چالش‌های صنعت کشتیرانی در یک نگاه

به گزارش گروه بین‌الملل مانا به نقل از مؤسسه تحقیقاتی Allianz Commercial؛ با توجه به اعلام کمترین میزان اسکراپ کشتی‌ها در سال ۲۰۲۴ میلادی، صنعت دریانوردی با چالش‌های فزاینده‌ای از تنش‌های ژئوپلیتیکی گرفته تا ناوگان سایه در حال گسترش رو‌به‌رو است.

براساس این گزارش  تعداد ۲۷ فروند کشتی بزرگ در سال ۲۰۲۴ میلادی در سراسر جهان به یارد‌های اسکراپ اعزام شدند که این موضوع  نشان‌دهنده کاهش ۲۰ درصدی نسبت به تعداد ۳۵ فروند کشتی سال قبل و کمترین میزان اوراق این صنعت تاکنون است. این  آمار در مقایسه با دهه ۱۹۹۰ میلادی، زمانی‌که ناوگان جهانی سالانه بیش از ۲۰۰  فروند کشتی را به یارد‌های اوراق اعزام می‌کرد، قابل توجه است.

هم اکنون روند مثبت ایمنی دریایی با تشدید درگیری‌های تجاری و خطرات سیاسی در بوته آزمایش قرار دارد. تنش‌های تجاری ایالات متحده و چین به طور قابل‌توجهی بر تجارت دریایی جهانی تأثیر گذاشته است، به طوری‌که حدود ۱۸ درصد از تجارت دریایی جهانی از اواسط آوریل ۲۰۲۵ میلادی مشمول تعرفه‌ها شده است که افزایش چشمگیری را  نسبت به ۴ درصد در اوایل مارس نشان می‌دهد. 

از سوی دیگر نگرانی ویژۀ جامعه دریایی از ناوگان سایه رو به رشدی است که اکنون حدود ۱۷ درصد از ناوگان نفتکش‌های جهان را تشکیل می‌دهد. هم اکنون حدود ۶۰۰ نفتکش در تجارت نفت روسیه مشارکت دارند و این کشتی‌ها در حوادث متعددی از جمله آتش‌سوزی، تصادم و نشت نفت نقش داشته‌اند.

جاستوس هاینریش، یکی از مدیران بخش خدمات و تولید صنایع دریایی آلیانز کامرشیال در این باره هشدار می‌دهد ناوگان سایه همچنان خطری جدی برای ایمنی دریایی و محیط زیست ایجاد می‌کند. بسیاری از کشتی‌ها قدیمی‌تر هستند که به خوبی نگهداری نمی‌شوند، همچنین از بیمه کافی برخوردار نیستند. نشت نفت در یک تانکر ناوگان سایه می‌تواند منجر به هزینه‌های پاکسازی تا ۱.۶ میلیارد دلار شود.

از سوی دیگر ریسک‌های سنتی همچنان صنعت کشتیرانی را به چالش می‌کشند. حوادث آتش‌سوزی در سال ۲۰۲۴ میلادی با ۲۵۰ مورد گزارش شده به بالاترین حد خود در یک دهه رسید که نشان‌دهندۀ افزایش ۲۰ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۴ میلادی است. حدود ۳۰ درصد از این آتش‌سوزی‌ها در کشتی‌های کانتینری، کشتی‌های فله‌بر یا کشتی‌های رو-رو رخ داده است.

جزایر بریتانیا به عنوان منطقه‌ای با بیشترین تعداد حوادث کشتیرانی (۷۹۹ مورد) و پس از آن شرق مدیترانه و دریای سیاه (۶۹۴ مورد) قرار دارند. آسیب یا خرابی ماشین‌آلات علت اصلی بود که بیش از نیمی از کل حوادث کشتیرانی جهانی  یعنی ۱۸۶۰مورد را تشکیل می‌داد.

کاپیتان راهول خانا رئیس جهانی مشاوره ریسک دریایی مؤسسه Allianz Commercial به ماهیت پیچیده چالش‌های دریایی فعلی اشاره می‌کند. در حالی‌که صنعت کشتیرانی در برابر خطرات مرتبط با کشتی‌های بزرگ مقاوم‌تر می‌شود، چالش‌های متعددی همچنان ادامه دارد. حملات سایبری و تداخلات با وجود آتش‌بس‌هایی که امید‌ها را افزایش می‌دهند، تهدید امنیتی دریای سرخ و اختلال در زنجیرۀ تأمین احتمالاً باقی خواهد ماند. در همین حال گذار از مرحله سوخت سنتی به سبز نیاز به کار اساسی دارد.

وی یاد‌آورشد با توجه اینکه ۹۰ درصد تجارت بین‌المللی از طریق دریا حمل می‌شود، این صنعت باید ضمن حفظ تمرکز خود بر نگرانی‌های سنتی ایمنی، چشم‌انداز ریسک فزاینده و پیچیده‌ای را هدایت کند. این گزارش نشان می‌دهد که در آینده علیرغم پیشرفت در کاهش کل خسارات، ترکیبی از تنش‌های ژئوپلیتیکی، چالش‌های زیست‌محیطی و خطرات فنّاوری همچنان تاب‌آوری بخش دریایی را به چالش خواهد کشید.