پشتیبانی و مانع زدایی از ناوگان ملی دریایی در جنگ نابرابر اقتصادی ضروری است

مهندس محمدرضا مدرس خیابانی

نائب رئیس هیئت مدیره و مدیر‌عامل کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران

مانا: نقش کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران به عنوان خط دوم دفاعی کشور در هشت سال دفاع مقدس و در پی آن خط اول دفاعی در تحریم ‌های بین المللی و پیشگام در عرصه جهاد اقتصادی بر مسئولان کشور و فعالان اقتصادی پوشیده نیست.

اهمیت این نقش از آنجا نشأت می‌گیرد که خدمات پشتیبانی یکی از بخش‌های مهم زنجیره ارزش در تولید و ارائه محصولات هر کشور محسوب می شود که در این زمینه سیستم های حمل و نقل یکی از موثرترین عوامل در حرکت چرخه تولید هستند. بدیهی است فعالیت یک واحد تولیدی بدون استفاده از خدمات چرخه حمل و نقل معنا ندارد. بنابراین حمل و نقل کارآمد یکی از عوامل تاثیر گذار در رونق اقتصادی و توسعه هر کشوری محسوب می شود.

در این میان کشتیرانی جمهوری  اسلامی ایران به عنوان ناوگان ملی دریایی کشور با وجود تمام دشواری ها و چالش‌های ناشی از بحران‌هایی مانند جنگ تحمیلی و تحریم‌های اقتصادی، همواره در حمل به موقع کالاهای اساسی و استراتژیک کشور پیشتاز بوده است.

در جنگ تحمیلی  به دلیل عدم ورود کشتی‌های خارجی به منطقه جنگی، عملاً واردات کالاهای اساسی  به کشور با موانع متعدد مواجه شده بود. در این زمان دریانوردان غیور ناوگان کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در شرایط جنگی و پرخطر منطقه کلیه کالاهای اساسی را به کشور حمل کرده و اجازه ندادند دشمن از این طریق به کشور ضربه‌ای وارد نماید. هر چند که کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در این راه شهدایی را تقدیم انقلاب و کشور کرد.

بر اساس این پیشینه، در دو دوره تحریم‌های بین‌المللی این ناوگان بزرگ و معتبر در صدر فهرست تحریمی دشمن قرار داشته و دارد. به نظر می‌رسد، دشمن به خوبی بر اهمیت و جایگاه حیاتی این دارایی راهبردی ایران واقف است.

چه آنکه ناوگان ملی در سخت ترین شرایط و فشارهای بین‌المللی به عنوان خط اول دفاعی کشور در حال ایفا نمودن نقش راهبردی و استراتژیک خود است و با تلاش و همت کارکنان فعال خود در بخش خشکی و دریا هیچگاه اجازه نداده که بخش‌های تولیدی کشور با کمبود مواجه شود. همچنین کالاهای اساسی که نیاز اول معیشتی مردم است ذیل شدیدترین فشارهای تحریمی به موقع به بنادر کشور رسیده است.

با این حال، آنچه که در پی گذر از این راه دشوار باید بیش از گذشته مورد توجه قرار گیرد حمایت و پشتیبانی دستگاه‌ها و نهادهای دولتی از ناوگان حمل و نقل دریایی ضروری و حیاتی کشور است. در این شرایط حساس که ناوگان ملی زیر بار تحریم‌های ناجوانمردانه دشمن قرار دارد حمایت از آن نیز ضرورتی ملی است. کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران تحت فشار تحریم در رقابتی سخت و ناجوانمردانه با کشتی‌های خارجی  که  از مزیت تردد آزادانه برخوردارند برای زنده نگه داشتن اقتصاد کشور در حال نبرد در میدان اقتصادی است. کارکنان، دریانوردان و مدیران ناوگان ملی با از خود گذشتگی وصف ناشدنی تمام توان خود را برای پشتیبانی از آب و خاک خود به کار گرفته و خوشبختانه سربلند از این میدان بیرون آمده‌اند.

باید اذعان کرد که چه در زمان تحریم و چه پس از آن در دوران مذاکرات قبلی و فعلی برای اثبات حقوق حقه ایران، ناوگان ملی به عنوان ابزاری راهبردی و مقاومتی در برابر فشار دشمنان در اختیار مذاکره‌کنندگان ایرانی بوده و به افزایش توان چانه‌زنی آنها یاری رسانده است.

این در حالی است که به علت کم توجهی برخی، بعضاً کشتی‌های ناوگان ملی از حمل کالای صادراتی و وارداتی کشور حتی با نرخی کمتر از بازار بازمی‌مانند. به عبارت بهتر، در حالیکه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در مسیر انجام وظیفه ملی خود هزینه‌های پیدا و پنهان زیادی را متحمل شده است اما با کم توجهی برخی بخش‌های اتفاقاً دولتی از حمل کالای ایرانی محروم می‌شود و گاه کشتی‌‌های ناوگان به اصطلاح یک سر بار می‌شوند.

علی‌رغم این مسائل، با تدبیر حکیمانه رهبر معظم انقلاب در نام گذاری سال ۱۴۰۰ به عنوان سال "تولید، پشتیبانی ها و مانع زدایی ها" خوشبختانه  شاهد هستیم که وزارت صمت با اتخاذ تدابیری آغازگر حمایت از سازمان‌ها و نهادهای داخلی شده و مشوق هایی را به صورت معافیت سود بازرگانی و عوارض گمرکی برای وارد کنندگانی که محمولات خود را با ناوگان ملی حمل کنند، قرار داده است.

اما در این راستا انتظار این است که نهادها و شرکت‌های دولتی و خصوصی داخلی همچون سازمان توسعه تجارت، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو)، شرکت مادر تخصصی بازرگانی دولتی ایران، شرکت خدمات حمایتی کشاورزی، امور پشتیبانی دام و ... با استفاده از معافیت‌های مذکور در تامین به موقع کالاهای اساسی و تقویت زنجیره تامین‌ تولید کشور کمک کنند و در افزایش اقتدار ملی و سرافرازی پرچم مقدس ایران اسلامی در دریاهای بین المللی تاثیرگذار باشند.

این دستگاه‌ها به خوبی واقف هستند که کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران همواره منافع ملی را بر منافع سودآورانه شرکتی ترجیح داده و هزینه‌های این انتخاب میهنی را فداکارانه پرداخت کرده است.

بنابراین امید این است که به حول و قوه الهی و با اتخاذ تدابیر هوشمندانه و هماهنگ با تمامی فعالان حوزه واردات و صادرات در حوزه اقتصاد ملی، چرخ اقتصاد کشور مستحکم تر از گذشته به حرکت خود ادامه دهد.