اکونومیست: تبعات آشتی چین و هند برای غرب

به گزارش مانا، امید به اینکه هند بتواند به عنوان یک وزنه طرفدار غرب در برابر چین عمل کند، به سنگ بنای سیاست خارجی آمریکا تبدیل شده است. شرط بندی بر روی توانایی‌های آینده هند و موقعیت ژئوپلیتیک آن، پس از سفر بیل کلینتون به دهلی در سال ۲۰۰۰ بیان شد. رئیس جمهور‌های بعدی، دو دموکرات و دو جمهوری خواه، محکم‌تر به این شرط پایبند بوده‌اند. از این رو از نارندرا مودی در ماه گذشته در واشنگتن استقبال گرمی شد و نخست وزیر هند به نوعی قرارداد‌های فنّاوری دفاعی را که آمریکا معمولاً برای متحدان نزدیک خود نگه می‌دارد، به جیب زد.

اما اگر هند، که وارد ائتلاف‌های رسمی نمی‌شود، بسیار کمتر از آن چه که  بسیاری در واشنگتن تصور می‌کنند به آمریکا متعهد  باشد، چه؟ گزارش اکونومیست نشان می‌دهد که با بهبود بی سر و صدا و در عین حال قابل توجه  در روابط هند و چین،   چنین چیزی احتمال دارد.

یخ رابطه هند و چین آب می‌شود؟

رابطه چین و هند پس  از یک نزاع خونین مرزی در سال ۲۰۲۰ میلادی که جان ۲۰ سرباز هندی و حداقل چهار سرباز چینی را گرفت، بدتر شد. خشونت‌هایی که با سنگ‌ها و میله‌های آهنی در امتداد مرز‌های بسیار سرد هیمالیایی غول‌های آسیایی انجام شد، به افزایش اخیر همکاری‌های دفاعی هند و آمریکا کمک کرد. آمریکا برنامه‌هایی را برای تمرین‌های نظامی مشترک بیشتر بین دو کشور طراحی کرد. دولت آقای مودی حدود ۷۰ هزار سرباز را از مرز‌های غربی هند با پاکستان به مرز شمالی آن با چین منتقل کرد. هند همچنین بیش از ۳۰۰ اپلیکیشن چینی را ممنوع کرد، حملات مالیاتی را علیه شرکت‌های چینی آغاز کرد و تجارت و سرمایه گذاری دوجانبه را محدود کرد. با این حال اکنون بسیاری از یخ‌های رابطه هند و چین، آب شده است.

زمان این محدودیت‌های اقتصادی کوتاه بود. در سال ۲۰۲۱ میلادی تجارت دوجانبه هند و چین که پس از همه گیری بهبود یافته بود، ۴۳ درصد رشد کرد و سال گذشته ۸.۶ درصد افزایش یافت. این رشد باعث شد که ارزش کل تجارت دوجانبه به ۱۳۶ میلیارد دلار برسد که ۲۷ برابر بیشتر از زمانی است که آقای کلینتون در دهلی بود. در همین حال، سرحدات این دو کشور تا حد زیادی در مناقشه باقی مانده است و به شدت نظامی است، اما به نظر می‌رسد هر دو کشور مایل به کاهش اختلافات خود هستند. پس از ۱۸ دور مذاکره بین فرماندهان نظامی، آن‌ها نیرو‌های خود را از پنج نقطه‌ای که در آن احتمال درگیری وجود داشت، خارج کرده‌اند. تنها دو نقطه مهم مرزی باقی مانده که باید از این طریق ایمن شوند.

اگر غول‌های آسیایی آشتی کنند...

دنیایی که در آن هند و چین، مناقشات ارضی خود را کنار بگذارند، همانطور که پیش از این برای بیش از سه دهه این کار را انجام داده‌اند، می‌تواند بسیار متفاوت از آنچه بسیاری از استراتژیست‌های آمریکایی تصور می‌کنند، باشد. در حال حاضر هم احتمال اینکه هند در صورت درگیری با چین بر سر تایوان از نیرو‌های آمریکایی حمایت کند بسیار کمتر از آن چیزی است که بسیاری در واشنگتن تصور می‌کنند. پس درصورت آشتی پایدار هند و چین، چنین چیزی غیرقابل تصور خواهد بود. در چنین دنیایی، هند در مورد مسائل جهانی مانند تغییرات آب و هوایی، تجارت و بدهی حتی کمتر از زمان کنونی، دوست غرب خواهد بود.

ادامه تنش زدایی هند و چین به نفع هر دو کشور خواهد بود. تلاش هرچند کوتاه هند برای کاهش وابستگی اقتصادی خود به چین نشان داد که این کار چقدر سخت خواهد بود. دو مورد از بزرگ‌ترین اولویت‌های آقای مودی یعنی زیرساخت و تولید، به طور ویژه‌ای به تولیدات چینی وابسته هستند. صنعت داروسازی هند که یک صادرکننده بزرگ است، ۷۰ درصد مواد فعال خود را از چین تامین می‌کند. حتی اگر نخست وزیر در پی آن باشد که ورود این تجهیزات را محدود کند (که البته احتمال آن بسیار پایین است)، لابی‌های تجاری با نفوذ هند تلاش زیادی برای منصرف کردن او خواهند کرد. با این وجود، تمامی این موارد، نگرانی‌های امنیتی هند در مورد چین را برطرف نمی‌کند. این نگرانی‌ها قدمتی طولانی دارند و هند در هر صورت به تقویت دفاعی خود ادامه خواهد داد. هند رشد اقتصادی سریع را به عنوان شرط اساسی برای بالابردن توان نظامی خود می‌بیند و به درستی تجارت با چین را وسیله‌ای ضروری برای کمک به این رشد می‌داند.

چین  نیز به نوبه خود، علاقه آشکاری به حفظ هند در کنار خود دارد. به نظر می‌رسد که خصومت سابق چین در مرز هیچ دستاوردی جز تقویت روابط امنیتی هند با آمریکا نداشته است. در عین حال، کندی اقتصاد چین، اهمیت روزافزون بازار داخلی وسیع هند برای صادرکنندگان چینی را نمایان کرده است. گزارش‌های اخیر از هند حاکی از آن است که نزاع مرزی، اگرچه آشکارا توسط چین تحریک شده است، اما بیشتر به دلیل تصمیم‌گیری ضعیف محلی بود تا ناشی از استراتژی. در هر صورت، منافع استراتژیک چین و اقدامات اخیر آن نشان می‌دهد که احتمال تکرار تحرکات و خشونت کمتر شده است.

ناخوشایند برای آمریکا

 رابطه صلح آمیز و ثمربخش هند و چین می‌تواند برای جمعیت عظیم آن‌ها و جهان بسیار مفید باشد. این اتفاق همچنین چالشی برای تفکر غربی خواهد بود که استراتژیست‌های آمریکایی و دیگر باید جدی‌تر به آن بپردازند. آشتی غول‌های آسیایی، روابط نزدیک آمریکا و هند را تضعیف نمی‌کند. هند بدون در نظر گرفتن هر‌گونه بهبودی در روابطش با چین، به درخواست کمک برای محافظت از خود در برابر چین ادامه خواهد داد. با این حال، اگر آمریکا خصومت خود را در قبال چین با این فرض که هند در صورت لزوم به کمکش خواهد آمد، تشدید میکند، بهتر است این کار را متوقف کند. هند برای اینکه وزنه‌ای  در مقابل چین باشد، نه تنها باید خودش سنگین باشد، بلکه باید مایل به مقابله نیز باشد.