طرح OBOR، بزرگترین برند چین

به گزارش گروه بین الملل مانا، کارشناسان کشتیرانی و گروه های سیاسی بر این باورند که طرح بزرگ کمربند و جاده چین بیش از آنکه یک اقدام استراتژیکیِ متعلق به حزب کمونیست باشد، اهداف اقتصادی و سیاسی گسترده ای را با خود به همراه دارد. آنچه هر دو دسته باید نسبت بدان آگاه باشند آن است که فارغ از هر دو دیدگاه، BRI تنها یک برند، ابزاری برای بازاریابی، برچسبی با گستردگی فراوان و قابل اعمال بر پروژه‌های بسیار بزرگ است. 
پروژه‌های وسیع و قرارداد‌های جاری در جهان نشان می‌دهد چین در تلاش است تا برتری جهانی را مستقلا از آن خود کند. شرکت‌های BRI و پروژه‌های عظیم در رویداد‌های مختلفی مانند رویداد Belt and Road Brand Expo در شانگهایی صحت این موضوع را تایید می‌کنند. دولت چین، آهنگ‌های رپ، پاپ و داستان‌های شب را با مضمون BRI منتشر کرده است. برخی از پروژه‌های BRI، دولتی و برخی دیگر خصوصی هستند. برخی بزرگ، قدرتمند و ملی هستند و برخی دیگر در رده پروژه‌های کوچک رو به افول قرار می‌گیرند. هر یک از آن‌ها انگیزه و دستور جلسه خاص خود را دارند. 
به بیانی ساده تر، شرکت‌های زامبی –شرکت‌هایی که برای جلوگیری از ورشکستگی به کمک مالی نیاز دارند- نمونه بسیار خوبی برای آن است که چگونه بسیاری از فعالان در پروژه‌های طرح BRI در وهله نخست بر اهداف استراتژیکی دولت تمرکز ندارند. رئیس جمهور چین بار‌ها خواستار توقف فعالیت شرکت‌های زامبی شده است. علی رغم این موضوع، مواردی وجود دارند که در آن شرکت‌های زامبی، تسهیلات خود را در اختیار طرح‌های BRI می‌گذارد.
همانطور که Dirk van der Kley از دانشگاه ملی استرالیا معتقد است، یکی از مثال‌هایی که در آن تسهیلات طرح BRI از سوی شرکت زامبی تامین می‌شود، پروژه Shaanmei در Kyrgistan چین است. این شرکت یک پالایشگاه نفتی است که مسئولیت وارد کردن نفت از قزاقستان و روسیه را برای پالایش و استفاده دارد و از سوی شرکت شیمیایی و زغال سنگ Shaanxi توسعه یافته است. این پالایشگاه حداکثر ۲۵ درصد از ظرفیت خود را استفاده می‌کند و احتمال آنکه به تنهایی قادر به کسب سود و درآمد باشدT بسیار کمرنگ است.
اما با توجه به آنکه این شرکت در تلاش برای حفظ فعالیت خود در خانه (چین) است، گستره خود را با هدف ادامه حیات پهن‌تر می‌کند. این شرکت تنها در صورتی می تواند زنده بماند که وام‌های اعطایی و حمایت‌های دولت از آن به طور مستمر ادامه داشته باشد. این شرکت پذیرفته است که در حوزه بیزینس ناموفق بوده و نتوانسته به خوبی و درستی از پس عملیات و وظایفی که بر دوشش نهاده شده بود، برآید. مشابه این شرکت در سرتاسر جهان و بازار‌های آسیای مرکزی فراوان است. 
افزون بر آن، طرح کمربند و جاده چین شبکه‌ای از زیرساخت‌های این کشور و پروژه‌های سرمایه گذاری را دربرمی گیرد که در حال اجرا هستند. پروژه پالایشگاه Shaanmei یکی از آنهاست که در سال ۲۰۰۹ میلادی کلید خورد. پروژه دیگر خط لوله نفتی Kunming-Kyaukpyu است که از میانمار به اقیانوس هند کشیده شده و سه سال پیش از پرده برداری طرح BRI ساخت آن آغاز شد. تحلیلگران در این باره معتقدند که منافع حاصل از این پروژه برای میانمار بسیار محدود است.
مسئله حائز اهمیت در خصوص پروژه کمربند و جاده چین فارغ از آنکه یک راه حل استراتژیکی سیاسی و اقتصادی قدرتمند به حساب نمی‌آید، آن است که باید مورد توجه بیشتر صنعت حمل و نقل قرار گیرد. هر پروژه‌ای می‌تواند در طیف برد و باخت قرار گیرد. پیشرفت بنادری چون گوادر، جیبوتی یا Hambantota در مقایسه با بنادر دیگر بسیار کلیدی و موفقیت آمیز بوده است. در خصوص طرح BRI نیز اینچنین است و این پروژه در چین یک موفقیت عظیم به حساب می‌آید. حال علت آنکه BRI یک برند معتبر برای تمامی جهان محسوب می‌شود ابزاری است تا از آنچه در چین جریان دارد پرده برداری کند. سخنان ریاست جمهوری این کشور مبنی بر ارائه تصویر قدرتمند، منسجم و برتر در رهبری جهان قابل قبول نیست چراکه فقر، عدم توسعه، بیکاری، ناآرامی‌های اجتماعی، فرسایش زیست محیطی، عدم پایداری اقتصادی و تصمیمات دردسرساز حزب کمونیستی در این کشور به چشم می‌خورد.
وسواس فکری حاکم در چین به دنبال ادعای حقانیت بر اساس دو عامل اصلی است: یکی غرور ملی و دیگری سلامت روانی اجتماعی که در کنار سیاست خارجی هسته اصلی سیاست این کشور به حساب می‌آید. بدین ترتیب همان گونه حزب کمونیست چین هدفش حاکمیت داشتن بر جهان در سطحی گسترده است، طرح BRI نیز بیش از هر چیز دیگری با هدف قرار دادن موضوعات داخلی سعی در تبدیل شدن به پدیده‌ای جهانی دارد.