فرصت سوزی در گردشگری دریایی!

وقتی سخن از گردشگری به میان می آید، همه توقع دارند پویایی و پیشرفت را در کنار احساس رضایت گردشگران و فعالین این صنعت ببینند. اما متاسفانه گاهی برخی عوامل ناکارآمد همه چیز را تغییر می دهد تا بدین ترتیب شاهد فرصت سوزی های پی در پی باشیم. گردشگری دریایی، شاخه ای پر ظرفیت برای استان های ساحلی کشورمان و خصوصا هرمزگان با آن همه ظرفیت بی مثال است. وجود جزایر متعدد، سواحل طولانی و جذابیت های متعددی که نیاز به معرفی بیشتر دارند بر این مسئله تاکید دارند، اما کافیست تا متولی اصلی این بخش نخواهد قدمی دراین زمینه بردارد. آنوقت، فرصت ها یکی یکی از دست می روند و هیچ پیشرفتی حاصل نمی شود. 

محسن ضیایی، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان هرمزگان طی روزهای گذشته در نشستی خبری با حضور رسانه‌های محلی و نمایندگان خبرگزاری‌های این استان پر اهمیت در بحث‌های دریایی و خصوصا گردشگری که به مناسبت هفته گردشگری برگزار شد، اظهاراتی داشته است. وی در این نشست گفته است: تمرکز اصلی ما بر روی گردشگری دریایی است اما متاسفانه این حوزه پر ظرفیت متولی ندارد و دچار موازی‌کاری است.

این سخن آقای مدیرکل که مسئولیت مستقیم در امر گردشگری دارد، چیزی جز شانه خالی کردن و پاکسازی صورت مسئله نیست. چرا که وقتی در نام این اداره‌کل«گردشگری» هم وجود دارد، یعنی طبیعتا در این زمینه مسئولیت و وظایفی مشخص شده است.

از زمانی که یادمان می‌آید، همه مدیران دولت‌های قبل و اکنون درباره ظرفیت‌های گردشگری استان هرمزگان در بخش ظرفیت های طبیعت گردی سخن به میان آوردند، در حالی که اگر گفتگویی با همه آنان انجام شود، به جرات می‌توان گفت: شاید تعداد انگشت‌شماری از آنها بدانند در پس این حرف‌ها چه هدف نداشته‌ای دارند. در واقع، احتمالا آنان فکر می‌کردند که وجود جذابیت‌هایی مانند جنگل‌ حرا یا سایت‌های مختلف ژئوپارک قشم یا مناظر زیبایی که در جزایر 14 گانه استان می‌بینند، می‌تواند در تحقق این سخنان که گردشگری می‌تواند اولویت اول هرمزگان باشد، کافی است. در حالی که هیچ گونه زیرساختی در این مورد تدارک دیده نشده است، نمی‌توان توقع داشت که نه سیل و حتی قطره‌ای هم گردشگر روانه این مناطق شود.

طبیعت‌گردی به خودی خود مورد استقبال همه نیست و تنها بخشی از مردم به آن روی می‌آورند، در حالی که مسئولین توقع دارند برای همه جذاب باشد. اما غافل از اینکه بسیاری از مردم ترجیح می‌دهند اوقات خود را به گونه‌ای دیگر بگذارنند و یا اوقات کمتری به طبیعت‌گردی اختصاص دهند.

همه کارشناسان اذعان دارند، گردشگری دریایی اقدامی در راستای جلوگیری خروج ارز از کشور است اما در سطح کشور و استان‌های ساحلی جنوبی و شمالی هیچ گاه طرح و برنامه مشخصی در این زمینه ارایه نشده است و در واقع هنوز هیچ فردی صراحتا عنوان نکرده است که در مقوله گردشگری دریایی چه اتفاقی باید بیفتد، چه زیرساخت و نرم‌افزار و چه زمینه‌ای مورد نیاز است.

و اما درباره ادامه سخنان مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان باید بگوییم که وی در همان مصاحبه گفته است: متأسفانه هنوز نتوانسته‌ایم آن‌طور که باید در زمینه گردشگری دریایی ورود کنیم.

حدود سه سال از انتصاب ایشان به عنوان متولی گردشگری استان هرمزگان می‌گذرد و مشخص نیست در این سه سال دقیقا به چه اموری پرداخته شده که گردشگری اولویت اول این اداره‌کل نبوده است و اکنون مدیرکل آن باید بگوید که هنوز نتوانسته‌ایم آنطور که باید به گردشگری دریایی ورود کنیم.

به نظر می‌رسد مدیرکل و پایین‌دست این اداره کل تعریف صحیح و برنامه مشخصی برای موضوع گردشگری دریایی ندارند و این عامل سبب شده تا نتوانند آن طور که نیاز است به این مبحث ورود کنند.

البته جالب‌تر این است، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان هرمزگان در همین جلسه گفته است:«با توجه به ظرفیت‌های دریایی استان هرمزگان، اولویت اصلی ما حوزه گردشگری دریایی است.» یعنی مدیر و کارکنان این مجموعه حساس هنوز با گذشت سه سال موفق نشده‌اند به اولویت اصلی مدنظرشان ورود کنند.

این هم یکی دیگر از سخنان تامل برانگیز مدیرکل گردشگری هرمزگان است. البته وی پیرو این سخن، گفته است در این زمینه موازی‌کاری صورت می‌گیرد. احتمالا ایشان از ورود اداره‌کل بنادر و دریانوردی استان به مقوله گردشگری دریایی و کمک به این مقوله تلویحلا گلایه‌ دارند. شایان ذکر است، اداره کل بنادر و دریانوردی استان هرمزگان با تشکیل کارگروه گردشگری دریایی برای کمک به این بخش اعلام آمادگی کرده است اما ظاهرا این مسئله برای اداره کل گردشگری استان که متولی اصلی و مستقیم و پیگیری کننده این بخش است، موازی کاری تلقی شده است. در حالی که می‌توانست از ظرفیت اداره کل بنادر در راستای اهداف نداشته گردشگری دریایی، بیش از اینها استفاده کند.

سخنان آقای مدیرکل در حوزه گردشگری دریایی طی نسشت اخیرش با رسانه‌ها جای پردازش بیش از اینها دارد اما همین بس که ایشان وجود 14 جزیره با قابلیت‌های تخصصی به مقوله گردشگری را کاملا به دلایلی مانند نظامی و نفتی بودن و... انکار کرده و گفته است ما عملا فقط جزایر لارک و هرمز را برای توسعه گردشگری دریایی در اختیار داریم.

اگر این حرف را هم بپذیریم، جای سوالش باقی است که برای توسعه گردشگری همین دو جزیره چه اقدامی طی این سه سال انجام شده است؟متاسفانه در حال حاضر شاهد بدترین نوع از گردشگری مدیریت نشده در این دو جزیره و خصوصا جزیره هرمز هستیم و الگوی ساماندهی نشده گردشگری در جزیره هرمز نمونه بارزی از حرکت در خلاف جهت اهداف توسعه پایدار است.

از مجموعه گردشگری استان هرمزگان هر ساله در ایام نوروز شاهد آمارهای غیر واقعی و اغراق شده‌ای هستیم که سپر بلای انتقادات بجا و کارشناسی است.

اشتباهی که بیش از یک بار تکرار شود، انتخاب است. اکنون با تغییر مدیرعامل سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور و احتمال تغییراتی در سطح استان‌ها، امیدواریم بار دیگر اشتباهی برای انتخاب مدیری توانمند و دغدغه‌دار در سطح استان هرمزگان صورت نگیرد. در غیر این صورت، سه چهار سال دیگر شاهد خواهیم بود که از عدم ورود به گردشگری دریایی این استان پرظرفیت سخن به میان می‌آید.