حمله جنگنده‌های ایران به رگ اقتصادی اسرائیل

به گزارش مانا بهنقل از اکو ایران، شب گذشته جنگنده‌های ایران بندر حیفا را مورد حمله قرار دادند. بندر حیفا، بزرگ‌ترین بندر شمالی اسرائیل، با ظرفیت جابه‌جایی سالانه بیش از ۱.۴ میلیون TEU کانتینر و حدود ۳۰ میلیون تن بار، نقش حیاتی در تجارت دریایی این کشور ایفا می‌کند. این بندر حدود ۳۲٪ از کل کانتینر‌های ورودی اسرائیل را در برخی ماه‌ها مدیریت می‌کند. امیررضا اعتمادی در یادداشتی که در اختیار «اکوایران» قرار داده است. به اهمیت زیان ناشی از صدمات در حیفا به دنبال حملات جنگنده‌های ایرانی میگوید.

چرا حیفا برای اسرائیل حیاتی است؟

۱. رگ حیاتی واردات و صادرات

حدود ۹۹٪ از واردات و صادرات دریایی اسرائیل از طریق بنادر انجام می‌شود. بستن یا اخلال در بندر حیفا به‌معنای کند شدنِ ورود مواد خام، کالا‌های مصرفی و کالا‌های سرمایه‌ای‌ست—از نفت تا قطعات صنعتی—و باعث اختلال شدید در زنجیره ارزش صنایع، کشاورزی، ساخت‌وساز و حتی مواد غذایی خواهد شد.

۲. تأثیر بر حمل‌ونقل و زنجیره تأمین داخلی

کاهش فعالیت بندر حیفا باعث افزایش قیمت حمل‌ونقل، تاخیر‌های زنجیره‌ای و افت بهره‌وری می‌شود. مثال مشابه آن را در بحران دریای سرخ دیده‌ایم که به‌دلیل افزایش هزینه بیمه و مسیر طولانی‌تر، قیمت‌ها تا ۲۵۰٪ افزایش یافت.

۳. رشد صنعتی و تجاری منطقه‌ای

حیفا دارای پالایشگاه نفت با ظرفیت ۹.۸ میلیون تن در سال و منطقه صنعتی گسترده در خلیج حیفا است. هرگونه آسیب به تأسیسات نفتی یا کاهش خروج‌ورود نفتکش‌ها، بلافاصله به افزایش قیمت داخلی سوخت و کاهش تولید صنایع دامن می‌زند.

۴. درآمد‌های دولت و کسب‌وکار‌های بخش خصوصی

بهره‌برداری بندر، درآمد حدود ۲۳۰ میلیون شِکل عوارض در سه سال اخیر به خزانه‌داری دولت و پرداخت حقوق برای بیش از ۵۰۰ کارگر فراهم کرده است.

پالایشگاه حیفا؛ قلب سوخت‌رسانی اسرائیل

پالایشگاه نفت حیفا، بزرگ‌ترین پالایشگاه اسرائیل، با ظرفیت ۹.۸ میلیون تن در سال، بیش از ۶۰٪ نیاز سوختی کشور را تأمین می‌کند؛ شامل بنزین، دیزل و سوخت جت نیروی هوایی. این پالایشگاه نه تنها برای اقتصاد، بلکه برای زیرساخت‌های امنیتی و نظامی اسرائیل نیز حیاتی است.

با آسیب دیدن این پالایشگاه در حمله اخیر ایران، اسرائیل با بحران سوخت‌رسانی جدی مواجه خواهد شد. اختلال در تأمین بنزین و دیزل می‌تواند به کند شدن حمل‌ونقل داخلی، کاهش کارایی صنایع و ایجاد فشار مضاعف بر زیرساخت‌های انرژی منجر شود. همچنین، اختلال در تأمین سوخت نیروی هوایی اسرائیل، یکی از ارکان مهم قدرت دفاعی این کشور، پیامد‌های راهبردی قابل توجهی دارد.

تحلیل تحولات

آیا این حمله یک «کاتالیزور اقتصادی» است؟ بله. این حمله می‌تواند نقطۀ عطفی باشد که ساختار اقتصادی اسرائیل را نشانه می‌گیرد: اخلال در واردات حیاتی: چه کالا‌های صنعتی و چه مواد خوراکی و سوخت، همه از بندر حیفا عبور می‌کنند. در صورت آسیب‌دیدگی یا تخریب، اسرائیل مجبور به انتقال بخشی از جریان حمل به سایر بنادر کم‌ظرفیت‌تر مثل اشدود می‌شود که همین هم موجب تأخیر و افزایش شدید هزینه خواهد شد.

زیان اقتصادی مستقیم و غیرمستقیم: تعمیرات زیرساختی، افزایش بیمۀ کشتی‌ها، احتمال تخلیۀ جزئی یا کامل فعالیت‌های دریایی، جمع‌شدن کانتینر‌ها در اسکله، همه این موارد هزینه‌ای چندصد میلیون دلاری دارد.

قفل در بازار جهانی: با آسیب بندر حیفا، ریسک حمل‌ونقل به اسرائیل بالا رفته و واردکنندگان خارجی ممکن است بیم از ادامه خرید داشته باشند. این به‌معنای عقب‌گرد در رشد اقتصادی و ضربه به اعتبار اقتصادی اسرائیل است.

هزینهٔ فرصتی و رونق اقتصاد منطقه‌ای: با توجه به فعالیت‌های اقتصادی گسترده در منطقه حیفا (صنعت، نفت، پالایش، تکنولوژی در مجموعه متام)، اختلال باعث کاهش تولید ناخالص داخلی منطقه‌ای و فشار بر بازار کار می‌شود.

توصیه به ناظران اقتصادی

این حمله، ضربه‌ای فراتر از یک حادثه نظامی است؛ این یک زنجیره قطعی اقتصادیست که ستون تجارت دریایی و زنجیره تولید و مصرف اسرائیل را هدف گرفته. مانند دیگر بخش‌های اقتصادی اسرائیل، ساختار لجستیکی برای تاب‌آوری در برابر حملات امنیتی باید بازبینی شود.