بسترهای خطوط ریلی، بازار حمل و نقل دریایی خزر را تهدید می کند

حسین چراغی در گفتگو با خبرنگار مانا با اشاره به روند توسعه بنادرخزر و افزایش ظرفیت های بنادر قزاقستان و آذربایجان گفت: درکشورهای حاشیه دریای خزرتقریبا 25 بندر فعال وجود دارد که خدمات لازم برای تجارت خارجی از جمله صادرات، واردات و ترانزیت کالاهای نفتی و غیرنفتی به کشورهای CIS و ناحیه قفقاز ارائه می دهند.
وی افزود: کل بنادرخزر از سال ۲۰۱۷ با ظرفیت 136میلیون تن تا سال 2020 به ظرفیت 243 میلیون تن خواهد رسید که در این بین ظرفیت بنادر قزاقستان از 22 میلیون تن فعلی در سال 2020 به ظرفیت 51 میلیون تن و ظرفیت بنادر اذربایجان از 44 میلیون تن فعلی در سال 2020 به 76 میلیون تن می رسد و از سوی دیگر با توجه به کاهش چشمگیر حمل و نقل دریایی و عملکرد بنادر حاشیه خزر از 63.9 میلیون تن در سال 2009 به 28.3 میلیون تن در سال 2016 به نظر می رسد بین عرضه و تقاضا دربازار موجود و عملکرد بنادر، ظرفیت فعلی و توسعه آتی بنادر کشورهای حاشیه خزر تناسبی وجود ندارد. بنابراین تصمیم گیران بنادر حاشیه خزر به فکر ایجاد و پیدا کردن بازارهای جدید برای فعال سازی ظرفیت های ایجاد شده هستند چرا که در غیر اینصورت با ظرفیت خالی و شکست سرمایه گذاری در بنادر خود مواجه خواهند شد.
مدیر کل بنادر و دریانوردی استان گیلان با اشاره به امضاء تفاهم نامه شرق به غرب بین سه کشور حاشیه دریای خزر خاطر نشان کرد: سیاست نهفته در امضای تفاهم کریدور شرق به غرب دریای خزر بین بنادر قزاقستان، آذربایجان وگرجستان ، توسعه بازار حمل و نقل از منطقه ای به حمل و نقل فرا منطقه ای است و بازار هدف این تغییر در الگوی بازار، تمرکز بر روابط بسیار بالای بین اتحادیه اروپا و چین دارد.
چراغی در این باره ادامه داد: امروزه چین پس از آمریکا دومین شریک تجاری اتحادیه اروپا محسوب می شود. اتحادیه اروپا متشکل از 28 کشور این قاره، بزرگ ترین شریک تجاری چین است، پکن قصد دارد تا حجم مبادلات تجاری خود با اتحادیه اروپا را به یک تریلیون دلار تا سال 2020 افزایش دهد و ایجاد کریدور جدید برای انتقال بخشی از این حجم از مبادلات عظیم تجاری پاسخ و راهکار مناسبی برای تکمیل ظرفیت های ایجاد شده در بنادر حاشیه خزر و کارامد کردن سرمایه گذاری های بنادر این کشورها است .
وی در پاسخ به خبرنگار مانا درباره تاثیر این تفاهم نامه بر بنادر شمال کشور اظهار داشت: روند نزولی عملکرد بنادر شمال کشور با توجه به سرمایه گذاری های بعمل امده از سوی بخش دولتی و بخش خصوصی بسیار نگران کننده است و ریسک سرمایه گذاری را در این بنادر به شدت افزایش داده است. در حال حاضر در بنادر شمال کشور تقریبا 30 میلیون تن ظرفیت خالی وجود دارد و با تکمیل طرح های توسعه در این بنادر ظرفیت خالی بنادر به 50 میلیون تن خواهد رسید. بنابراین وضعیت موجود حاکی از لزوم تغییر رویکرد و سیاست های جاری در نوع حمل و نقل دریایی در خزر برای بنادر شمال کشور است
مدیر کل بنادر و دریانوردی استان گیلان تصریح کرد: برای برون رفت از وضعیت موجود باید رویکرد تجارت منطقه ای در خزر به تجارت بین المللی تغییر کند و الگوی فرا منطقه ای در استفاده از ظرفیت های کریدورهای موجود و کریدورهای جدید حاکم شود.
ایجاد مسیر های جدید و روش های حمل و نقل جدید نظیر حمل و نقل ریلی از تهدیدهای قابل پیش بینی برای کاهش حجم حمل و نقل دریایی خزر است. مسیر قزاقستان – آذربایجان – گرجستان؛ مسیر ترکمنستان – آذربایجان – گرجستان ؛ مسیر چین - قزاقستان ؛ مسیرقزاقستان – ترکمنستان – ایران و همچنین استفاده بیشتر از سایر شیوه‌های حمل‌ونقل به ‌ویژه استفاده از خطوط لوله جهت انتقال نفت و گاز(خطوط باکو – تفلیس – سیحان و باکو – تفلیس – باتومی و...) از جمله مسیر های جدید ترانزیتی و رونق مسیر های قدیمی بعنوان تهدید بشمار می رود. 
چراغی  یاد اور شد: برای تبدیل این تهدیدها به فرصت، می بایست با برنامه ریزی و حساسیت خاص، کریدورهایی که از مسیر بنادر شمال کشور از نظر اقتصاد حمل و نقل بهینه تر هستند را فعال کرد و از روابط تجاری بین کشورهایی فرا منطقه ای نظیر هند و روسیه برای تکمیل ظرفیت های بنادر شمال بهره لازم را برد.
وی استفاده از کریدورهای جدید را از دیگر راهکارهای تبدیل این تهدیدها به فرصت دانست و تصریح کرد : استفاده از کریدورهای جدید مانند کریدور شرق به غرب دریای خزر میان راه آهن و بنادر قزاقستان، آذربایجان وگرجستان از دیگر راهکارهای تبدیل این تهدیدها به فرصت است، که میتوان بخش قابل توجهی از تبادلات تجاری بین چین و ایران را از مسیر این کریدور و از طریق بنادر شمال کشور انجام داد .