سلب جذابیتهای سرمایه گذاری بنادر شهید بهشتی و شهید کلانتری با اخذ مالیات بر ارزش افزوده
معافیتها در قوانین بالادستی به عنوان مشوق سرمایه گذاری در راستای ارتقای ضریب توسعه یافتگی در مناطق کم برخوردار و در حال توسعه با هدف تشویق سرمایه گذاران و ذینفعان لحاظ و اجرا میشود. حضور سرمایهگذاران در جهت فعالیت در نواحی دور از مرکز با احتساب هزینه های جابهجایی انتقال کالا و تجهیزات و ایجاد توازن نسبت به سایر مناطق برخوردار با معافیت مالیاتی است که معنی مییابد.
مانا: معافیتها در قوانین بالادستی به عنوان مشوق سرمایه گذاری در راستای ارتقای ضریب توسعه یافتگی در مناطق کم برخوردار و در حال توسعه با هدف تشویق سرمایه گذاران و ذینفعان لحاظ و اجرا میشود. حضور سرمایهگذاران در جهت فعالیت در نواحی دور از مرکز با احتساب هزینه های جابجایی انتقال کالا و تجهیزات و ایجاد توازن نسبت به سایر مناطق برخوردار با معافیت مالیاتی است که معنی می یابد.
«معافیتهای مالیاتی» نیز از اعم از مالیات بر ارزش افزوده و مالیات بر درآمد بر اساس قوانین تشکیل و چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی کشور به عنوان مشوق های معافیتی موجب تحریض فعالان اقتصادی و ذینفعان جهت فعالیت در محدوده مناطق آزاد تجاری _صنعتی و ویژه اقتصادی شده و محرک ایجاد کسب و کارهای اقتصادی و توسعه در مناطق آزاد خواهد بود.
به موازات بهره برداری از فاز اول طرح توسعه بندر شهید بهشتی چابهار و ایجاد زیرساختها و روساخت های بندری و تامین تجهیزات استراتژیک تخلیه و بارگیری؛ بسته های تشویقی _تخفیفی هدفمند و معافیتهای متنوع در حقوق، عوارض و هزینه های بندری وارده بر کالا، کانتینر و کشتی توسط سازمان بنادر و دریانوردی تصویب و ابلاغ گردیده است که ماحصل آن کاهش هزینه صادرات، ترانزیت و واردات کالا از طریق بندر چابهار و اشتیاق خطوط کشتیرانی جهت فعالیت در این بندر می باشد. بطوریکه افزایش قابل توجه در ترانزیت، صادرات و واردات کالای غیر نفتی طی سال گذشته از نتایج این اقدامات است.
پر واضح است امکانات و زیر ساختهای بندری و اعمال تخفیفات در هزینه ها و تعرفه های بندری از شروط لازم برای تشویق ذینفعان بندری جهت فعالیت در یک بندر تجاری هست لکن بهره مندی یکسان از قوانین با برخورداری از گزاره تثبیت علی الخصوص معافیتهای مالیاتی در شرایط رقابتی با بنادر داخلی و منطقه شرط کافی و کامل برای افزایش رقابت پذیری بندر خواهد بود.
تصویب قوانین بدون در نظرگرفتن مزیتهای رقابتی موجب ایجاد ناهماهنگی و عدم توسعه متوازن در نتایج اجرای برنامه های عملیاتی و مغایر با سیاستهای کلی نظام خواهد شد. موضوعی که با ابلاغ قانون بودجه 1400 و حذف معافیت مالیات بر ارزش افزوده در مناطق آزاد تجاری _صنعتی موضوع بند ت تبصره 6 قانون بودجه به دلیل عدم برخورداری طیف وسیعی از ذینفعان بندری شامل صاحبان کالا، صادرکنندگان، خطوط کشتیرانی، صاحبان کشتی و کانتینر از معافیتهای موضوع قانون تشکیل و چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری باعث گردیده است مزیت رقابتی بندر چابهار در مقایسه با سایر بنادر کشور و منطقه کاهش و تمامی تلاشهای انجام گرفته جهت فعالسازی بندر چابهار در زمینه توسعه بازار و افزایش ترافیک کالا و کشتی بلا اثر گردد. با اجرای قانون حذف مالیات بر ارزش افزوده در محدوده بنادر آزاد شهید بهشتی و شهید کلانتری هزینه انجام خدمات دریایی و بندری به میزان 9 درصد افزایش خواهد یافت. این در حالیست که سازمان بنادر و دریانوردی با رویکرد توسعه سواحل مکران و فعالسازی محور شرق در راستای منویات مقام معظم رهبری از بخش عمده ای از درآمدهای خدمات بندری و دریایی به نفع فعالین اقتصادی و ذینفعان بندری صرف نظر کرده است.
همانگونه که ذکر گردید تاثیر حذف مالیات بر ارزش افزوده بصورت مستقیم بر افزایش هزینه بندری و دریایی مشهود می باشد به عنوان مثال هزینه مالیات بر ارزش افزوده برای انجام خدمات دریایی و بندری برای یک فروند کشتی حامل 65 هزارتن غلات 240 میلیون تومان بر صاحب کالا و خط کشتیرانی هزینه های مازاد تحمیل خواهد کرد. همچنین در صورت اعمال مالیات بر ارزش افزوده در تعرفه خدمات بندری و دریایی هزینه های تخلیه 260 دستگاه کانتینر از شناور 62 میلیون تومان در بندر چابهار نسبت به قبل از ابلاغ قانون بیشتر خواهد بود. با امعان نظر به عدم توسعه ساختارهای حمل و نقل زمینی استان متناسب با زیر ساختهای بندری و همچنین عدم بهره مندی از زیرساخت های ریلی در پسکرانه های بندری چابهار تسهیل اجرای قوانین و بهره مندی از مزیتهایی معافیتی در قوانین با تاکید بر استفاده از مزیتهای نسبی منطقه آزاد تجاری صنعتی چابهار جهت افزایش توان رقابتی بنادر شهید بهشتی و شهید کلانتری در مقایسه با سایر بنادر برخوردار کشور از ضروریات می باشد.
با آنچه توضیح داده شد ضروری است هرچه سریع تر نسبت به لغو قانون مذکور برای بنادر شهید بهشتی و کلانتری یا پیگیری تصویب قانون تبدیل بنادر شهید بهشتی و شهید کلانتری به منطقه ویژه اقتصادی بندری جهت بهره مندی از معافیتهای مالیات بر ارزش افزوده در خدمات بندری و دریایی اقدامات لازم به عمل آید.
بهروز آقایی
مدیر کل بنادر و دریانوردی استان سیستان و بلوچستان