از شن‌های ساحل تا اعماق دریا؛ فرصتی برای توسعه مغفول مانده

آلبرت بغزیان عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در گفت‌و‌گو با مانا درباره فرصت‌های سرمایه‌گذاری در سواحل ایران بیان کرد: اقتصاد دریا محور چیز پیچیده‌ای نیست و به این مفهوم است که استفاده بهینه از منابع کنیم. وقتی به ساحل می‌رسیم، ابتدا شن و ماسه آن را می‌بینیم؛ بعد یک دریای کم عمقی روبه‌روی آن می‌بینیم که این دریا تا چند ۱۰ متر ادامه می‌یابد و مناسب گردشگری است.

وی ادامه داد: در این منطقه می‌توانیم هتل بزنیم تا مردم از ساحل برای تفریحات دریایی استفاده کنند. این اولین قدم اقتصاد دریا محور است.

این عضو هیئت علمی دانشگاه تهران گفت: بعد جلوتر می‌رویم و به جای عمیق‌تر می‌رسیم، در این منطقه می‌توان بحث‌های ماهیگیری را پیگیری کرد. در چنین فضایی بحث توراندازی و ... مطرح می‌شود. یعنی از منابع تجدیدپذیر استفاده کنیم، اما این منابع باید به صورت بهینه برداشت شوند نه اینکه توراندازی و آسیب زدن به کل کف دریا و داخل دریا پیگیری شود.

وی اضافه کرد: جلوتر به آب‌های بین‌المللی می‌رسیم که آنجا می‌تواند کریدور ترانزیتی یا حمل‌و‌نقل دریایی باشد؛ بنابراین از همه این موارد می‌توان پول درآورد. اقتصاد دریامحور چیز پیچیده‌ای نیست.

بغزیان توضیح داد: در سواحل می‌توانید روی زمین خانه بسازید، کشاورزی کنید از معادن استفاده کرده و مواد معدنی را فرآوری نمایید. در زیر دریا هم می‌تواند منابعی وجود داشته باشد. از روی دریا می‌توان برای ساختن مخازن شناور دریایی استفاده کرد. بحث ساحل و گردشگری و ... همه اینها درآمدزا است.

وی ادامه داد: بحث توسعه دریا محور چیزی نبود که ما از طرف بالاترین مقام کشور این تکلیف را داشته باشیم، ولی ایشان وقتی می‌بیند که دولت یا کسانی که مسئولیت این کار را دارند، به این موضوع توجهی نکرده‌اند، مجبورند در فرمایشات خود به اقتصاد دریامحور تأکید کنند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه تهران درباره تحقق اهداف توسعه دریا محور گفت: بحث درباره چگونگی تحقق اهداف زیاد است، اما باید از بی‌اعتنایی به پتانسیل‌های دریا بیرون بیایند. در برخی زمینه‌ها، اقدامات اجرایی به سرعت تصویب می‌شود و فعالیت برای اجرایی شدن آن شروع می‌شود.

وی افزود: مثل موضوع کارت بازرگانی که به سرعت تصویب شد و سوء استفاده زیادی شد، مثل وام‌های دولتی که همه نقشه کشیدند که وام از بانک برای سرمایه‌گذاری و تولید بگیرند. رئیس کل بانک مرکزی همین چند روز پیش تأکید کرد که بانک‌ها برای تخصیص وام آمادگی دارند و برای این وام‌ها صف هم بسته شد.

بغزیان ادامه داد: زیرا این پروژه‌ها می‌تواند تبدیل به رانت و وام‌های کلان بشوند. بدون وثیقه ارقام منابع مالی بالایی صرف این پروژه‌ها شود. ولی وقتی برای توسعه دریا محور قدم برنداشته‌اند، نشان می‌دهد که نسبت به آن بی‌اعتنا هستند.

وی تاکید کرد: دستیابی به اقتصاد دریامحور زحمت دارد. باید فکر کنند، سرمایه‌گذاری کنند، بازدهی‌اش کمتر از چیزی است که در بازار‌های موازی دیگر در می‌آورند. افراد به دنبال اقدامات زودبازده و پربازده هستند. توسعه دریا محور برای آنها بازدهی سریع ندارد.

این عضو هیئت علمی دانشگاه تهران بیان کرد: اگرچه توسعه دریامحور بازدهی مناسبی دارد، اما در کشوری که ارز به راحتی ۲۰ درصد بالا و پایین می‌شود و اگر به منابع مالی ارزان دستیابی پیدا کنید، می‌توانید زمینی را زخمی کنید و هتلی بسازید، از داخل آن وام بگیرید، با پول آن کار‌های دیگر انجام دهید، چرا باید به سمت تولید بروید؟ این بازار‌های موازی باید جذابیتشان کمتر شود.

وی افزود: کاهش جذابیت بازار‌های موازی نیاز به ثبات اقتصادی دارد. تکنولوژی می‌خواهد. البته برخی فعالیت‌های دریامحور هزینه بالایی ندارد. بازارش هم وجود دارد. از بحث دریانوردی گرفته تا چیز‌های دیگری که در کیش می‌توانند خدمات دریایی به کشتی‌ها و قایق‌های بزرگی بدهند که از آنجا رد می‌شوند. می‌توانند به این شناور‌ها سوخت برسانند و به صورت لجستیک عمل کنند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه تهران تعمیرات دریایی را یکی دیگر از خدمات توسعه دریا محور معرفی کرد و گفت: متاسفانه با وجود همه این پتانسیل‌ها ولی هنوز مشغول برگزاری سمینار، همایش و این جور چیز‌ها هستند.