از سیلاب ساختگی تا قطع جریان آب به هامون

به گزارش مانا احمد عاقبت بخیر در پاسخ به اینکه وضعیت سیلاب وارد شده از افغانستان به بخش داخلی رودخانه هیرمند و تالاب هامون چگونه است، اظهار کرد: اصلاً سیلابی در کار نیست، کدام سیلاب؟
وی درباره اینکه محیط زیست اعلام کرد که سیلاب وارد تالاب هامون شده است، گفت: اصلاً شما بروید در منطقه سیستان ببینید آیا آبی آمده یا خیر؟، سیلابی در کار نیست، فقط دو سه روز آب مازاد نهرهای افغانستان به سمت ایران رها شده و حالا هم قطع شده است.
عاقبت بخیر در پاسخ به اینکه «پس، اصلاً سیلاب نیامده است» به ایسنا اعلام کرد: خیر، اکنون که در افغانستان فصل کشاورزی نیست، آنها نهر‌های‌شان را لایروبی می‌کنند، برای اینکه بتوانند نهر‌ها و رودخانه‌ها را لایروبی بکنند، ناچارند مقداری از آب رودخانه هیرمند را به سمت ایران رها کنند تا کارشان را انجام بدهند، سیلابی در کار نیست.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای سیستان و بلوچستان در پاسخ سوال دیگری مبنی بر اینکه «محیط زیست گفته آب ورودی این سیلاب در هر ثانیه 20 مترمکعب است، اگر بر اساس معاهده تقسیم آب رودخانه مشترک هیرمند که سهم 26 مترمکعبی در هر ثانیه برای ایران قائل است، هم عمل شده و آب وارد تالاب شود، تنها سالانه 850 میلیون مترمکعب از ظرفیت 10 میلیارد مترمکعبی تالاب آبگیری می‌شود- یعنی کمتر از ده درصد- به نظر شما این یک بازی رسانه‌ای نیست؟»، گفت: این را باید از خود محیط زیست بپرسید، ولی شما (خبرنگار) که اهل همان جا هستید، بهتر می‌دانید که موضوع این سیلابی که گفته می‌شود چیست.
وی در توضیح اینکه چرا آب وارد شده به بخش داخلی رودخانه هیرمند سیلاب نیست، بیان کرد: «مگر این فصل (تابستان)، فصل سیلاب است، مگر 20 متر مکعب در ثانیه را می‌توان سیلاب نامید، سیلاب مربوط به فصل بهار و اسفند هر سال است نه تابستان».
عاقبت بخیر ادامه داد: «ما که متولی امور آب هستیم مثل سربازان گمنام کار می‌کنیم، همکاران ما در حوزه سیستان از جان مایه می‌گذارند ولی نمی‌خواهیم از چیزی سوء استفاده کنیم، الان سیلابی در کار نیست، نمی‌خواهیم تشنج در منطقه ایجاد بشود، ولی یک آب مازادی بوده و حالا هم قطع شده است، اسمش را می‌گذارند سیلاب، این سیلاب نیست، وقتی می توان گفت سیلاب که 500 تا یک هزار مترمکعب آب در ثانیه وارد شود نه 20 متر مکعب، این آب هم دو روز آمد و الان قطع شده است»
این مسئول در پاسخ به اینکه محیط زیست گفته بخش‌هایی از تالابِ هامون که آبگیری شده حدود یک متر عمق دارد، آیا شما این را می‌پذیرید، عنوان کرد: شما با خودشان صحبت کنید، مردم سیستان با تجربه‌ای که دارند، استاد تشخیص سیلاب و خشکسالی‌اند، می‌دانند که چه آبی سیلاب است یا چه آبی سیلاب نیست، اینکه من بگویم سیلاب است یا خیر، مردم بهتر تشخیص می‌دهند.
عضو کارگروه مدیریت منابع آب در مورد دلیل لایروبی نشدن رود "نهراب" (رودی که به دو بخش تالاب هامون می‌ریزد) گفت: هنوز اعتباراتی ابلاغ نشده است، لایروبی نهر‌ها و رودخانه‌های سیستان به دلیل وزش بادهای 120 روزه و آب‌های سیلابی رودخانه‌ هیرمند که سبب انباشت زیاد و غیر طبیعی رسوبات در بستر رودخانه‌ می‌شود، باید به صورت مستمر انجام شود، این مساله هم نیاز به اعتبارات ویژه دارد بطوریکه که فقط مساله لایروبی سالانه بین 20 تا 30 میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.
عاقبت‌بخیر افزود: البته در مورد لایروبی رود "نهراب" اقداماتی انجام شده تا به محض ابلاغ اعتبارات، این رود لایروبی شود، ولی در وهله نخست لایروبی در دهنه‌های اصلی ورود آب لازم است، و پس از آنها بخش‌های میانی (رودخانه‌ها) باید لایروبی شوند.
وی در پاسخ به اینکه آیا غیر از رودخانه نهراب که در طول مسیر به دو شاخه «لورگ‌باغ» و «افضل‌آباد» تقسیم می‌شود تا آب را به دو بخش تالاب هامون صابوری و هیرمند (اطراف کوه خواجه و منطقه «پشت‌ادیمی») برساند، رودخانه دیگری هم وظیفه هدایت آب به تالاب هامون را دارد، گفت: خیر، مسیر دیگری که آب را به تالاب هامون برساند، نداریم، مگر اینکه سریز‌ آبهای تالاب‌های هامون به بخش‌های دیگر بریزد، مثلاً وقتی هامون «پوزک» از طریق بخش افغانستان پر از آب می‌شود، بدنبال آن آب وارد هامون «صابوری» و در نهایت هم وارد هامون «هیرمند» می‌شود.
مدیرعامل شرکت آب‌منطقه‌ای سیستان وبلوچستان، در بخش دیگری با رضایت‌بخش دانستن مدیریت منابع آب در پنج شهرستان شمالی سیستان وبلوچستان، اضافه کرد: به گواه وضعیت کشاورزی امسال در شمال استان، آب منطقه‌ای وظیفه خودش را خوب انجام داده است، هم در توزیع آب و هم در مسائل دیگر، البته همه اینها به دلیل فضل پروردگار بوده است.
این مسئول با بیان اینکه آب منطقه‌ای هم در سیلاب‌ها و هم در خشکسالی‌های شمال استان مسبب این امر بوده است تا مدیریت بر منابع آب خوب صورت گیرد، افزود: در مساله آب باید حافظ منافع مردم سیستان بود، نباید بی‌خود و بی‌جهت با بزرگنمایی ورود آب خودزنی و خودنمایی بکینم.
او ادامه داد: این مسائل منافع منطقه را به هم می‌ریزد، باید در مورد ورود آب صادقانه و برابر با عین واقعیت مسائل رسانه‌ای شود، نه با بزرگنمایی و نه با کوچ‌نمایی.
چهارشنبه 21 مردادماه، مدیرکل محیط زیست سیستان و بلوچستان به رسانه‌ها اعلام کرد که سیلاب بی‌سابقه‌‌ در این فصل از افغانستان وارد ایران شده و اکنون در حال وارد شدن به دو بخش از تالاب هامون است که تا کنون بخش‌هایی از تالاب تا عمق یک متر آبگیری شده است.
محمدحسن دهمرده فرماندار شهرستان نیمروز –از شهرستان‌های حاشیه تالاب هامون- نیز در گفتگو با یک پایگاه خبری محلی با غیر واقعی خواندن ورود سیلاب به هامون گفته است: متاسفانه خبر سیراب شدن هامون صحت ندارد، اندک آبی به هامون رسیده و چند چاله که وسعت آنها کمتر از دویست هکتار است پر شده است، با این مقدار آب اندک و با توجه به وسعت پانصدهزار هکتاری هامون نمی‌توان گفت هامون جان دوباره گرفته است.