قرار خواهند گرفت.

در سطح کلان می توانیم این تحولات را یک سیر تکاملی سریع به جای یک انقلاب در نظر بگیریم که بستگی به سرعت پیشرفت تکنولوژی و اتوماسیون در سطح جهانی دارد.

گرچه رشد مداوم  تکنولوژی و ظهور تجهیزات  پیشرفته  خودکار در سیستم  تجارت جهانی به تسهیل  در این امر کمک می کند ولی بسته به سبک و نوع  حمل و نقل، ممکن است برای بسیاری از شاغلان کنونی در این بخش یک گذر و نقطه عطف  سخت به حساب آید.

البته علی رغم  چالش های پیش رو  در بخش های مختلف زنجیره حمل و نقل و  ورود هوش مصنوعی و تکنولوژی های خودکار  به این صنعت فرصت های شغلی  جدید ی را نیز به همراه خواهد داشت.

در صنعت کشتیرانی نیز کشتی های با میزان اتوماسیون بالا می توانند باعث  حذف و یا محدود شدن شغل های خاصی  بر روی کشتی شوند و البته همزمان  شغل های جدیدی با مهارت های مختلف در خشکی  جهت مونیتورینگ و کنترل از راه دور کشتی ها  در مراکز عملیاتی ایجاد خواهد شد .

شرکت های فعال در حوزه حمل و نقل برای حفظ و ادامه فعالیت های خود، باید مهارت کارکنان خود را با الگوی تکنولوژی های نوظهور سازگار کرده و برای همسو شدن با آن آماده شوند. اگرچه مطالعات نشان می دهد که اکثر کشورهای آنالیز شده در این تحقیق طرح های دراز مدت  برای همراه شدن با  تکنولوژی های پیش رو را پیش بینی نکرده و یا توسعه نداده اند.

گذراندن دوره های یادآوری و دوباره واجد شرایط شدن کارگران همچنین کسب مهارت های جدید و کلیدی مهم برای عبور موفقیت آمیز کارگران از این گذرگاه و ورود آنها به شغل های جدید ضروری خواهد بود .

در آینده دولت ها درگیر برنامه هایی خواهند شد تا  کارگران و کارفرمایان را برای کار با یکدیگر و همسو بودن با پیشرفت صنایع حمل و نقل سازماندهی کنند و اطمینان حاصل کنند آموزش ها و دوره های بازآموزی  شامل آموزش های فنی و حرفه ای و برنامه های  تحصیلات  تکمیلی در جای مناسب خود و در مسیر درست  قرار دارند.

تمام این برنامه ریزی ها و آموزش های مورد نیاز باعث می شوند تا  شاغلان در این حوزه در تمام سطوح، مهارت ها  و شایستگی های لازم را کسب و صلاحیت لازم را برای حرفه های جدید دارا باشند و به طور موثر به تکنولوزی های آینده و سطوح بالا تری از اتوماسیون  تسلط پیدا کنند.

در واقع دولت ها  با منابع  تحت اختیار  و سیاست های مناسب  گذر از این دوره را  برای کارکنان و کارفرمایان تسهیل می کنند.

با تمام این تفاسیر پیامی که از دانشگاه بین المللی دریایی  منتشر شده  به طور واضح بیانگر این موضوع است که: علی رغم رشد وسیع اتوماسیون و تکنولوژی های خودکار، همچنان کارگران نقش اصلی را در صنعت  حمل و نقل ایفا خواهند کرد. 

به نظر می رسد  آموزش مناسب و ظرفیت سازی و برگزاری دوره های یادآوری برای کارگران و کارفرمایان مشغول در این صنعت امری ضروری خواهد شد، چراکه باید آنها را برای مواجهه شدن با تغییرات پیش رو همچنین همگام شدن با سیستم شغلی جدید آماده ساخت.

                                                                                ترجمه و تالیف: جمال آخوندزادگان

                                               کارشناس دریایی

                                                                                   برگرفته از مجله ایمنی در دریا