جنگ تجارت؛ بزرگترین عامل تضعیف رشد اقتصاد در کشتیرانی

به گزارش گروه بین الملل مانا، آنکتاد در آخرین پیش بینی خود با عنوان "بازبینی حمل و نقل دریایی ۲۰۱۸" همانند سال ۲۰۱۷ میلادی خبر از افزایش سرعت رشد تجارت دریابرد در سال جاری داده است. حجم جابه جایی بار در تمامی بخش‌های کشتیرانی با رشد همراه بوده و در این میان کالا‌های فله خشک و کانتینری بالاترین سرعت را در مقایسه با حجم بار تانکر داشتند.
بر اساس این گزارش، ویراست ۲۰۱۸ بازبینی حمل و نقل دریایی ۲۰۱۸ آنکتاد پنجاهمین شماره از این سازمان است که در مجمع سالانه دریایی در هنگ کنگ مورخ ۳-۴ اکتبر سال جاری میلادی منتشر شد. 
در همین راستا دبیر کل آنکتاد گفت: علیرغم آنکه چشم انداز تجارت دریابرد برای سال جاری میلادی مثبت است، وقوع نابهنگام جنگ تجارت و تغییر عظیم سیاست‌ها یک تهدید جدی به حساب می‌آید. افزایش حمایت از تولید داخلی و تلافی کردن تعرفه‌ها از سوی دو قدرت اقتصادی برتر جهان سیستم جهانی تجارت را یحتمل مختل خواهد کرد و به دنبال آن تقاضا در حمل و نقل دریایی متضرر می‌شود.
این هشدار در مقابل پیش زمینه ایجاد دوباره تعادل در بازار عرضه و تقاضا اعلام شد که نرخ‌های کشتیرانی را به موازنه برساند تا درآمد و سود افزایش یابد. سطوح نرخ حمل و نقل در تمامی بخش‌ها به استثناء بازار تانکر در سال گذشته میلادی به طور قابل توجهی با بهبود همراه شد چرا که تقاضای جهانی بیشتر شد و ظرفیت قابل مدیریت ناوگان و در نهایت وجود شرایط حاکم بر بازاری سالم‌تر مقدمات این امر را فراهم آورده بودند.
بهبود در طرف عرضه-تقاضا به ویژه در بخش‌های فله خشک و کانتینری صنعت کشتیرانی در سال جاری میلادی نیز ادامه خواهد داشت. نرخ حمل و نقل نیز متعاقبا از این وضعیت سود می‌برد و کلید شرایط بهتر در دست طرف عرضه برای توسعه ظرفیت قابل مدیریت است. از این رو، آنکتاد نرخ میانگین رشد سالانه را تا سال ۲۰۲۳ میلادی، ۳.۸ درصد پیش بینی می‌کند.
در طرف عرضه و با گذشت رشد کند پنج ساله، سال گذشته میلادی جهش ناگهانی را در توسعه ناوگان جهان تجربه کرد. طی سال ۲۰۱۷ میلادی، در مجموع ۴۲ میلیون تن به تناژ جهانی افزوده شد که برابر با نرخ رشد متوسط ۳.۳ درصدی بود.
نگاهی به ارزش زنجیره کشتیرانی نشان می‌دهد که آلمان هنوز بزرگترین کشور مالک شناور‌های کانتینری است و سهم ۲۰ درصدی بازار را در آغاز سال جاری میلادی در دست داشت. در مقابل، مالکان یونانی، چینی و کانادایی سهم بازار خود را در بخش مالکیت شناور‌های کانتینری افزایش دادند.
در همین حین و سال جاری میلادی، جزایر مارشال به عنوان دومین کشور بزرگ ثبت کننده شناور‌ها بعد از پاناما معرفی شد. بیش از ۹۰ درصد فعالیت کشتی سازی در سال گذشته میلادی در چین، کره و ژاپن به ثبت رسید. این درحالی است که ۷۰ درصد اوراق شناور‌ها در آسیای جنوبی و کشور‌های هند، بنگلادش و پاکستان صورت پذیرفت.
عاملان اصلی تغییر
ادغام خطوط کشتیرانی، پیشرفت‌های تکنولوژی و سیاست جوی عاملان اصلی تغییر در صنعت کشتیرانی به حساب می‌آیند. 
فعالیت ادغام در خطوط کشتیرانی همچنان ادامه دارد و از تعداد آن کاسته نشده است به گونه‌ای که این صنعت شاهد اتحاد‌های بیشتر از طریق ادغام، اکتساب و بازسازی ائتلاف‌های جهانی است. 
در ژانویه ۲۰۱۸ میلادی، ۱۵ خط برتر کشتیرانی سهم ۷۰.۳ درصدی ظرفیت جهان را به خود اختصاص دادند و سهم آن‌ها با تکمیل تلفیق عملیاتی ادغام‌های جدید افزایش یافت درحدی که در ماه ژوئن ۱۰ خط کشتیرانی کنترل تقریبی ۷۰ درصد از ظرفیت ناوگان را در دست گرفتند.
سه ائتلاف جهانی خطوط کشتیرانی ظرفیت کانتینری موجود در سه مسیر اصلی شرق به غربرا توسعه دادند و ۹۳ درصد سهم بازار را از آن خود کردند. اعضای ائتلاف درصدد رقابت بر سر نرخ‌ها با یکدیگر هستند در حالی که کارآیی عملیاتی و بهره وری ظرفیت سوطح نرخ حمل و نقل را پایین نگاه داشته است. شکل گیری ائتلاف‌های جدید، قدرت معامله را برای شناور‌های حمل بار در ارتباط با بنادردریایی به هنگام پهلوگیری و استفاده از امکانات ترمینال‌ها تقویت می‌کند. 
ادغام وربه رشد می‌تواند عاملی تقویت کننده برای قدرت بازار باشد که می‌تواند به کاهش عرضه و کیفیت خدمات و قیمت‌های بالاتر شود. برخی از اثرات منفی ممکن است در حال حاضر به وقوع پیوسته باشد. برای مثال در سال ۲۰۱۷-۲۰۱۸ میلادی، تعداد اپراتور‌ها در جزایر کوچک درحال رشد کاهش یافت. 
در این باره، مدیر بخش تکنولوژی و لجستیک آنکتاد گفت: نیاز به ارزیابی برآورد ادغام‌ها و ائتلاف‌ها در صنعت کشتیرانی وجود دارد و تمامی اثرات منفی آن باید مورد بررسی قرار گیرد. این امر، تعهد تمامی گروه‌های مرتبط به ویژه مقامات ملی رقابت، خطوط کانتینری، حمل کنندگان بار و بنادر را نیاز دارد.
پیشرفت‌های تکنولوژی
حجم ترافیک بندری با سرعت قابل توجهی رو به افزایش است. فعالیت بنادر جهان و مدیریت بار در سال ۲۰۱۷ میلادی پس از عبور از دو سال ضعیف متوالی رشد قابل توجهی داشت. آنکتاد تخمین زده است که ۷۵۲ میلیون TEU در بنادر کانتینری سال گذشته میلادی جابه جا شده و چشم انداز مدیریت فعالیت‌های بندری در سطح جهان مثبت باقی مانده است چرا که طرح‌های توسعه‌ای زیرساخت و رشد اقتصادی در این امر بسیار کمک کننده بوده و این روال ادامه دارد. عملیات بندری، عملکرد و قدرت معاملات با استفاده از شناور‌های مگاسایز و بازسازی ائتلاف‌ها روبه رشد است. ائتلاف‌های خطوط کشتیرانی و وجود شناور‌های غول پیکر رابطه بین خطوط حمل و نقل کانتینری را با بنادر پیچیده‌تر کرده و آغازگر اقدامات پویای جدید است.
افزایش سایز شناور‌ها و ورود شناور‌های ائتلافی مگا بنادر را ملزم کرده است تا پذیرای آن‌ها باشد. درحالی که شبکه‌های خط کشتیرانی از کارآمدی سیستم ناشی از ادغام و برنامه‌های بازسازی بنادر سود می‌برد، این سود سرعت یکسانی ندارد.
این گزارش در ادامه نوشت: بنادر و ترمینال‌های جهان نیاز دارند مسیر درستی را در پیش بگیرند و برنامه‌های استراتژیکی مناسبی را به همراه سرمایه گذاری‌ها و تصمیم گیری‌های شایسته در لیست وظایف خود تعریف کنند.
پیشرفت‌های تکنولوژی در صنعت کشتیرانی مانند نرم افزار‌های بلاک چین، مسیریابی شناور و بار، شناور‌های خودران و اینترنت اشیا فرصت‌هایی را برای این صنعت با خود به همراه دارند. اما با این حال همچنان عدم اطمینان در صنعت حمل و نقل دریایی و در زمینه ایمنی، امنیت و وقوع حوادث سایبری موج میزند که منبع اصلی آن کشور‌های روبه توسعه است.
این گزارش در پایان آورد: دستورالعمل تغییرات جوی یک اولویت است. صنعت کشتیرانی باید انتشار گاز‌های گلخانه‌ای را به حداقل برساند و در این زمینه سازمان بین المللی دریانوردی از هیچ اقدامی دریغ نکرده است و اعلام کرد که تا سال ۲۰۵۰ میلادی باید میزان انتشار سالانه آلاینده‌ها به نیمی از آنچه در سال ۲۰۰۸ میلادی ثبت شده بود، برسد.