تجمیع مسائل ناشی از تحریم‌ها، چالشی جدی در حمل‌و‌نقل دریایی

مجیدرضا حریری رئیس هیئت مدیره اتاق ایران و چین در گفت‌و‌گو با مانا بیان کرد: یکی از مهمترین مشکلات خطوط دریایی ما وجود تحریم‌ها است.

وی با تأکید بر اینکه تجارت دارای سه پایه حمل‌و‌نقل، بیمه و بانک است، گفت: ما در هر سه مورد تحریم هستیم. یک تاجر به دلیل نبود بانک برای انجام مبادلاتش  با مشکل مواجه می‌شود، همین مشکل برای یک شرکت کشتیرانی یا خطوط کشتیرانی هم وجود دارد. خطوط کشتیرانی بانک ندارند و نمی‌توانند از بیمه بین‌المللی استفاده کنند.

حریری ادامه داد: در حوزه حمل‌و‌نقل دریایی دست و بال ما بسته است و این بخش از بقیه نقاط تحت تحریم، بیشتر آسیب می‌بیند، زیرا آثار همه تحریم‌ها در بحث حمل‌و‌نقل دریایی تجمیع می‌شود.

وی گفت: شما نمی‌توانید خط کشتیرانی راه بیندازید، زیرا کشتی‌های ایران در هر بندری نمی‌توانند پهلو بگیرند. خود حمل‌و‌نقل تحریم است. بیمه کشتی‌ها به خاطر تحریم دچار مشکل است و حمل‌و‌نقل دریایی قادر به استفاده از بانکداری بین‌المللی نیست. کشتی‌ها، چون همواره در محیط بین‌المللی می‌چرخند، اثر تحریم بانکی در سیستم حمل‌و‌نقل دریایی اثر خود را بیشتر نشان می‌دهد.

رئیس هیئت مدیره اتاق ایران و چین توضیح داد: به همین دلیل ما نمی‌توانیم بحث حمل‌و‌نقل دریایی را به شکل یک مقوله جدی مطرح کنیم و برنامه‌ریزی جدی برای آن داشته باشیم

وجود خطوط دریایی مناسب به بازار‌های هدف ایران

حریری گفت: امروز اگر به آمار صادرات نگاه کنیم، می‌بینیم که حدود ۲۷ تا ۲۸ درصد صادرات ایران به چین است. همین حدود یا کمی بیشتر به امارات صادرات داریم. حدود ۱۸ تا ۲۰ درصد صادرات هم به عراق انجام می‌شود. در حال حاضر خطوط کشتیرانی برای مسیر‌هایی که نیاز به کشتی دارند، برقرار است.

وی افزود: با چین و امارات مشکل کشتیرانی نداریم. برای صادرات به عراق، افغانستان و ترکیه هم نیازی به خط کشتیرانی نداریم؛ بنابراین برای بیش از ۹۰ درصد تجارتمان، خطوط کشتیرانی مناسب وجود دارد.

نبود بار کافی برای راه‌اندازی خط آفریقا

رئیس هیئت مدیره اتاق ایران و چین درباره راه‌اندازی خطوط کشتیرانی در مسیر آفریقا توضیح داد: در بحث آفریقا مسئله این است که اگر خطوط کشتیرانی داشته باشید، به بازار جدیدی دسترسی می‌یابید. در حال حاضر شرایط به گونه‌ای نیست که برای این قاره بار موجود باشد و خط کشتیرانی نداشته باشیم.

وی اضافه کرد: اگر تقاضا برای آفریقا باشد، می‌توان خط کشتیرانی داشت، اما در حال حاضر تقاضا به اندازه راه‌اندازی یک خط کشتیرانی برای این منطقه نیست. اگر تقاضا وجود داشت، همان‌طور که ما برای چین با وجود تحریم خط راه انداختیم؛ برای آفریقا هم می‌توان همین کار را کرد.

حریری یادآور شد: اما وقتی درباره آفریقا صحبت می‌کنیم، راجع به مجموعه‌ای از کشور‌هایی که در یک قاره هستند، صحبت می‌کنیم. با راه‌اندازی یک خط برای این قاره کار راه نمی‌افتد. شرق و غرب یا شمال و جنوب این قاره مقوله‌های جدایی هستند. معلوم نیست چرا نگاه یکپارچه به قاره آفریقا مصطلح شده است.

وی افزود: اگر به قاره آفریقا یکپارچه نگاه نکنیم، راه‌اندازی خطوط به سمت این قاره به‌صرفه نیست. مگر اینکه زمینه آن فراهم شود. اگر قرار است زمینه‌اش فراهم شود، هم اکنون از تمام بنادر جنوبی خلیج فارس خط کشتیرانی برای آفریقا داریم. یعنی آنچنان نیست که نتوانیم کالا منتقل کنیم. همیشه یک بهانه‌هایی را می‌سازیم که از اصل قصه غافل بشویم.

رئیس هیئت مدیره اتاق ایران و چین بیان کرد: آفریقا یک ظرفیت اقتصادی قابل توجه برای این روز‌های ما است و این حرف درستی است، اما اینکه باید وارد آن بازار شد، احتیاج به اقداماتی بیش از راه‌اندازی خطوط کشتیرانی دارد. انجام آن اقدامات ضروری‌تر است.

وی درباره این اقدامات گفت: تهیه فهرست کالا‌های مناسب برای کشور‌های قاره آفریقا که کشور‌های کاملاً متفاوتی هستند، یکی از آن اقدامات است.

حریری بیان کرد: آنجا کشور‌هایی سراغ داریم که درآمد سالانه زیر هزار دلار دارند تا کشور‌هایی که بالای ۱۰ هزار دلار درآمد سالانه دارند. به این کشور‌ها نمی‌شود یک جور نگاه کرد. زمانی راجع به آسیای میانه هم همین مدل رفتار می‌کردیم. نباید فکر کنیم که به این منطقه جغرافیایی می‌توان یک جور نگاه کرد.