مکران به قطب نخست گردشگری دریایی و ساحلی کشور تبدیل می‌شود

وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی چه برنامه‌هایی به منظور توسعه گردشگری در منطقه مکران تعریف کرده است؟

وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در طول یکسال اخیر یکی از اولویت‌های توسعه گرشگری کشور را در منطقه مکران قرار داده است. همانگونه که می‌دانیم یکی از اسناد بالادستی برای وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بند ب ماده ۱۰۰ قانون برنامه ششم توسعه بوده است، بدین ترتیب که «سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با همکاری سازمان موظف است تا پایان سال اول اجرای قانون برنامه، طرح ساماندهی گردشگری جنگل‌های شمال و شمال غرب کشور و زاگرس، سواحل شمالی و جنوبی با اولویت سواحل مکران، طبق قوانین مربوطه تهیه و جهت تصویب به هیئت وزیران ارائه کند»؛ لذا در همین چارچوب کلیات طرح تهیه و برنامه‌های عمیاتی آن نیز احصاء شده است.

همچنین طرحی با همکاری ادارات کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان سیستان و بلوچستان و هرمزگان تهیه شده که مشتمل بر محور‌های توسعه گردشگری سلامت، گردشگری دریایی، گردشگری ساحلی، گردشگری کشاورزی و روستایی، توسعه حمل و نقل و توسعه زیرساخت‌های گردشگری است. این طرح در سه بخش فرصت‌های سرمایه گذاری، ارائه مشوق و حمایت از سرمایه گذارانی که هم اکنون در حال اجرای پروژه‌های گردشگری هستند و نیز طرح‌های پیشران گردشگری دسته بندی شده که با حمایت و کمک دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط امکان تحقق برنامه‌های کلان توسعه گردشگری ممکن خواهد شد. همچنین در راستای توسعه مکران که از این پس از طریق شورای توسعه مکران هدایت و راهبری خواهد شد، طرح مورد نظر به دبیر خانه شورا ارسال و پیگیری‌های لازم برای تحقق و اجرای آن دنبال خواهد شد. از سوی دیگر یکی از مهمترین نیاز‌های توسعه گرشگری منطقه، زیرساخت‌های گردشگری است که از مجاری مختلف مورد رصد قرار خواهد گرفت. همچنین از ظرفیت‌های اعتباری دولتی سازمان برنامه بودجه کشور، از ظرفیت‌های زیرساختی دستگاه‌های اجرایی مرتبط مانند شهرداری‌ها و دهیاری‌ها، بنیاد مسکن، وزارت راه و شهرسازی، وزارت نفت، وزارت نیرو و وزارت ارتباطات و فنّاوری اطلاعات نیز استفاده خواهد شد.

از آنجایی که بر اساس آیین‌نامه اجرایی بند ۲ و ۳ شورای برنامه ریزی و توسعه، استان‌ها و نیز کمیته برنامه‌ریزی شهرستان‌ها می‌بایست توسعه زیرساخت‌های گرشگری را در اولویت قرار دهند، جهت اجرایی شدن طرح‌های زیرساختی گردشگری مورد نظر در سواحل مکران  از این ظرفیت قانونی نیز بهره گرفته خواهد شد. همچنین در برنامه هفتم توسعه، احکامی  با رویکرد حمایتی و تشویقی تهیه و ارائه شده است که در صورت تصویب نقش مهمی در توسعه گردشگری منطقه مکران ایفا خواهد کرد.

 با توجه به گفته‌های شما مبنی بر اینکه هم اکنون توسعه گردشگری مکران به عنوان یکی از اولویت‌های وزارت میراث فرهنگی قرار گرفته است، چه اقداماتی جهت جذب سرمایه گذاران بخش خصوصی برای ایجاد امکانات مرتبط با گردشگری دریایی و ساحلی در این منطقه صورت گرفته است؟

استقبال در سرمایه گذاری صنعت گرشگری بسیار تابع مشوق‌ها و حمایت‌های دولتی برای ایجاد انگیزه و بالابردن توجیه اقتصادی است. با توجه به ظرفیت‌های بی‌نظیر گردشگری منطقه و بکر بودن آن، استقبال در سرمایه گذاری منطقه زیاد خواهد بود و برای حمایت و جلوگیری از دلسرد شدن سرمایه گذاران، باید تعهدات دولتی را اجرا کنیم. بستر‌های حمایتی خوبی از قبیل واگذاری اراضی ملی، تسهیلات ارزان قیمت و اشتغال روستایی، معافیت‌های مالیاتی و گمرکی، کمک‌های زیرساختی و ... فراهم شده است. همچنین تعداد زیادی پروژه گردشگری هم اکنون در حال ساخت بوده که از زمان توجه جدی دولت به موضوع مکران این پروژه‌ها افزایش یافته است.

برنامه‌ای برای جذب سرمایه گذاران خارجی در زمینه گردشگری منطقه مکران توسط وزارتخانه وجود دارد؟

سرمایه گذاری خارجی در منطقه به دلیل شرایط سیاسی حاکم بر کشور کمی مشکل است، ولی با این وجود بستر‌های حمایتی و قانونی لازم برای سرمایه گذاری خارجی وجود داشته و هر گونه حمایت و کمکی را در چارچوب سیاست‌های کلان کشور دنبال می‌کنیم. این منطقه به دلیل قرار‌گیری در منطقه استراتژیک، ممتاز و متمایز بستر بسیار مناسبی برای سرمایه گذاری خارجی است. سواحل منطقه و همسایگی با کشور‌های حاشیه خلیج فارس و دریای عمان و کشور پاکستان و مسیر ترانزیتی، شرایط مناسبی برای سرمایه گذاران خارجی ایجاد کرده است. به نظر می‌رسد بستر‌هایی که برای توسعه گردشگری منطقه فراهم شده است، شرایط مناسب سرمایه گذاری خارجی را نیز به دنبال داشته باشد. در هر صورت به دلیل ورود ارز، حمایت از سرمایه گذاران خارجی به ویژه ایرانیان مقیم خارج از کشور همواره از اولویت‌های وزارتخانه محسوب می‌شود.

با توجه به ضرورت مبرم همکاری‌های فرابخشی در زمینه ایجاد گردشگری سواحل مکران، همکاری ارگان‌های مختلف دولتی در این خصوص چگونه پیش می‌رود؟

وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بر‌اساس مطالعات انجام شده با بیش از ۱۸ دستگاه اجرایی و در قالب همکاری‌های اصلی و اولویت دار در بیش از ۶۰ خدمت، زمینه‌های همکاری شناسایی کرده است که برای تحقق پذیری برنامه‌ها و سیاست‌های موردنظر، نیازمند همکاری مجدانه است. از این خدمات که سطوح الزام و همکاری آن‌ها با یکدیگر متفاوت است برخی به اجبار باید همکاری داشته باشند و برخی نیز صرفاً ماهیت همکاری اختیاری دارد. برخی خدمات با اولویت‌های دستگاه تداخل داشته و برخی نیز می‌تواند در اولویت‌های دستگاه را پیش‌بینی کند. برخی از خدمات در چارچوب تفاهم نامه‌ها قابلیت اجرایی می‌یابند و برخی نیز نیازمند قانون گذاری و وضع مقررات هستند. بسیاری از اقداماتی که منجر به توسعه گردشگری می‌شود در شرح وظایف و احکام دستگاه‌های اجرایی پیش بینی شده است؛ مانند معافیت‌های مالیاتی، واگذاری اراضی ملی، معافیت‌های عوارض پروانه ساختمانی یا معافیت‌های تغییر کاربری اراضی که همگی این‌ها منوط به نگرش باز و بسیط دستگاه‌های اجرایی در توسعه گردشگری است. نکته قابل توجه این است که هم اکنون شورای مکران به عنوان حلقه اتصال دستگاه‌های اجرایی برای همکاری بین بخشی و سازمانی می‌تواند عمل کند.

حفاظت از محیط زیست مکران همگام با توسعه در این منطقه از اهمیت زیادی برخوردار است. عملکرد و برنامه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای توسعه گردشگری دریایی و ساحلی مکران جهت رعایت ملاحظات زیست محیطی چگونه خواهد بود؟

یکی از مهمترین موضوعاتی که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در طول سال‌های اخیر دنبال کرده، ایجاد بستر همکاری مناسب با سازمان حفاظت محیط زیست است، زیرا معتقد هستیم که محیط زیست یکی از بستر‌های مهم و دارای اهمیت برای توسعه گردشگری است. جامعه گردشگری به ویژه نسل نو گردشگران به محیط زیست حساس بوده و برای ما  به عنوان متولی اصلی گردشگری و طبیعت‌گردی کشور، حفاظت از محیط زیست بسیار حائز اهمیت است؛ در واقع بخش مهمی از جاذبه‌های گردشگری همان فضای محیط زیستی هستند. این رویکرد به تبع در منطقه مکران نیز وجود دارد. همان گونه که می‌دانیم طرح آمایش و توسعه مکران تهیه و در سال ۱۳۹۷ به تصویب شورای عالی معماری و شهرسازی رسیده است و ملاحظات زیست محیطی نیز در این طرح دیده شده است؛ بنابراین برنامه‌های توسعه گردشگری در این منطقه در چارچوب همان طرح خواهد بود. قطعا هرگونه اقدام در این منطقه با لحاظ ملاحظات زیست محیطی خواهد بود. آنجایی که سازمان حفاظت محیط زیست در چارچوب طرح آمایش منطقه ایجاد ساخت و ساز‌های سنگین مانند هتل‌های بزرگ، اسکله‌های گردشگری، مجتمع‌های گردشگری با بارگذاری سنگین را داده باشد، سرمایه گذاران را به آن سمت هدایت می‌کنیم، ولی چنانچه محدودیت‌های زیست محیطی در هر نقطه‌ای وجود داشته باشد از سایر ظرفیت‌های گردشگری مانند طبیعت گردی، پرنده نگری، تفرج گسترده و فعالیت‌های گرشگری غیر آسیب زا بهره گرفته خواهد شد. همچنین توسعه بوم گردی‌ها در نواحی روستایی یکی از اولویت‌های توسعه گردشگری منطقه مکران بوده که حداقل آسیب زیست محیطی را به دنبال دارد.


 همانطور که در ابتدای گفته‌های خود اشاره کردید، برنامه‌های جامعی جهت ایجاد گردشگری در منطقه مکران تدوین شده است؛ با توجه به این امر پیش بینی شما از  آینده صنعت گردشگری در این منطقه به چه صورت است؟

یکی از مهمترین برنامه‌های وزارتخانه، افزایش مشوق‌های سرمایه گذاری در منطقه و ایجاد بستر هماهنگی و انسجام بخشی با دستگاه‌های اجرایی در چارچوب شورای توسعه مکران است؛ لذا این اقدامات و هدایت طرح‌های گردشگری با برنامه ریزی صورت گرفته، رشد شتابان و توسعه هدفمند گردشگری منطقه را به دنبال خواهد داشت و سبب می‌شود در آینده سرمایه گذاری‌های زیادی در منطقه اتفاق بیفتد، افراد بومی و محلی به سمت اشتغال در این صنعت بیش از گذشته روی آورند، قطب اول گردشگری ساحلی و دریایی منطقه قلمداد شود و به یکی از مقاصد اصلی گردشگری به ویژه در فصل سرد سال تبدیل شود. رونق گردشگری منطقه مکران با توجه به ظرفیت‌های بی بدیل آن با برنامه ریزی‌های صورت گرفته تحقق پذیر است.