بسیاری از حوادث دریایی که با نشت سوخت و مواد خطرناک و سمی در دریا همراه هستند برای قوانین محیط زیست یک کاتالیست به حساب می آیند. خطرات زیست محیطی با نوع و میزان سوخت و مواد خطرناک در ارتباط است و در این میان حساسیت منطقه دریایی که حادثه در آن اتفاق می افتد به وضوح دیده می شود. افزون بر آن، رابطه مشخصی بین حفاظت محیط زیست و ایمنی کشتیرانی برقرار است چرا که حوادث و تصادف های دریایی اغلب موضوع پرسش تلخ رسانه ها ست که پاسخ قدرتمند سیاستمداران و جامعه مدنی را برمی انگیزد.
سال 2012 میلادی، سالی حیاتی برای مسائل ایمنی حمل و نقل بود. نقش پرچم کشورها در بروز حوادث با توجه به رعایت و عدم رعایت استانداردهای بین المللی حائز اهمیت است. علی رغم افزایش تعداد شناورهای ناوگان کشتیرانی، تعداد حوادث در مجموع طی دهه های اخیر کاهش یافته است. این در حالی است که اطلاعات نشان می دهد کشورهایی که استانداردها را رعایت نمی کنند هنوز مهمترین عامل بروز حوادث هستند. در این میان، سن شناورها، نوع آنها، منطقه عملیاتی و سایز شناورها قابل اهمیت هستند. افزون بر این ها، لایه هایی از پیچیدگی های مدیریتی در صنعت کشتیرانی وجود دارد که با کنترل پرچم کشورها و بنادر ثبت پرچم و تصویب کنوانسیون های IMO در ارتباط است. عوامل اقتصادی نیز بر ایمنی حمل و نقل تاثیرگذار است مانند گردش های بندری و سفرهای ادواری و تعداد خدمه برای مدیریت شناور که در بسیاری از موارد شاهد کمبود خدمه و کار سخت آنان و در نهایت خستگی و افزایش وقوع خطاهای انسانی هستیم.
در این نوشتار، عامل اصلی حوادث دریایی طی 15 سال گذشته بررسی شده است. آمار بکاررفته از مرکز اصلی بیمه اروپا، MAIB، IMO، لویدزرجیستر، کلوب P&I و Naval Architect استخراج شده است. موارد مذکور و پیچیدگی های مرتبط با حوادث دریایی و صنعت کشتیرانی شامل الزامات بیمه ای و اسنادی، نقش IACS، کنترل و بازرسی کشتی و موسسات رده بندی است که باید بررسی شوند. در این گزارش، مناطقی که نگرانی هایی در آنها وجود دراد و تاثیر حوادث بر محیط زیست دریایی بررسی شده اند. شواهد این بررسی نشان می دهد که اکثریت حوادث با سن شناورها، شناورهای حمل کالای عمومی و کشورهایی با بدترین پرچم ها ارتباط مستقیم دارد. در حوادث دریایی بیشترین میزان به غرق شناور اختصاص داشت. نتایج این بررسی به خوبی کاهش حوادث را بر اساس استنانداردهای ایمنی نشان می دهد. با این حال حتی حوادث خیلی کوچک در محیط های بسیار حساس می توانند عواقب جدی و جبران ناپذیر زیست محیطی داشته باشد. پیش بینی تغییرات آب و هوایی، طوفان های شدید، تغییرات طول موج و میزان باد و رویدادهای شدید جوی نیز احتمال دارد که علل غرق شدن را تشدید کند.
در نهایت توصیه هایی شده است که شامل حمایت رویکردهای انسجامی شامل تشویق، قوانین مصوب IMO و کنوانسیون های زیست محیطی، ایجاد تعادل در مسئولیت کشورهای صادرکنندۀ پرچم، کنترل و بازرسی شناورها، جهانی سازی و استنانداردسازی مکانیسم های مرتبط با داده های حوادث کشتیرانی.