با توجه به جایگاه مهم تایوان در صنعت نیمه‌هادی جهانی، هرگونه تشدید تنش یا حمله چین به این جزیره تریلیون‌ها دلار هزینه بر اقتصاد جهانی تحمیل خواهد کرد. البته بحران تایوان تهدیدی جدی برای اختلال در زنجیره‌های تولید و تأمین فناوری‌های سبز چین، مانند خودرو‌های برقی، پنل‌های خورشیدی و توربین‌های بادی، و همچنین ایجاد ریسک ژئوپلیتیکی بی‌سابقه برای شرکت‌های اروپایی مستقر در چین است.

کد خبر: ۱۰۵۱۸۶

به گزارش گروه بین‌الملل مانا، در سال‌های اخیر، کارشناسان ژاپنی ژئوپلیتیک شرق آسیا هشدار داده‌اند که پیامد‌های امنیتی و اقتصادی هرگونه اقدام نظامی احتمالی چین علیه تایوان تنها به این جزیره محدود نخواهد شد. البته، پیامد‌های امنیتی حمله چین به تایوان برای اتحادیه اروپا در مقایسه با ژاپن، ناچیز است. اما محققان اروپایی بر ضرورت رفع ابهامات سیاسی اتحادیه اروپا در مورد مسئله تایوان، بازداشتن پکن از اقدام نظامی و داشتن آمادگی بیشتر برای تأثیر اقتصادی این بحران تأکید کرده‌اند.

البته، حمله نظامی چین به تایوان، تنها سناریوی محتمل نیست. طبق یک نظرسنجی تخصصی توسط مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی، احتمال یک حمله تمام عیار آبی-خاکی همچنان پایین است. با این حال، بخشی از پاسخ‌دهندگان باور دارند که چین در ده سال آینده از طریق محاصره نظامی، بحران را تشدید خواهد کرد.

هزینه‌های چنین اقدامات نظامی از سوی چین همچنان برای اقتصاد جهانی ویرانگر خواهد بود. حتی تخمین‌های محافظه‌کارانه، آسیب فوری ناشی از محاصره نظامی تایوان توسط چین را برای اقتصاد جهانی بیش از ۲ تریلیون دلار تخمین می‌زنند. در مقابل، اقتصاددانان بلومبرگ هزینه‌های این تصمیم را حدود ۵ تریلیون دلار خسارت اقتصادی در سال نخست می‌دانند. این برآورد به معنای افت ۵ درصدی اقتصاد جهانی است. تایوان در این سناریو بیشترین آسیب را خواهد دید و ۱۲ درصد ضرر به اقتصاد آن وارد خواهد شد، و در مقابل اقتصاد چین نزدیک به ۹ درصد ضرر را تجربه می‌کند.

در نتیجه، محاصره یا حمله نظامی، پیامد‌های جدی برای اقتصاد چین خواهد داشت. از همین روی، مقامات چین پیامد‌های آن را نادیده نمی‌گیرند. اما تصمیم‌گیرندگان دولتی و شرکتی اروپایی نمی‌توانند محاسبات سیاسی در حال تغییر پکن و تایپه و همچنین، تغییر موازنه قدرت نظامی را رد کنند. پاسخ آمریکا نیز تا حد زیادی واکنش جهانی به بحران تایوان را تعیین خواهد کرد. بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید و رویکرد معامله‌گرایانه به روابط واشنگتن با تایوان، موضع غیرقابل پیش‌بینی آن در صورت بروز بحران را درپی دارد.

زنجیره‌های تأمین و تحریم‌ها

رکود اقتصادی جهانی ناشی از اقدام نظامی چین علیه تایوان تا حد زیادی ناشی از توقف تولید تراشه‌های نیمه‌هادی تایوان خواهد بود. طبق گزارش شرکت تحقیقات بازار TrendForce، در حال حاضر تایوان حدود نیمی از ظرفیت تولید تراشه‌های جهان از جمله نزدیک به ۸۰ درصد در پیشرفته‌ترین نمونه‌ها را در اختیار دارد. در نتیجه، تریلیون‌ها دلار خسارت اقتصادی از اختلالات زنجیره تأمین در لوازم الکترونیکی مصرفی، خودرو، مخابرات، بهداشت و سایر صنایع وابسته به فناوری پیشرفته ناشی خواهد شد.

تلاش قدرت‌های بزرگ برای افزایش عرضه تراشه‌های داخلی با سیاست‌های صنعتی جدید و هدفمند، احتمالا وابستگی‌های کنونی به تایوان را به تدریج کاهش دهد، اما جایگاه مهم این جزیره در صنعت نیمه‌هادی جهانی در کوتاه‌مدت کاهش نخواهد یافت. اقداماتی مانند افزایش تولید تراشه در ایالات متحده و ژاپن، سرمایه‌گذاری‌های عظیم چین در تولید، احتمالا جایگاه تایوان را تضعیف کند.

چین احتمالاً به زودی نقش تایوان به عنوان تولیدکننده اصلی تراشه‌های قدیمی به چالش می‌کشد. با این وجود، تایوان همچنان نقش راهبردی خواهد داشت و براساس برآوردها، سهم آن از تراشه‌های پیشرفته تا سال ۲۰۲۷ تنها ۶ درصد کاهش می‌یابد.

علاوه بر این، اختلالات زنجیره تأمین ناشی از بحران تایوان احتمالاً به چین و بقیه آسیای شرقی نیز گسترش یابد. تایوان نقش محوری در زنجیره‌های تأمین تراشه‌های نیمه‌هادی جهان دارد و چین بیش از یک سوم کل تولید جهانی را به خود اختصاص می‌دهد. براساس برآورد‌های اقتصاددانان بلومبرگ، صنایع الکترونیک خانگی و خودروسازی چین از محاصره نظامی تایوان به شدت آسیب خواهند دید.

تأثیر بر زنجیره‌های تأمین اروپا

وابستگی فناوری‌های سبز اروپا به چین بسیار بالا است. ۸۰ درصد پنل‌های خورشیدی اتحادیه اروپا از چین وارد می‌شوند و ۹۰ درصد آهنربا‌های دائمی که در تولید خودرو‌های برقی و توربین‌های بادی ضروری هستند، از واحد‌های مستقر در چین تأمین می‌شوند.

اگر اقدام سیاسی جدی برای حمایت راهبردی از صنعت اروپا جهت تنوع بخشیدن به منابع خارجی انجام نشود، وابستگی فعلی اتحادیه اروپا به باتری‌های خودرو‌های برقی چین از ۳۰ درصد در سال گذشته به ۵۰ درصد تا سال ۲۰۲۷ افزایش یابد.

برخی از شرکت‌ها گام‌های مشخصی برای کاهش ریسک احتمالی برداشته‌اند. شرکت‌های چندملیتی اروپایی با خطرات ژئوپلیتیکی فزاینده‌ای برای پرسنل، داده‌ها و دارایی‌های خود در تایوان و چین مواجه هستند. یک نظرسنجی در اواخر سال ۲۰۲۲ نشان داد که برخی از شرکت‌های اروپایی، آمریکایی و ژاپنی در تایوان برنامه‌هایی برای چگونگی تخلیه کارکنان مهاجر و خانواده‌هایشان در موارد اضطراری دارند.

کمیسیون اروپا سیاست‌هایی را برای مدیریت وابستگی‌های زنجیره تأمین به فناوری‌های دیجیتال و سبز آغاز کرده است، اما همچنان کمبود شدید سرمایه‌گذاری راهبردی برای تنوع‌بخشی به منابع خارجی و ایجاد تولید اروپایی وجود دارد. اتحادیه اروپا و کشور‌های عضو آن باید برنامه‌ریزی برای بحران تایوان را در کنار شرکت‌های چندملیتی اروپایی که به فروش، فناوری و تولید از تایوان و چین وابسته هستند، افزایش دهند.

در مجموع، با توجه به احتمال اقدام نظامی یا تشدید تنش در تنگه تایوان و انسداد شریان‌های تجاری اصلی، تمرکز بیش از حد تولید فناوری‌های سبز در یک یا چند کشور شرق آسیا از منظر امنیت اقتصادی، منطق راهبردی چندانی ندارد.

تنها آینده مشخص خواهد کرد که آیا اقدامات قاطعانه برای کاهش وابستگی به چین نتیجه خواهد داد یا خیر. اما اگر فاجعه‌ای در شرق آسیا رخ دهد، کشور‌های که از پیش آمادگی خود را تقویت کرده‌اند در موقعیت مناسب قرار می‌گیرند.