صنعت گردشگری امروزه به یکی از بخشهای مهم اقتصادی جهان تبدیل شده است که با ایجاد فرصتهای شغلی برای میلیونها نفر، چشمانداز بهتری را برای این صنعت متصورکرده است. از سوی دیگر روزبه روز تقاضای گردشگری به عنوان سرگرمی فرهنگی جوامع انسانی افزوده میشود.
به همین جهت کارشناسان صنعت گردشگری اعلام کردهاند که در نیمه اول سال 2016، رشد چشمگیر این صنعت، آمار و ارقام قابلتوجهی را نشان میدهد.
به منظور بررسی بیشتر وضعیت گردشگری در جهان و تحولات اخیر این صنعت در ایران، خبرنگار مانا گفتوگویی را با محمدرضا پوینده مدیر صندوق نوسازی و احیاء بناهای تاریخی سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری، انجام داده است، گزیده ای از متن گفتگو از نظرتان میگذرد.
وضعیت گردشگری جهانی را در سال 2016 چگونه ارزیابی میکنید؟
صنعت گردشگری در سالهای اخیر جایگاه خاصی پیدا کرده است و کشورهای دنیا به اهمیت این صنعت پی برده و در تلاش هستند تا با بهرهگیری از مزیتهای مختلف اقلیمی، تاریخی، تمدنی و همچنین برنامهریزی در سطح کلان، این صنعت را توسعه دهند.
بر اساس آمارهای منتشر شده از سوی سازمان گردشگری جهانی، در 6 ماه نخست سال 2016 میلادی، این صنعت رشد 2/5 درصدی را تجربه کرده است که در مقایسه با رشد متوسط جهانی 4/4 درصدی در سال گذشته، روند صعودی را به نمایش میگذارد.
علیرغم اینکه در سال 2008 و به دنبال بحران مالی جهانی با کاهش رشد گردشگری بینالمللی روبهرو بودیم، اما خوشبختانه در سالهای اخیر صنعت گردشگری روند رو به رشد بالاتر از حد متوسط را به طور مستمر تجربه کرده است.
در این میان در سال 2015، تعداد یک میلیارد و 200 میلیون نفر گردشگر بینالمللی به ثبت رسیده است که نسبت به سال 2014، شاهد افزایش 50 میلیون نفری گردشگر بوده و انتظار میرود این رقم تا سال 2030 به دو برابر افزایش یابد.
به لحاظ جغرافیایی، منطقه آسیا و اقیانوسیه در نیمه اول سال 2016، رشد نسبتاً خوبی در زمینه گردشگری داشتهاند به طوری که پروازهای ورودی بینالمللی این مناطق 9 درصد افزایش یافته است و بالاترین میزان رشد جهانی در صنعت گردشگری را نشان میدهد.
از این نکته نیز نباید غافل ماند که دنیا از صنعت گردشگری برای ارزآوری نیز بهره میگیرد، به عبارت دیگر، بیش از 100 کشور دنیا ارزآوری اول تا سوم خود را از حوزه گردشگری تأمین میکنند.
صنعت گردشگری در حوزه اشتغالزایی نیز نقش بسزایی را بر عهده دارد و خیلی ارزانتر از صنایع دیگر اشتغال ایجاد میکند. به عبارت بهتر، این صنعت 10 درصد اشتغال دنیا را تأمین میکند و با ورود هر گردشگر بینالمللی تعداد زیادی شغل به طور مستقیم و غیرمستقیم ایجاد میشود، آمار و ارقام منتشر شده در سال جاری میلادی نیز حکایت از تأثیر چشمگیر صنعت گردشگری در افزایش اشتغالزایی در سطح دنیا دارد.
پیشبینی در زمینه وضعیت گردشگری در سالهای آینده چگونه است؟
بر اساس پیشبینیای که از سوی سازمان جهانگردی صورت گرفته است صنعت گردشگری با توجه به افزایش تمایل و گرایش ملتها برای آشنایی با جاذبهها و ظرفیتهای گردشگری مناطق مختلف دنیا، با رشد دست کم 10 تا 12 درصدی در سال آینده روبهرو خواهد شد و در سالهای آتی نیز این صنعت رشد بسیار چشمگیری را تجربه خواهد کرد.
صنعت گردشگری در ایران چه جایگاهی دارد و لغو تحریمها و اجرای برجام، چه تحولاتی را در این صنعت ایجاد کرده است؟
ایران از جمله کشورهایی در دنیاست که توجه ویژهای را به صنعت توریسم و گردشگری اختصاص داده است، به طوری که در سال گذشته با ورود بیش از 6 میلیون گردشگر به این کشور، رشد 12 درصدی را در صنعت گردشگری تجربه کرد که نسبت به رشد متوسط جهانی، افزایش سه برابری را نشان میدهد.
در واقع میتوان گفت، ایران از لحاظ ظرفیت تاریخی، تمدنی و تعداد بناها و بافتهای تاریخی و میراث فرهنگی جزو برترین کشورهای دنیا به شمار میآید.
این کشور با ثبت بیش از 21 اثر و بنای تاریخی در سازمان جهانی یونسکو و برخورداری از یک میلیون سایت، بنا و مکانهای تاریخی، امنیت کامل، بهرهمندی از شرایط اقلیمی مطلوب، آداب و رسوم مختلف و جذاب، تنوع غذایی فراوان و مهماننوازی، زبانزد دنیا و از همه مهمتر به عنوان ارزانترین مقصد برای گردشگری بر اساس اعلام سازمان اقتصاد جهانی، جذابیت و پتانسیلهای فراوانی را برای گردشگران خارجی و بینالمللی ایجاد کرده است.
البته از این نکته نیز نباید غافل ماند که در سالهای گذشته، با مطرح کردن مسائلی مانند ایران هراسی و تبلیغات منفی در برخی رسانهها، تصویر نادرستی از ایران در زمینه گردشگری ایجاد شده بود، اما خوشبختانه با لغو تحریمها و اجرای برجام، مراودات و ارتباطات بینالمللی با کشورهای دنیا گسترش چشمگیری یافته است و با ورود سیل عظیمی از هیئتهای بلندپایه سیاسی، اقتصادی، تجاری و سرمایهگذاران خارجی به ایران، امنیت و ثبات این کشور بیش از گذشته به رخ جهانیان کشیده شد.
به طور کلی، اجرای برجام فرصت مناسبی را ایجاد کرد تا مردم دنیا به این باور برسند که ایران کشور امن و با ثباتی است که با آرامش و بدون هیچ گونه دغدغهای میتوانند به این کشور سفر کنند و از جاذبههای گردشگری بینظیر آن بهرهمند شوند.
رشد 12 درصدی ورود گردشگران به ایران در سال گذشته را میتوان به عنوان مثال بارزی از تأثیرات مثبت اجرای برجام به شمار آورد.
سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری برای جذب سرمایهگذاران خارجی چه برنامههایی دارد؟
با توجه به اینکه ایران از ظرفیتهای بیشماری در حوزه گردشگری برخوردار است، سرمایهگذاری در این صنعت کاملاً زودبازده و اقتصادی خواهد بود.
خوشبختانه، با اجرای برجام، مذاکرات فراوانی با سرمایهگذاران خارجی در بخش گردشگری صورت گرفته است. به عنوان مثال در زمینه سرمایهگذاری برای احیای بناهای تاریخی و زیرساختهای میراث فرهنگی و گردشگری از کشورهایی مانند ایتالیا، اسپانیا و چین دعوت به عمل آمده است.
در سال گذشته جذب سرمایهگذاری مستقیم برای احیای بناهای تاریخی 1000 درصد رشد داشته است و افزایش 10 برابری جذب منابع را نیز تجربه کردیم. در واقع، نتایج حاصله مصداقهای بارزی از تأثیرات مثبت اجرای برجام محسوب میشود.
این سازمان نیز با ورود در نمایشگاه گردشگری بینالمللی در کشورهای مختلف دنیا شامل اسپانیا و لندن، در تلاش است تصویری شایسته و بهتری را از ایران و جاذبههای گردشگری این کشور ارائه دهد.
لغو روادید، انقلاب در صنعت هتلسازی و آمادگی برای ارائه بهترین سرویسها به گردشگران بینالمللی، گامهای بزرگ دیگری هستند که در جهت نیل به هدف شکوفایی هر چه بیشتر صنعت گردشگری در ایران برداشته شده است.