موانع و مزایای استفاده از انرژی هسته‌ای در کشتیرانی تجاری

به گزارش گروه بین‌الملل مانا، اگرچه پذیرش انرژی هسته‌ای در بخش کشتیرانی نشان دهنده یک پیشرفت قابل توجه است، اما موانع فنی و نظارتی قابل توجهی ایجاد می‌کند. برای نمونه، پیچیدگی مقاوم‌سازی کشتی‌های موجود برای استقرار راکتور‌های هسته‌ای و نیاز به قوانین و زیرساخت‌های ایمنی جدید چالش بزرگی را ایجاد می‌کند.

فنّاوری هسته‌ای در کشتی‌های تجاری

انرژی هسته‌ای در بخش کشتیرانی نشان دهنده اقدامی مهم و متفاوت است، زیرا در بیش از ۶۰ سال اخیر در نیروی دریایی کاربرد داشته و هیچ شاخصی بهتر از یک ناو هواپیمابر هسته‌ای برای قدرت یک کشور وجود ندارد. در همین حال، زیردریایی‌های هسته‌ای در اعماق پنهان، عامل بازدارنده‌ای هستند که به گفته برخی می‌گویند صلح را در دوران جنگ سرد حفظ می‌کردند.

در همین حال، استفاده از انرژی هسته‌ای در بخش کشتیرانی که منشاء انتشار گاز‌های گلخانه‌ای بود، به عنوان انقلابی محسوب می‌شود. البته به گفته مارک تیلینگ، مدیر در Lloyd's Register، یک شرکت دریایی، مفهوم استفاده از انرژی هسته‌ای در بخش کشتیرانی تجاری جدید نیست. آزمایش‌های مهم، از جمله استقرار کشتی هسته‌ای  USS Savannah، این ایده‌ها را در اوایل دهه ۱۹۵۰.۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ ارزیابی کرد.

ساوانا که در طول آزمایشات دریایی خود به طور گسترده انرژی هسته‌ای را استفاده کرد که در این امر پتانسیل انرژی هسته‌ای در صنعت کشتیرانی برای تأمین انرژی ایمن و کارآمد یک کشتی در مسافت‌های طولانی مشاهده شد. از نظر تئوری کشتی با استفاده از این انرژی، قادر به دور زدن کرۀ زمین با یک بار سوخت واحد است.

ساوانا در درجه نخست یک پروژه آزمایشی بود که برای موفقیت تجاری در نظر گرفته نشده بود، بلکه بیشتر برای نشان دادن قابلیت انرژی هسته‌ای در بخش کشتیرانی غیرنظامی بود. در آن زمان، فنّاوری محدود به راکتور‌های آب تحت فشار بود که از کاربرد‌های نظامی اقتباس شده بود و به کارکنان عملیاتی گسترده و مقررات ایمنی سخت‌گیرانه نیاز داشت.

علاقه مجدد به انرژی هسته‌ای

پیشرفت در فنّاوری و الزامات آب و هوایی علاقه به استفاده از انرژی هسته‌ای در بخش کشتیرانی را برانگیخته است. مارک تیلینگ، تأیید می‌کند که محدودیت‌های قبلی ناشی از نگرانی‌های فنّاوری و ایمنی با پیشرفت‌های جدید برطرف شده و انرژی هسته‌ای را به گزینه جذاب‌تری برای بازار امروز تبدیل می‌کند.

همچنین، پیشرفت‌های اخیر در فنّاوری هسته‌ای نوید راکتور‌های فشرده‌تر، کارآمدتر و ایمن‌تر را برای کشتی‌های تجاری می‌دهد. هدف این نوآوری‌ها غلبه به چالش‌های قبلی و کاهش نیاز به خدمه بزرگ و اقدامات ایمنی پیچیده است که قبلاً مانع پذیرش فنّاوری هسته‌ای در ناوگان تجاری بود.

تمایل مجدد به انرژی هسته‌ای در بخش کشتیرانی تجاری با بازنگری تجربیات گذشته و انطباق آنها با نیاز‌های معاصر مرتبط است. از آنجایی که صنعت دریایی به دنبال جایگزین‌های پایدار و کارآمد برای سوخت‌های فسیلی است، انرژی هسته‌ای یک راه‌حل امیدوارکننده است که می‌تواند به طور بالقوه روش حمل و نقل کالا‌ها را در سراسر اقیانوس‌های جهان تغییر دهد.

آمادگی نظارتی و صنعتی

به باور کارشناسان، اقدامات مقدماتی گسترده مورد نیاز در زنجیره‌های تامین، سیستم‌های مالی، آموزش نیروی کار و مقررات برای حمایت از مقیاس‌پذیری انرژی هسته‌ای در کشتیرانی را اشکار می‌کند. ابتکارات جدید با هدف اطمینان از آمادگی صنعت برای پذیرش این فنّاوری‌های در طی ۵ تا ۱۰ سال آینده است.

همچنین، شرکت‌ها چارچوب نظارتی خود را با حضور فنّاوری‌های راکتور جدید که الزامات ایمنی و بیمه را برآورده می‌کنند، تطبیق می‌دهد و برای آغاز تغییرات در قوانین دریایی و مقررات جهانی کشتیرانی آماده می‌شود. این چشم‌انداز در حال تحول به دنبال گسترش نقش انرژی هسته‌ای در بخش کشتیرانی دریایی و به چالش کشیدن اتکای سنتی به سیستم‌های مبتنی بر سوخت از طریق راهکار هسته‌ای پایدارتر است.

امکان‌سنجی اقتصادی

ناوگان تجاری جهانی که از حدود ۱۲۰ هزار کشتی تشکیل شده و مسئول بخش قابل توجهی از حمل ونقل تناژ دریایی است، با استفاده از انرژی هسته‌ای با تحولی اساسی مواجه است.

باید توجه داشت که کشتی‌های کانتینری بزرگ و نفتکش‌ها که ۱۵ درصد ناوگان و ۴۰ درصد تناژ آن را تشکیل می‌دهند، به دلیل مصرف سوخت بالا و قابلیت سفر‌های طولانی مدت، از انرژی هسته‌ای بهره‌مند خواهند شد.

کارشناسان باور دارند که انرژی هسته‌ای در بخش کشتیرانی به طور کامل جایگزین سوخت متعارف نخواهد شد، اما در بخش‌های خاص، به‌ویژه برای کشتی‌هایی که در سفر‌های طولانی مدت هستند و منابع انرژی متعارف کافی ندارند، نقش مهمی ایفا خواهد کرد.

راهکار آمریکایی

راکتور‌های کوچک مدولار پیشرفته می‌توانند صنعت کشتی‌سازی ایالات متحده را باوجود رقابت قابل توجه از سوی چین، تقویت کنند. ایالات متحده در کشتی‌سازی تجاری در رتبه نوزدهم قرار دارد و این کشور به دنبال راه‌هایی برای بهبود این موقعیت است. از همین روی، فنّاوری جدید راکتور کوچک مدولار را فرصتی نادر برای سیاست صنعتی ایالات متحده می‌داند.

دفتر نماینده تجاری ایالات متحده به این نتیجه رسید که تسلط چین بر بخش‌های دریایی، لجستیک و کشتی‌سازی غیر معقول است و این امر تجارت ایالات متحده را محدود می‌کند. سخنگوی سیاست تجاری و مشاور تجاری ایالات متحده گفت: ایالات متحده کمتر از پنج کشتی در سال می‌سازد، در حالی که این رقم برای چین سالانه بیش از ۱۷۰۰ کشتی است.

در این زمینه، قانونگذاران ایالات متحده اخیراً «قانون کشتی‌ها برای آمریکا» را برای حمایت از صنعت کشتیرانی تجاری ایالات متحده و افزایش رقابت‌پذیری آن در میان نفوذ فزاینده چین در عرصه کشتیرانی بین المللی معرفی کردند. در حال حاضر، حدود ۸۰ کشتی با پرچم ایالات متحده در تجارت بین المللی فعال هستند که این رقم برای چین بیش از ۵۵۰۰ کشتی است

در فوریه گذشته، شرکت نوآوری هسته‌ای نیروی دریایی CORE POWER، یک برنامه هسته‌ای غیرنظامی دریایی مستقر در ایالات متحده به نام لیبرتی را راه‌اندازی کرد که هدف آن ارائه انرژی هسته‌ای شناور به بازار تا اواسط دهه ۲۰۳۰ است. این برنامه پایه و اساس استفاده از انرژی هسته‌ای را در بخش غیرنظامی دریایی خواهد گذاشت و شامل ساخت مدولار فناوری شکافت پیشرفته می‌شود.

برخی از تحلیلگران بر این باورند که انرژی هسته‌ای این پتانسیل را دارد که صنعت دریایی را با حرکت به عصر جدیدی از پایداری و منابع انرژی پاک متحول کند. در مقابل سرمایه‌گذاری در انرژی هسته‌ای در بخش کشتیرانی به ایالات متحده فرصتی می‌دهد تا جایگاه خود را به عنوان یک ابرقدرت دریایی بازیابد.