دمیدن جان تازه در رگ‌های تجارت شرق ایران

کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران به  چابهار جان بخشید

سعید مقدم، مدیر حمل‌ونقل و ترانزیت منطقه آزاد چابهار، در گفتگو با مانا با بیان اینکه موقعیت جغرافیایی منطقه آزاد چابهار در کنار دریای عمان و در نزدیکی اقیانوس هند، ظرفیت‌های بی‌بدیلی در حوزه لجستیک، زنجیره تأمین کالا، واردات، صادرات، ترانزیت و ترانشیپ کالا دارد، گفت: باتوجه به این موقعیت و ظرفیت ویژه، بندر چابهار برای بسیاری از بازرگانانی که راغب هستند در حوزه لجستیک و زنجیره تأمین کالا برای کشورمان یا کشور‌های حاشیه منطقه فعالیت کنند، قطعاً مقرون‌به‌صرفه است.

وی افزود: درحال‌حاضر، انتقال کالا از نقاط مختلف دنیا مثل چین و هند به کشور‌های آسیای میانه، روسیه، قفقاز و حتی اروپا از طریق کانال سوئز انجام می‌شود که این مسیر حداقل ۱۶ هزار کیلومتر را در بر دارد. در حالی‌که با انتقال کالا از بندر چابهار به داخل کشور، این مسیر به ۷۲۰۰ کیلومتر کاهش می‌یابد که به این ترتیب، در هزینه‌ها صرفه‌جویی ۳۰ درصدی و از نظر مسافت، کاهش ۴۰ درصدی حاصل می‌شود.

مقدم یکی از وظایف راهبردی چابهار را تأمین کالا‌های اساسی و مورد نیاز مردم عنوان کرد و گفت: وظیفه دوم چابهار، تأمین مواد اولیه و کالا‌های مصرفی کشور‌های همجوار ایران است.

مدیر حمل‌ونقل و ترانزیت چابهار با اشاره به اینکه بندر چابهار با هزینه‌ای بالغ بر یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار توسط دولت تأسیس شده است، گفت: ظرفیت فعلی بندر چابهار حدود ۸ میلیون تن است که قرار است این رقم به ۲۴ میلیون تن افزایش یابد.

وی خاطرنشان کرد: یکی از دغدغه‌های کشور عزیزمان، تأمین کالای اساسی، مصرفی و مواد اولیه مورد نیاز کارخانجات است که به‌واسطه تحریم‌های ظالمانه، این کالا‌ها اکثراً به‌صورت غیرمستقیم وارد کشور می‌شوند.

وی با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه اکنون دافوس و فرماندهی جنگ، در حوزه دریا است، گفت: اگر در زمان جنگ تحمیلی، حیات و ممات کشور به این وابسته بود که یک نفتکش را از منطقه خلیج‌فارس خارج کنیم تا نفت بفروشیم و ارز برای کشور تأمین شود، امروز حیات و ممات کشور به این وابسته است که کالا را به‌صورت مستقیم به کشورمان برسانیم. فرمانده دافوس در جنگ دریایی، کشتی‌های تجاری ما هستند.

مقدم تصریح کرد: یک کانتینر که در بندر جبل علی تخلیه و دوباره بارگیری شده و در بنادر کشور تخلیه می‌شود، بین ۲۴۰۰ تا ۲۵۰۰ دلار هزینه سربار دارد. این در حالی است که کشورمان سالانه به یک میلیون TEU کانتینر نیاز دارد. اگر این تعداد کانتینر در بنادر خارجی تخلیه و دوباره بارگیری شوند، هزینه سرسام‌آوری به ما تحمیل می‌کند که بازرگانان به ناچار آن را از مصرف‌کننده دریافت خواهند کرد.

وی با اشاره به اقدامات بسیار خوب کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در بندر چابهار اظهار داشت: اگرچه بندر چابهار شکل گرفته بود، اما به دلیل نداشتن خطوط منظم دریایی در حال خارج شدن از حیزانتفاع بود که کشتیرانی جمهوری اسلامی آن را احیا کرد. مدیران گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران با همت و توجه به رهنمود‌های مقام معظم رهبری، این بندر را از منظر لجستیکی و زنجیره تأمین کالا برای کشورمان و کشور‌های همسایه فعال کردند.

مقدم با بیان اینکه درحال‌حاضر هر نقطه از بندر چابهار به یک کارگاه پروژه بزرگ تبدیل شده است، خاطرنشان کرد: در بخشی از این بندر، پروژه بزرگ آب‌شیرین‌کن ایماسکو در حال اجراست که خط انتقال آب عمان را به داخل کشور و حتی منطقه مدیریت می‌کند. بخش دیگری به پروژه بزرگ ملی راه‌آهن، بخشی دیگر به پروژه سراسری انتقال گاز به بندر چابهار و نیز کارخانه‌های بزرگ فولاد و پتروشیمی اختصاص یافته است. تکمیل بزرگراه چابهار به زاهدان و اتصال به شبکه سراسری نیز در حال انجام است. به این ترتیب، در شهری کوچک مانند چابهار، هم‌اکنون میلیارد‌ها دلار سرمایه‌گذاری دولتی در حال انجام است.

وی با توجه به نقش چابهار در لجستیک و زنجیره تأمین کالا و اهتمام مسئولان کشتیرانی به راه‌اندازی خطوط کشتیرانی، تأکید کرد: لازم است توسعه فاز‌های ۱ تا ۵ بندر در دستور کار همیشگی باشد. همچنین، در حوزه پسکرانه، باید راه‌آهن را به بندر متصل کنیم که مسئولین وعده داده‌اند تا پایان امسال این اتصال برقرار شود. درحال‌حاضر، این خط راه‌آهن ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد. ان‌شاءالله تا پایان سال، بزرگراه چابهار نیز به شبکه سراسری متصل خواهد شد.

وی در پایان با تأکید بر اینکه بندر چابهار قابلیت تبدیل شدن به هاب منطقه‌ای را دارد، گفت: با توجه به درخواست بازرگانان داخلی و خارجی، کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران می‌تواند بندر چابهار را به‌عنوان یکی از هاب‌های منطقه‌ای خود انتخاب کرده و فعالیت خود را در این بندر متمرکز و گسترده‌تر از وضعیت فعلی ادامه دهد تا بتوانیم پاسخگوی نیاز‌های بازرگانان داخلی و خارجی باشیم.

چابهار دروازه محور شرق ایران

علیرضا چشم‌جهان، نظریه‌پرداز حوزه حمل‌ونقل، با تأکید بر اینکه بندر چابهار دروازه محور شرق ایران است  و از سوی دیگر بزرگ‌ترین بندر اقیانوسی کشور در این نقطه از کشور ساخته شده، گفت: با این حال، زمانی‌که در نقطه‌ای توسعه فیزیکی صورت می‌گیرد، لازم است توسعه نرم نیز انجام شود. این توسعه نرم به نرم‌افزار و سخت‌افزاری بازمی‌گردد که منجر به توسعه بازار می‌شود.

وی با بیان اینکه در سال‌های نخست افتتاح بندر چابهار، اگرچه این بندر توسعه یافته بود، اما همچنان باری جذب نشده بود و فضای خالی بندر کاملاً مشهود بود، گفت: اقدام اصلی که باید انجام می‌شد، این بود که ترافیک منظم کشتی‌ها و ورود و خروج کالا‌ها به/از این بندر اتفاق بیفتد. در برهه‌ای، خطوط کشتیرانی خارجی یا خطوط کشتیرانی ایرانی کوچک به این بندر تردد داشتند که به‌هرحال قابل تقدیر بود.

وی تصریح کرد: گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران از اواخر سال ۱۴۰۱ به‌طور منظم وارد بندر چابهار شد که تحول بسیار شگرفی را ایجاد کرد و باعث شد کانتینر‌های زیادی به این بندر وارد و از آن خارج شوند. همچنین به‌تدریج، کشتی‌های حمل کالا‌های اساسی، فله و عمومی در این بندر تردد پیدا کردند.

او با تأکید بر اینکه چابهار در دروازه محور شرق قرار گرفته است و پنج استان سیستان و بلوچستان، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، خراسان مرکزی و حتی جنوب کرمان با این بندر در ارتباط هستند، گفت: حدود ۱۸ درصد از جمعیت کشور در این پنج استان قرار دارند و با توجه به این جمعیت، این منطقه باید در معرض شریان ورود و خروج کالا قرار گیرد. به این ترتیب، جمعیتی که در این استان‌ها ساکن هستند، شانس اشتغال بیشتر، امنیت بیشتر، بهبود وضعیت اقتصادی و کاهش قیمت تمام‌شده کالا را تجربه خواهند کرد. از طرف دیگر، کشور از یک دروازه خارج از بنادری که در خلیج‌فارس قرار دارند، بهره‌مند خواهد شد.

وی با اشاره به اهمیت موضوع پدافند غیرعامل گفت: نباید تمام زندگی کشور به یک بندر وابسته باشد، حادثه ناگوار و تأسف‌بار بندرعباس، این نگاه را تقویت کرد که نباید به‌گونه‌ای فعالیت کنیم که ۸۰ درصد کانتینر‌های کشور تنها در یک بندر مجتمع باشند یا ۶۰ درصد کل تجارت کشور تنها از طریق یک بندر انجام شود. در همین راستا، کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران تلاش بسیاری انجام داد تا زمینه‌ای را فراهم کند که باعث افزایش ترافیک این بندر شود.

وی یادآور شد: از نظر آماری، هم‌اکنون بندر چابهار نزدیک به دو درصد از ترافیک بنادر کل کشور را مدیریت می‌کند، در حالی‌که این بندر باید درصد بسیار بیشتری را به خود اختصاص دهد. توسعه زیرساخت، توسعه سخت‌افزار و تجهیزات، در کنار به‌کارگیری نرم‌افزار و مغزافزار می‌تواند باعث کسب سهم مؤثر و پایدار از مبادلات تجاری داخلی، منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای شود؛ به‌گونه‌ای که این بندر بتواند جایگاه ممتاز خود را در حوزه حمل‌ونقل کشور به دست آورد.

تحول در خدمات حمل کانتینری کشتیرانی با رویکرد لجستیکی

معاون بازرگانی شرکت حمل کانتینری گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران از اجرای سیاست‌های جدید گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در راستای تبدیل این گروه دریامحور به یک گروه لجستیکی خبر داد و اعلام کرد: با راه‌اندازی شعب شرکت حمل کانتینری در بنادر اصلی کشور و ارائه خدمات یکپارچه، رضایت مشتریان افزایش یافته است.

معاون بازرگانی این شرکت با اشاره به رشد مستمر عملکرد در چهار سال گذشته گفت: هر ساله تلاش ما بر این بوده است که رکورد‌های جابه‌جایی کانتینری را ارتقا دهیم. خوشبختانه با یاری خداوند متعال و همت تمامی همکاران، توانسته‌ایم در زمینه توسعه مسیر‌های جدید و افزایش درآمد شرکت گام‌های مؤثری برداریم.

وی در ادامه با اشاره به سیاست جدید گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران گفت: این گروه با هدف تحول در ساختار خدمات، در حال تبدیل از یک گروه دریامحور به یک گروه لجستیکی است. در این راستا، شرکت حمل کانتینری این گروه به‌عنوان بازوی تخصصی اجرایی، مأموریت اصلی پیشبرد این راهبرد را بر عهده گرفته است.

او با تأکید بر گسترش خدمات لجستیکی افزود: در سال‌های اخیر چندین سرویس جدید راه‌اندازی شده که یکی از آنها ارائه خدمات لجستیکی سراسری است. به‌گونه‌ای که از آغاز چرخه حمل تا انتها، تمام خدمات مورد نیاز با محوریت شرکت حمل کانتینری و همکاری سایر شرکت‌های گروه در قالب حمل دریایی، ریلی و زمینی به مشتری ارائه می‌شود.

معاون بازرگانی حمل‌ونقل کانتینری کشتیرانی یکی از مشکلات پیشین را پراکندگی ارتباط مشتریان با شرکت‌های مختلف گروه عنوان کرد و گفت: در گذشته مشتریان برای پیگیری خدمات، مجبور به ارتباط با چند شرکت مختلف بودند که باعث سردرگمی آنها می‌شد. اما اکنون با راه‌اندازی شعبه‌های شرکت حمل کانتینری در تهران، بندرعباس و چابهار و برنامه‌ریزی برای توسعه این حضور در سایر بنادر، مدیریت ارتباط با مشتری یکپارچه شده است.

وی افزود: در این مدل جدید، مشتری از لحظه ورود به قرارداد تا تحویل کالا تنها با شرکت حمل‌ونقل کانتینری کشتیرانی در ارتباط خواهد بود که این شرکت به‌عنوان نماینده اصلی گروه در خط مقدم خدمات‌رسانی فعالیت می‌کند.

در پایان، او با اشاره به تجربیات مثبت سال‌های اخیر تأکید کرد: اجرای این رویکرد جدید موجب افزایش رضایت مشتریان و بهبود کیفیت خدمات شده است. این تجربه نشان داده که یکپارچه‌سازی خدمات، کلید ارتقای بهره‌وری و رضایت در زنجیره حمل‌ونقل است.