به گزارش گروه بین الملل مانا و به نقل از بانچروکاستا، سه مورد از تولیدات برتر در بازار فله خشک و تجارت شناورهای پاناماکس و پست پاناماکس بر زغال سنگ، غلات و سویا متمرکز شده است که با نگاهی بر بخش تقاضا به بررسی وضعیت کنونی و چشم انداز کوتاه مدت سال آتی میلادی می پردازد.
۴. طرف تقاضا
شناورهای پاناماکس و پست پاناماکس با هدف اصلی جابه جایی زغال سنگ در اقیانوس به کارگرفته میشوند و از این رو ۵۰ درصد از تجارت دریایی را به خود اختصاص میدهند. در این میان، غلات و دانههای سویا نیز سهم بزرگی در تجارت شناورهای پاناماکس و پست پاناماکس دارد که حدود ۳۰ درصد از بار را شامل میشود. محبوبترین مسیرهای غلات از خلیج آمریکا و آمریکای لاتین به چین و از دریای سیاه به شرق دور هستند. افزون بر آن، این شناورها در تجارت سنگ آهن نیز به ویژه در مسیرهای کوتاه فعالیت دارند.
زغال سنگ
واردات زغال سنگ چین در سال ۲۰۱۷ میلادی رشد نسبی ۶.۱ درصدی را در مقایسه سال به سال تجربه کرد و به ۲۷۱.۱ میلیون تن رسید که سهم ۲۰ درصدی آن در واردات جهانی زغال سنگ را نشان میدهد. در این میان، بازده الکتریسیته حرارتی قدرت گرفت و میزان تقاضای داخلی از ذخایر فولاد با رشد قوی همراه شد و توسعه قابل توجهی در بخشهای صنعتی و ساختمانی حاکم شد.
در سال جاری میلادی نیز میزان واردات از ژوئن تا آگوست به ویژه در زمان اوج درخواست تابستان افزایش یافت و در ۱۰ ماه نخست به ۲۵۴.۱ میلیون تن یعنی رشد ۱۱.۱ درصدی در مقایسه سال به سال دست یافت. دادههای محلی چین نشان میدهد میزان واردات از اندونزی رشد قدرتمند ۲۸.۸ درصدی را در مقایسه سال به سال داشته و به ۱۰۴.۱ میلیون تن در بازه زمانی ژوئن-سپتامبر ۲۰۱۸ میلادی رسیده است. واردات زغال سنگ استرالیا در این میان رشد ۷.۶ درصدی را در مقایسه سال به سال در کارنامه خود ثبت کرد و به ۶۵.۴ میلیون تن طی ۹ ماه ابتدایی ۲۰۱۸ میلادی رسید.
میزان تقاضا از نیروگاه برق حرارتی در بازه زمانی مذکور نیز مثبت بود با ثبت رشد ۶.۹ درصدی به ۳.۶۶۷ TWh رسید. افزون بر آن، تولید قدرتمند فولاد به واردات زغال کوک برای بهبود اوضاع در ماههای اخیر کمک شایان توجهی کرد.
واردات زغال سنگ چین طی ماههای آتی و به دنبال افزایش تقاضا برای سیستمهای گرمایشی در زمستان روندی صعودی را طی خواهد کرد. البته محدودیتهای واردات این محصول نیز ممکن است بعد از زمستان و همزمان با جستجوی دولت برای کنترل قیمتهای زغال سنگ داخلی و افزایش تولید محلی مجددا اعمال شود.
افزایش تنشهای ناشی از جنگ تجارت بین دو قدرت برتر اقتصادی جهان موجب شد تا چین زغال سنگ را نیز در لیست تعرفههای ۲۵ درصدی واردات آمریکا لحاظ کند. اما انتظار نمیرود که این امر تاثیر چندانی بر تجارت داشته باشد، زیرا چین اصلیترین خریدار زغال سنگ آمریکا نیست. در سال ۲۰۱۷ میلادی، چین توانست ۳.۲ میلیون تن از زغال سنگ آمریکا را وارد کند که برابر با تنها یک درصد از حجم کلی واردات این کشور بود. همچنین، طی ۹ ماه آغازین سال جاری میلادی، میزان واردات از آمریکا کاهش ۵.۵ درصدی را در مقایسه سال به سال پشت سر گذاشت و به ۲.۱ میلیون تن رسید.
در این بین، میزان واردات زغال سنگ ژاپن افزایش ۱.۶ درصدی را در کارنامه خود ثبت کرد و به ۱۹۲.۸ میلیون تن در سال ۲۰۱۷ میلادی رسید چراکه این کشور برق نیروگاههای خود را تا حد بالایی از زغال سنگ تامین میکند.
کره جنوبی نیز توانست در سال گذشته میلادی میزان واردات زغال سنگ خود را با رشد قابل توجه ۱۰.۲ درصدی به ۱۴۸.۳ میلیون تن برساند چراکه قطعی برق بر زنجیره تامین انرژی تاثیر گذاشت و ایستگاههای آنلاین جدید فعالیت خود را آغاز کردند. همین امر همزمان با افزایش واردات زغال سنگ از اندونزی و مقاصدی با مسافتهای طولانیتر مانند کانادا، آفریقای جنوبی، کلمبیا و آمریکا سود بسیاری به تقاضای تن مایل رساند. اما چشم انداز تقاضای کره جنوبی برای زغال سنگ حرارتی همزمان با اجرایی شدن قانون سوخت کم سولفور تغییر خواهد کرد. این امر میزان واردات زغال سنگ گرمازا را با محتوای کمتر سولفور از کلمبیا، آفریقای جنوبی و روسیه افزایش میدهد. طی ۹ ماه نخست سال جاری میلادی نیز کره جنوبی شاهد کاهش در میزان واردات زغال سنگ بود و با ثبت کاهش ۱.۲ درصدی به ۱۱ میلیون تن رسید.
انتظار میرود در این میان، واردات زغال سنگ هند پرقدرت ادامه یابد چراکه در بازه زمانی ژانویه – سپتامبر سال جاری میلادی از ژاپن پیشی گرفت و با رشد سالم ۶.۱ درصدی به ۷۹.۷ میلیون تن رسید و در جایگاه دومین تولیدکننده بزرگ فولاد ایستاد.
سنگ آهن
چین مرکز توجه واردات سنگ آهن جهان قرار دارد چراکه بیش از ۷۰ درصد از سهم جهانی را به خود اختصاص میدهد. این درحالی است ژاپن و اروپا تنها سهم ۱۵ درصدی واردات سنگ آهن جهان را مدیریت میکنند. میزان واردات سنگ آهن چین با رشد ۴.۹ درصدی در سال گذشته میلادی به ۱.۰۷۵ میلیارد تن رسید که علت آن در افزایش تقاضا از ذخایر فولادی نهفته است.
اما، رشد در واردات سنگ آهن چین طی ۱۰ ماه نخست سال جاری میلادی رشد ۰.۶ درصدی را در مقایسه سال به سال تجربه کرد و به ۸۹۱.۸ میلیون تن رسید. این درحالی است که میزان تولید فولاد و بازده سنگ آهن داخلی در روندی نزولی به مسیر خود ادامه میدهد. تولید فولاد چین از آوریل سال جاری در آمار ماهانه رکورد زده و مجموع واردات ۹ ماه آغازین ۲۰۱۸ میلادی را به ۶۹۱.۲ میلیون تن رسانده است که خبر از رشد ۸.۱ درصدی آن در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته میلادی میدهد. در این حین، بازده سنگ معدن داخلی افت شدید ۴۱ درصدی را به دلیل محدودیتهای زیست محیطی و ایمنی در کارنامه خود ثبت کرد.
علی رغم آنکه دادههای رسمی، خبر از افزایش قابل توجه میدهد، امکان کاهش ظرفیت تولید فولاد چین به موجب تعطیلی ذخایر غیرقانونی وجود دارد.
در همین راستا، اتحادیه اوراق فلزات چین در گزارشی ضمن اشاره به افزایش اوراق فولاد چین در نیمه نخست سال جاری میلادی اعلام کرد: ۱۸۰ میلیون تن فلز در شش ماه ابتدایی سال جاری اوراق شد که در مقایسه با ۱۴۸ میلیون تن سال گذشته میلادی روندی صعودی را نشان میدهد. افزون بر آن، افزایش ذخایر اوراق فولاد میتواند محرکی برای رشد قابل توجه بازده از سایتهای الکتریکی باشد.
گندم، غلات و سویا
صادرات غلات و گندم جهان طی سالهای بازرگانی ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸میلادی رشد ۲.۲ درصدی را در کارنامه خود ثبت کردند که علت اصلی آن افزایش واردات در خاورمیانه، آمریکای شمالی و آسیای شرقی بود. پیش بینی میشود رشد تجاری در سالهای بازرگانی ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹میلادی به ۱.۲ درصد برسد چراکه میزان حجم جابه جا شده از سوی آمریکا به خاورمیانه، آسیا و آفریقای شمالی با کاهش همراه میشود.
آسیا بزرگترین منطقه واردکننده باقی میماند و حجم واردات را در سال ۲۰۱۸ و۲۰۱۹میلادی به ۱۱۶.۹ میلیون تن میرساند. بزرگترین صادرکنندگان گندم جهان نیز روسیه، آمریکا، کانادا، اتحادیه اروپا، اوکراین و استرالیا و بزرگترین صادرکننده ذرت آمریکا، آرژانتین، برزیل و اوکراین هستند.
تجارت جهانی سویا رشد چهار تا ۶ درصدی را در سال ۲۰۱۷ و۲۰۱۸میلادی در کارنامه خود ثبت خواهد کرد به گونهای که چین در این میان سهم ۶۱ درصدی واردات جهان را به خود اختصاص میدهد. تجارت جهانی سویا رشد کندتری را در سالهای بازرگانی ۲۰۱۸ و۲۰۱۹میلادی در پی خواهد گرفت چراکه تنشهای تجاری بین دو قدرت برتر اقتصادی جهان یعنی آمریکا و چین شدت میگیرد.
در همین راستا، تغییرات بزرگی در مسیر جریان تجارت جهانی سویا وجود داشته به گونهای که تجارت سویا بین آمریکا و چین روبه کاهش و در نهایت توقف است. در مقابل اصلیترین تامین کنندگان مانند برزیل، آرژانتین و کانادا از تقاضای بالا از سوی چین سود میبرند. در حال حاضر نیز که قیمت سویا افت شدید داشته، میزان صادرات به اروپا و دیگر مقاصد مانند مصر، ایران و پاکستان رو به فزونی است. انتظار می رود صادرات سویای آمریکا به برزیل و آرژانتین نیز در روندی مثبت و صعودی حرکت کند.
اما، خطری در کاهش واردات سویا به چین وجود دارد که به دنبال آن ممکن است سهم خوراک دام به حدود نصف و با افت همراه شود. افزایش در میزان تقاضا برای سویای چین از دیگر مقاصد میتواند در صورتیکه قیمتها با افزایش همراه شود کوتاه مدت باشد.
تجارت زغال سنگ کوک/ حرارتی
• زغال سنگ دومین محصول تجارت فله خشک پس از سنگ آهن است.
• ۷۸ درصد تجارت زغال سنگ را زغال حرارتی و ۲۲ درصد آن را زغال کوک تشکیل میدهد.
• رشد سریع در سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۳ به دنبال افزایش تقاضای چین حاکم بود، اما حجم جابه جایی بار در سالهای ۲۰۱۵ و۲۰۱۶ میلادی با افت همراه شد.
• میزان واردات چین در سال ۲۰۱۵ میلادی افت و رشد قابل توجه۶. ۲۵ درصدی را به ترتیب در سالهای ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ میلادی در کارنامه خود ثبت کرد.
• واردات اتحادیه اروپا طی سالهای گذشته افت شدید را تجربه کرده است. واردات هند پس از سالها رشد، ثبات را در پیش گرفته است.
تجارت سنگ آهن
• اولین کالای تجاری فله خشک به حساب میآید.
• بیشتر با شناورهای کیپ سایز و پاناماکس حمل میشود.
• تجارت در برخی مسیرها مانند برزیل، چین و استرالیا،چین با محدودیتهایی همراه است.
• سال ۲۰۱۵ میلادی برای تجارت سنگ آهن سال نا امیدکنندهای بود، سال ۲۰۱۶ با کمی بهبود همراه شد و ۲۰۱۷ نیز خوب گزارش شد.
• تقاضای ناشی از معادن داخلی در چین در روندی نزولی قرار گرفت و قیمتهای فولاد با جهش همراه شد.
تجارت گندم/ غلات
• تجارت غلات و گندم در سال گذشته میلادی با رشد همراه شد و به ۳۵۰ میلیون تن رسید.
• تجارت سنگ آهن کاملا پیچیده است.
• تولید و تجارت فصلی هستند و بستگی به الگوهای آب و هوایی دارند.
• صادرکنندگان اصلی آمریکای شمالی و جنوبی، روسیه، اوکراین و استرالیا هستند.
• واردکنندگان اصلی نیز کشورهای خاورمیانه، ژاپن و کره جنوبی هستند.
تجارت سویا
• حجم جابه جایی سویا در سالهای اخیر به سرعت افزایش یافت و در سال گذشته میلادی به ۱۵۰ میلیون تن رسید.
• تجارتی که از سوی واردات چین مدیریت میشود حدود دو سوم حجم جابه جایی سویا را به خود اختصاص میدهد.
• صادرکنندگان اصلی آمریکا و برزیل هستند.
• واردات سال گذشته تحت تاثیر فروش بازارهای بورس دولت در چین قرار گرفت و حمایت داخلی در قبال آن از کشاورزان افزایش یافت.
واردات زغال سنگ بر حسب دوره- خاور دور
میزان واردات زغال سنگ چین طی ۹ ماه نخست سال جاری میلادی رشد ۱۱.۳ درصدی را تجربه کرد و به ۲۲۸.۳ میلیون تن رسید چراکه میزان تقاضا در سه ماهه سوم بیشتر بود. از سوی دیگر، واردات سنگ آهن ژاپن افت یک درصدی را تجربه کرد و به ۱۴۰.۸ میلیون تن در مدت زمان مشابه رسید و پس از آن کره جنوبی با افت ۱.۲ درصدی و رسیدن به ۱۱۲ میلیون تن در رده بعدی قرار گرفت.
صادرات جهانی غلات و گندم
صادرات جهانی سویا
۵. بازارهای چارتر و خرید و فروش (نرخ ها، ارزش، حجم فروش)
میانگین چارتر زمانی پاناماکس در بورس بالتیک- فصلی
نرخهای حمل و نقل بار با شناورهای پاناماکس طی ۱۰ ماه نخست سال جاری میلادی روزانه به ۱۱.۶۰۰ دلار رسید که خبر از رشد ۲۴ درصدی آن در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته میلادی میدهد. این درحالی است که نرخها در اواسط اکتبر سال جاری میلادی از ۱۴ هزار دلار در روز سبقت گرفت که از سال ۲۰۱۴ میلادی تاکنون بی سابقه بوده است. اما از زمان مذکور و همزمان با افت سویای برزیل و افزایش واردات زغال سنگ چین در فصول سرد، نرخها با تغییرات کاهشی همراه شده اند.
مسیرهای پاناماکس در بورس بالتیک- ۱۲ ماه اخیر
میانگین درآمدهای نرخ چارتر زمانی در مسیرهای P۱A_۰۳ و P۳A_۰۳ روزانه حدودا به ۱۱.۸۰۰ و ۱۰.۹۰۰ دلار رسید که خبر از افزایش ۲۵ و ۲۲ درصدی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته میلادی میدهد.
نرخهای چارتر زمانی پاناماکس
نرخهای چارترزمانی یک و سه ساله برای شناورهای پاناماکس طی ۱۰ ماه نخست سال جاری میلادی به طور میانگین و به ترتیب به ۱۲.۳۰۰ و ۱۲.۴۰۰ هزار دلار در روز رسید که رشد ۲۷ و ۱۶ درصدی آن را در مقایسه با نرخهای اعلام شده در مدت زمان مشابه ۲۰۱۷ را نشان میدهد.
قیمتهای شناور دست دوم ۵ ساله و شناورهای نوساز پاناماکس
پس از یک گرایش نزولی در سالهای ۲۰۱۴ و ۲۰۱۶ میلادی، قیمتهای شناور دست دوم و شناور نوساز پاناماکس افزایش یافت. در اکتبر سال جاری میلادی، قیمت شناورهای دست دوم رشد ۶ درصدی را در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته تجربه کرد و به ۲۱.۸ میلیون دلار رسید. این درحالی است که قیمت شناورهای نوساز با افزایش قابل توجه ۱۲ درصدی به ۲۹.۸ میلیون دلار رسید.
فروش شناور دست دوم گزارش شده پاناماکس و پست پاناماکس بر حسب DWT
در مجموع و طی ۱۰ ماه نخست سال ۲۰۱۸ میلادی، ۱۲۷ فروند شناور با ظرفیت معادل ۱۰.۲ میلیون DWT به عنوان شناورهای دست دوم به فروش رسید که در مدت زمان مشابه سال گذشته ۱۵۹ فروند با ظرفیت ۱۲.۸ میلیون DWT اعلام شده بود و روندی کاهشی را نشان میدهد. بیشترین شناورهایی که در بازه زمانی مذکور به فروش رسید ظرفیتی بین ۶۵ تا ۷۹.۹۹۹ هزار و ۸۰ تا ۸۴.۹۹۹ هزار DWT داشتند.