استفاده بیش از حد از فنّاوری می‌تواند به سلامت دریانوردان آسیب برساند!

به گزارش گروه بین‌­الملل مانا به نقل از لویدز لیست؛ تکنو‌استرس، که اغلب به عنوان اضطراب و خستگی ذهنی شناخته می­‌شود، با نصب فنّاوری‌­های بیشتر در کشتی‌­ها همراه است و تأثیر به ­مراتب بیشتری بر میزان استرس افراد خواهد داشت. به­ همین منظور آگاهی از مسئله ایمنی و بهداشت روانی-ذهنی در افراد باید افزایش یابد. فنّاوری‌های پیشرفته به سرعت در حوزه دریانوردی از هوش مصنوعی گرفته تا کنترل خودکار، ربات‌ها و پهپاد‌ها در حال معرفی شدن هستند. از نگاه کارشناسان و متخصصان حوزه فنّاوری سرعت بالای تغییر در این حوزه و مواجه با چالش­ها از جمله ویژگی‌­هایی است که امروزه به وضوح دیده می‌­شود.

دریانوردان روی عرشه و در اتاق کنترل موتور باید یاد بگیرند که درک و آمیختن چندین سیستم جدید و ارتقاء سیستم‌های موجود می‌­تواند فرآیندی با سرعتی گیج‌کننده باشد که در دراز مدت تأثیرات بسیاری بر ذهن آن‌ها خواهد گذاشت. برخی از افسران موتور این سطح از تغییرات را به راحتی مدیریت می­‌کنند، اما بیشتر آن‌ها نمی‌توانند این کار را به خوبی انجام دهند.

سیر اطلاعاتی که با فنّاوری‌های جدید همراه می‌­شود می‌تواند غافلگیر کننده باشد، به ­ویژه زمانی‌­که از سوی افرادی که درک بهتری از سیستم­‌های جدید دارند تقاضای آشنایی با فنّاوری­‌های جدید به زندگی شخصی آن‌ها نفوذ می­‌کند؛ ممکن است نگران­ کننده باشد.

بر‌اساس گزارش حمل‌و‌نقل ۲۰۴۰ دانشگاه جهانی دریانوردی، تکنو‌استرس به اندازه کافی در بخش دریایی مورد مطالعه قرار نگرفته است، در حالی‌که از دهه ۱۹۸۰ میلادی این پدیده در دنیای فنّاوری اطلاعات و ارتباطات وجود دارد.

این پدیده به عنوان یک حالت روانشناختی منفی مرتبط به «استفاده یا تهدید استفاده» از فنّاوری‌های جدید تعریف می‌شود که منجر به «اضطراب، خستگی ذهنی، تردید و احساس ناتوانی» می‌شود.

تکنو استرس خود را در شکل‌هایی مانند فراز و فرود فنّاورانه (اطلاعات بیش از حد)، پیچیدگی فنّاورانه (یادگیری بیش از حد)، ناامنی فنّاورانه (ترس از ادامه ندادن)، عدم اطمینان فنّاورانه (عدم توانایی در مقابله با تغییرات مداوم) و اضطراب فنّاورانه (ترس از فشردن دکمه نادرست و بروز پیامد‌های ناگوار) نشان می­‌دهد.

در این وضعیت، فرد دچار بار مسئولیت زیادی می‌­شود، به ­این معنا که تقاضا‌ها و پیچیدگی­‌های فنّاوری بیش از ظرفیت فرد برای مدیریت و مقابله مؤثر با آن‌ها قرار می­‌گیرد. هر افسر به این فشار‌ها و تنش‌ها به شکلی متفاوت واکنش نشان می‌دهد، و ممکن است منجر به استرس، کاهش انگیزه و بهره­‌وری، رفتار‌های مختل کننده، مشکلات تمرکز، مشکلات روابط اجتماعی، اضطراب، خستگی، وابستگی و اعتیاد کاری شود.

در گزارش دانشگاه جهانی دریانوردی با عنوان «تأثیر فنّاوری بر دریانوردان»، پژوهشگران به مدت سه روز به یک کشتی دانمارکی پیوسته و با افسران عرشه و موتور در مورد مسائل مربوط به تأثیر فنّاوری بر دریانوردان بحث و گفتگو نمودند. آن‌ها دریافتند که هر یک از عوامل استرس­‌زای مطرح شده در فرضیه پژوهش در حال حاضر در داخل کشتی وجود دارند، تعدادی از این عوامل استرس­‌زا در قالب شکایت­‌هایی از سوی افسران؛ از جمله خاموش شدن هشدار‌های سیستم در طول زمان استراحت، ناآشنایی با سیستم‌هایی که در سایر کشتی‌های ناوگان نصب نشده‌اند، عدم برگزاری آموزش­‌های حین کار مطرح شد.

تعدادی از افسران جوان در طول مصاحبه­ تأکید کردند که فنّاوری‌های جدید بخشی از زندگی مدرن و حمل­‌و­نقل در دوران حاضر هستند. آن‌ها بر این باورند که همه دریانوردان بایستی در استفاده از فنّاوری­‌ها آموزش ببینند، چراکه فنّاوری یک مهارت اساسی در دوران دیجیتالی شدن و خودکارسازی است.

در پایان این گزارش تأکید شد که پیامد‌های تکنو‌استرس بر دریانوردان تنها زمانی افزایش می‌یابد که فنّاوری در هر جنبه‌ای از عملیات کشتی اعمال شود.

امروزه، این سوال مطرح است که آیا دریانوردان از پیامد‌های ایمنی و بهداشت شغلی فنّاوری آگاه هستند یا خیر.

از دریانوردان در این مطالعه پرسیده شد که آیا آموزش یا اطلاعاتی در مورد استرس مرتبط با فنّاوری دریافت کرده‌اند یا خیر. نتایج نشان می‌­دهد که بیشتر دریانوردان و افسران در زمینه مدیریت استرس آموزش دیده‌­اند، اما در زمینه استرس مرتبط با فنّاوری، آموزش­‌های لازم را دریافت نکرده­‌اند.

مطالعه حاضر چهار توصیه مهم برای دریانوردان ارائه نموده است.

اول؛ اینکه با توجه به اینکه هیچ مقررات بین‌المللی یا ملی در مورد کنترل استرس مرتبط با فنّاوری و راه­‌های  مقابله با آن وجود ندارد، اما شناخت این منبع استرس مهم و تأثیر روانی اجتماعی آن بر دریانوردان باید مورد توجه قرار گیرد.

دوم؛ قربانیان تکنو‌استرس به نظر می‌رسد از اهمیت موضوع بی‌اطلاع­ هستند، بنابراین ضروری است که آگاهی آن‌ها از طریق برگزاری کنفرانس‌ها، سمینار‌ها و جلسات تخصصی ارتقا یابد.

سوم؛ دریانوردان بایستی قبل از پیوستن به کشتی‌ها در مورد فنّاوری‌های جدید آموزش کافی را ببینند تا در عملیات‌های روزمره ایمنی و بهداشت ذهنی-روانی آن‌ها تأمین شود.

چهارم؛ مشارکت انجمن­های اجتماعی در تمام فرآیند انطباق با فنّاوری­های جدید ضروری است. چنین مشارکت‌هایی به دریانوردان اجازه می‌دهد تا احساسات خود را در مورد استفاده از فنّاوری‌های جدید، که اغلب در خصوص آن آمادگی لازم را ندارند، بیان کنند.