کریدور شمال- جنوب به عنوان یک پل ارتباطی مهم بین کشورهای اروپایی، اسکاندیناوی و روسیه با مناطق خلیج فارس، اقیانوس هند و جنوب شرقی آسیا شناخته میشود.
دولت قزاقستان گزارش داد که توسعه این کریدور تا سال ۲۰۲۷ ظرفیت تولید این کریدور را به ۱۰ میلیون تن در سال افزایش میدهد.
این سند شامل بهبود زیرساختها و امکانات در مسیر، رفع موانع اداری و ایجاد شرایط مطلوب برای شرکتهای حمل و نقل است.
کریدور کشتیرانی شمال-جنوب مسیری چند وجهی (ریلی، جادهای و دریایی) از سن پترزبورگ به بندر بمبئی هند به طول ۷.۲ هزار کیلومتر است که از ایران میگذرد.
این کریدور یک مسیر جایگزین برای مسیر ناوبری دریایی در نظر گرفته میشود که اروپا، کشورهای خلیج فارس و اقیانوس هند را از طریق کانال سوئز به هم متصل میکند و شامل سه مسیر ترانزیتی بین المللی شمال به جنوب از طریق دریای خزر با استفاده از راهآهن و بنادر و دو راه زمینی غربی و شرقی است.
در مقایسه این گذرگاه با مسیر دریایی از طریق کانال سوئز، مسافت بیش از نصف شده است که موجب کاهش زمان و هزینه حمل و نقل میشود.
شالوده کریدور حملونقل شمال به جنوب در ۱۲ سپتامبر ۲۰۰۰ میلادی (۲۲ شهریور ۱۳۷۹)، براساس توافقنامه بین کشورهای روسیه، ایران و هند امضا شد؛ جمهوری آذربایجان در سال ۲۰۰۵ میلادی (۱۳۸۵) به این قرارداد ملحق شد.
کشورهای بلاروس، بلغارستان، ارمنستان، قزاقستان، قرقیزستان، عمان، تاجیکستان، ترکیه و اوکراین نیز بعداً به این توافقنامه کریدور بین المللی شمال - جنوب پیوستند. این پروژه مسیرهایی، چون اروپای شمالی و غربی، روسیه، قفقاز، خلیج فارس (مسیر غربی)، آسیای مرکزی، خلیج فارس (مسیر شرقی) و دریای خزر، ایران و خلیج فارس را به یکدیگر متصل میکند.
روسیه و ایران به توسعه زیرساختهای این کریدور توجه زیادی دارند و در همین راستا، در ماه میگذشته، مسکو و تهران توافقنامهای برای احداث ۱۶۲ کیلومتر راهآهن بین بندر آستارا و شهر رشت امضا کردند که این خط ریلی در راستای تکمیل پروژه حمل و نقل استراتژیک شمال-جنوب محسوب میشود.