طی بازه زمانی پس از توافق ژنو تا کنون به ویژه پس از جمع بندی مذاکرات هسته ای فیمابین ایران و گروه 5+1 در 23 تیرماه 1394 و نهایی شدن برنامه جامع اقدام مشترک، شاهد برگزاری رویدادهای بین المللی و رایزنی های متعدد در داخل کشور فیمابین وزراء و نمایندگان تشکل های اقتصادی و تجاری کشورهای اروپایی، جنوب شرق و شرق آسیا با دولتمرادن، رئیس اتاق بازرگانی ایران، مدیران عامل بانکها و شرکت های بزرگ صنعتی و تجاری در خصوص معرفی فرصت های سرمایه گذاری در کشور هستیم که در این بین، برگزاری همایش سفرا و روسای دفاتر و نمایندگی های ایران در خارج از کشور و حضور رئیس جمهور، رئیس کل بانک مرکزی و تنی چند از وزراء در این همایش، کاری بس هوشمندانه و به موقع بود، چرا که بهترین و موثرترین روش جهت رایزنی با شرکت های بین المللی تراز اول دنیا به منظور شناخت ظرفیت های بالقوه کشور در بخش های صنعتی، تجاری و بازرگانی، فعال نمودن بیش از پیش همین دفاتر و نمایندگی های خارج از کشور است به شرط آنکه برنامه و سیاست های مرتبط با این مهم به درستی تدوین، اجراء و توسط تیمی خبره که بدین منظور در وزارت خارجه ایجاد می شود کنترل و پیگیری جدی شود.
در حوزه صنایع دریایی، می توان به برگزاری همایش بین المللی معرفی فرصت های سرمایه گذاری در حمل و نقل، مسکن و شهرسازی، حضور انجمن مهندسی دریایی ایران در نمایشگاه های بین المللی دریایی در کشورهای هلند، آلمان و روسیه و انعقاد موافقت نامه های همکاری، تشکیل جلسات متعدد مدیران عامل سازمان بنادر و دریانوردی، شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و شرکت ملی نفتکش ایران با شرکت های معتبر بین المللی فعال در حوزه بنادر و کشتیرانی و انعقاد تفاهم نامه همکاری فیمابین مجتمع کشتی سازی و صنایع فراساحل ایران با شرکت های کشتی سازی چین، آلمان و کره جنوبی اشاره کرد.
انتقال فناوری و سرمایه به کشور به منظور تأمین تقاضای بازارهای داخلی و خارجی با مشارکت شرکت های ایرانی، راهبردی است که دولتمردان جمهوری اسلامی ایران به سرمایه گذاران خارجی علاقه مند به ورود در بازار ایران اعلام نموده اند. سیاستی که به اعتقاد رئیس جمهور، هدفش بر طرف کردن معضل اصلی کشور که همانا بیکاری است خواهد بود و اما توجه به اظهارات رئیس پارلمان اتحادیه اروپا مبنی بر وابستگی فعالیت های اقتصادی به مسائل سیاسی در دنیای امروز و پیش شرط کردن ورود شرکت های اروپایی به بازار ایران پس از حل و فصل مسائل سیاسی فیمابین ایران، اتحادیه اروپا و آمریکا از طریق ایجاد و تقویت بسترهای مناسب سیاسی، قابل تأمل و واکاوی دقیق است.
مارتین شولتز معتقد است: در حال حاضر مشکلات و موانع بسیار زیادی تا حصول نتیجه منجر به تعامل اقتصادی و بازرگانی حوزه یورو با ایران وجود دارد که باید برای حل و فصل آنها چاره ای اندیشید! از طرفی استدلالی که اکنون مقبولیتی جهانی یافته است آن است که تنها راه حلی که وجود ندارد، جلوگیری از جهانی شدن تجارت و اقتصاد است، زیرا نیروهای مبادله اقتصادی و تقسیم کار در دنیای رقابتی که نیروی محرکه اش تکامل عظیم فناوری است در خدمت جهانی شدن قرار دارند و فناوری نوین نیز از نظر اقتصادی جبهه ای رقابتی دارد و شرکت های چند ملیتی بیشتر تمایل دارند تا در کشورهایی سرمایه گذاری مستقیم کنندکه عضو سازمان تجارت جهانی باشند که عدم عضویت ایران در این سازمان می تواند یکی از دلایل عمده محدود بودن سرمایه گذاری خارجی در کشور ما باشد، در همین راستا ضروری است تا در اسرع وقت و به منظور اجتناب از هرگونه فرصت سوزی بیشتر، تدبیری اندیشیده شود تا همایش ها،کنفرانس ها و رایزنی های داخلی و خارجی که در راستای توسعه اقتصادی و تجاری کشور از طریق جذب سرمایه گذاری خارجی برگزار می شود، مطابق با برنامه و سیاست های از پیش تدوین شده کشور بر اساس گذار به سوی جهانی شدن باشد، سیاست یا رژیم تجاری که بر پایه شناخت درست از این تحول تنظیم شده باشد، چرا که عدم توجه کافی به این مهم در این مقطع حساس کنونی کشور، تبعات جبران ناپذیری را برای کشور به همراه خواهد داشت. لذا اکیدأ توصیه می شود تا همایش ها و کنفرانس هایی در مقیاس بین المللی با موضوعات ذیل در کشور برگزار و نتایج حاصل از چنین رویدادهایی را بطور صریح و شفاف به اطلاع عموم مردم رساند، چرا که عمده منابع مالی مورد نیاز جهت اجرای چنین تصمیماتی در کشور از محل منابع مالیاتی، منابع سوخت های فسیلی و سایر منابع تحت مالکیت عمومی تامین می شود.
• همایش چالشها، فرصت ها و تهدید های پیش رو کشور در پیوستن به سازمان تجارت جهانی
• همایش شناسایی و ارزیابی مدل های تعامل و همکاری فیمابین اعضاء سازمان تجارت جهانی از منظر نوع و روش سرمایه گذاری و کمکهای اقتصادی و فنی به یکدیگر
• همایش شناسایی، ارزیابی، مدیریت و پوشش ریسک های سرمایه گذاری خارجی در ایران
• همایش بازنگری و اصلاح قانون سرمایه گذاری خارجی در ایران به منظور تسهیل در پیوستن به سازمان تجارت جهانی
• نقش و وظیفه سفرا و روسای دفاتر و نمایندگی های ایران در خارج از کشور در تسهیل و تسریع الحاق کشور به سازمان تجارت جهانی
* در حوزه صنایع دریایی پیشنهاد می شود تا برگزاری همایش ها، کنفرانس ها و نشست های بین المللی توسط کارگروهی متشکل از خبرگان دریایی کشور الویت بندی و رویدادهای مرتبط با عناوین ذیل در اسرع وقت تشکیل شود. پر واضح است که بررسی و پیگیری نتایج حاصل از برگزاری چنین رویدادهایی توسط کارگروه مربوطه، لازمه تحقق اهداف پیش بینی شده در اینگونه رویدادها است.
• تاثیرات جهانی شدن بر کسب و کار حمل و نقل بین المللی دریایی
• شناسایی و بررسی چالشها، فرصت ها و تهدید های پیش رو صنایع دریایی کشور در پیوستن به سازمان تجارت جهانی
• تدوین نقشه راه گذار به سوی سازمان تجارت جهانی با محوریت کسب و کار دریا
رضا محمدعلی بیگی
کارشناس دریایی