این همه اصرار بر ساخت کشتی های بزرگ برای چیست؟

چقدر با این گزاره موافقید که تعمیرات کشتی بستری مناسب برای ورود به صنعت کشتی‌سازی است؟

واقعیت این است که اغلب کشتی‌سازی‌های دنیا از مسیر تعمیر به کشتی‌سازی رسیده‌اند. البته همه یاردهای تعمیراتی به کشتی‌سازی روی نیاورده‌اند برای مثال داک تعمیراتی دبی که یکی از قوی‌ترین و معتبرترین یاردهای تعمیرات است هر چند که در مقطعی به ساخت بلوک‌های فولادی برای شناورها روی آورد اما تعمیرات را همچنان به عنوان فعالیت اصلی خود حفظ کرده است.

 چرا علی‌رغم هزینه‌های زیادی که یاردهای ایرانی برای ورود به عرصه کشتی‌سازی انجام داده‌اند هنوز نمی‌توانیم بگوییم که دارنده صنعت کشتی‌سازی هستیم؟

داشتن حوضچه خشک برای ساخت کشتی لازم است ولی کافی نیست علاوه بر نیاز به خرید و یا تولید ماشین‌آلات، تجهیزات و ... ، ساخت کشتی و نیز نقشه و عملیات اجرایی آن باید مطابق با استانداردهای بین‌المللی و زمان‌بندی تعیین شده انجام گیرد. کشتی‌های تجاری برای حمل‌ونقل و کسب درآمد در یک بازار به شدت رقابتی خریداری می‌شوند. بنابراین تملک و بهره‌برداری از این ابزار حتماً باید اقتصادی باشد. این مسئله‌ای است که کشتی‌سازان ایرانی باید به آن توجه ویژه داشته باشند و توانمندی‌های خود را تقویت کنند.

 با این اوصاف راه‌های دستیابی به صنعت کشتی‌سازی نوین چیست؟

می‌توان ساخت کشتی را از کشتی‌های کوچک و ساده‌تر آغاز کرد همان‌طور که اغلب سازندگان کشتی در دنیا این کار را کرده و سپس به ساخت کشتی‌های پیشرفته‌تر روی آورده‌اند. ممکن است یک کشتی‌سازی بگوید من همه نوع کشتی می‌سازم آن هم صرفاً به دلیل داشتن فضا و امکانات ساخت، اما قیمت تمام شده آن و زمان ساخت که در بازار بسیار تعیین‌کننده است چقدر خواهد بود؟ اگر ساخت کشتی به موقع به پایان نرسید ضرر مالک چگونه پرداخت می‌شود. در صنعت کشتی‌سازی راندمان کار گروهی عامل بسیار مهمی است و برای آن باید به صورت بسیار جدی فرهنگ‌سازی شود.

 با وجود کشتی‌سازان بزرگ که قیمت تمام شده تولیدات آنها رقابت را بسیار دشوار می‌کند تقویت بخش تعمیرات چه مزیتی را برای صنعت دریایی کشور در پی دارد؟

تعمیرات کشتی می‌تواند برای منطقه ما سودآورتر از ساخت باشد و به همین دلیل است که تقریباً همه یاردهای منطقه تعمیراتی هستند. ضمناً هیچ کشوری در عصر حاضر صرفاً برای مصرف داخلی خود در صنعت کشتی‌سازی سرمایه‌گذاری نمی‌کند. لازم است یک کشتی‌ساز حداقل نیاز منطقه و در مقیاس بزرگ‌تر، بازار جهانی را در نظر بگیرد و مشتریان خود را در آنجا جستجو کند.

 مشارکت خارجی چقدر می‌تواند به صنعت کشتی‌سازی داخلی کمک کند؟

کلیه کشتی‌سازی‌ها در ابتدای امر یک شریک کشتی‌ساز معتبر داشته‌اند. ما باید از کشتی‌سازی‌های بین‌المللی استفاده کنیم تا با انتقال سرمایه و تکنولوژی، زمینه را برای ورود به بازار منطقه‌ای و جهانی فراهم کنیم. واقعیت این است که اکثر کشتی‌های ساخته شده در یاردهای خاور دور برای مشتریان خارجی ساخته می‌شوند نه بازار داخلی خود کشور سازنده. کشتی‌سازان ایرانی نیز باید بتوانند همکار معتبر خارجی‌ای که بتواند برای آنها بازاریابی کند، پیدا کنند.

 اینکه که گفته می‌شود کشتی‌سازی داخلی با دریافت سفارش از سوی کشتیرانی‌های داخلی پا می‌گیرد چقدر درست است؟

کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران یا شرکت ملی نفتکش ایران می‌توانند به شرکت‌های کشتی‌سازی برای ساخت کشتی سفارش بدهند اما تا حدی که خود از رقابت سنگین بین‌المللی که با آن مواجه هستند، عقب نمانند. کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران به عنوان ناوگان تجاری کشور جایگاه بسیار استراتژیک دارد. بر این اساس نباید تضعیف شود. فراموش نکنیم که در دوران جنگ تحمیلی، شرکت‌های بین‌المللی به اندازه‌ای بیمه‌های کشتی‌ها را افزایش دادند که کشتی‌های خارجی به سمت بنادر ایران تردد نمی‌کردند و این کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران بود که با ریسک‌پذیری بالا به وظیفه ملی خود عمل کرد و اجازه نداد روند ورود و خروج کالا متوقف شود. بنابراین ما در مرحله اول باید از یک کشتیرانی قدرتمند برخوردار باشیم تا این کشتیرانی بتواند از صنعت کشتی‌سازهای داخلی با واگذاری کار حمایت کند.

 برای توسعه تعمیرات چگونه باید عمل کرد و نقش کشتیرانی در این میان چیست؟

در بحث تعمیرات کشتی مهم این است که بتوانیم از امکانات موجود استفاده حداکثری داشته باشیم. کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در جهت مسئولیت مدنی خود می‌تواند با یک برنامه‌ریزی استراتژیک به گونه‌ای عمل کند که از منابع داخلی بهترین بهره‌برداری صورت گیرد. این مهم می‌تواند در استفاده از زیرساخت‌های کشتی‌سازی‌ها و نیروهای شاغل در این بخش صورت گیرد. این شرکت تاکنون در حوزه تعمیرات سفری و زیرآبی اقدامات بسیار خوبی را انجام داده است. کشتیرانی یک شرکت حمل‌ونقل بین‌المللی است و به تمام نقاط دنیا تردد می‌کند. کشتی‌ها در زمانی ممکن است به تعمیرات احتیاج پیدا کنند که کشتی در بنادر ایران نباشد بنابراین نمی‌توان انجام تعمیرات را محدود به حضور کشتی‌ها در خلیج‌فارس کرد. بر این اساس یاردهای تعمیراتی نیز باید به دنبال بازاریابی در داخل کشور و در منطقه باشند و خود را صرفاً متکی به تعمیر شناورهای اقیانوس‌پیمای کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران نکنند.