صندوق های بازنشستگی پیشران توسعه ملی؛ شعاری است که برای نمایشگاه، شرکت ها و بنگاه های اقتصادی زیر مجموعه صندوق های بازنشستگی و به طور کلی تامین اجتماعی برگزار می شود. اما آنچه باعث جلب توجه به شعار این نمایشگاه می شود پیشرانی در توسعه است .
صندوق های بازنشستگی و به طور کلی هر نهاد و سازمانی که از محل دریافت هزینه ی بیمه اجتماعی در نظر دارد دوران فراغت از کارفعالانش را پوشش دهد، همواره با این پرسش روبرو است که آیا در آینده با تکانه های اقتصادی و روند سیاست گذاری های کشور، قادر به پاسخگویی به نیاز اعضای خود خواهد بود ؟
بر همین اساس دولت ها تصمیم گرفتند تا این صندوق ها را که پول کلانی در اختیار دارند، وارد چرخه اقتصاد کرده تا از محل انتفاع سود آنان، تضمینی برای تعهدات آینده خود بسازند ، تعهداتی که جامعه بازنشسته کشور را در بر می گیرد .
بر همین اساس شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی و صندوق بازنشستگی کشوری در این راه قدم گذاشته و با توجه به اندوخته ای که همراه داشتند، توانستند پرتفوی قابل قبولی برای خود مهیا کنند .
اما آنچه همواره نقد ها را به سمت این بنگاه های اقتصادی برنده می کرد دو انگاره بود، اول آنکه دولت های مختلف به چشم یک صندوق خیره ی به آنها نگاه می کردند و در هر تندبادی از کسری در تامین مالی به سراغ این نهاد ها می رفتند و دیگر آنکه با توجه به ماهیت رفتاری و کاری این بنگاه ها و نیاز به نقد نشوندگی به موقع، رفتار مورد نیاز از جنس سرمایه گذاری بود و نه اداره مجموعه های اقتصادی ؛ آنچه که امروز عارضه این نهاد هاست که به جای سرمایه گذاری، هلدینگ داری می کنند .
به هر تقدیر این شرکت ها با توجه به منابع عظیمی که در اختیار داشتند سهم بزرگی از کیک اقتصاد کشور را به دست آوردند که امروز بدون اغماض می توان مدعی شد که چیزی در حدود 70 درصد اقتصاد کشور مستقیم و یا غیر مستقیم در اختیار شستا و صندوق بازنشستگی کشوری است .
آنچه بایسته توجه درمورد این دو نهاد پرقدرت در اقتصاد کشور است در آن نهفته است که با تمام نقد های وارده به این دومجموعه عظیم ، باید پذیرفت بخش قابل توجهی از دستاورد ها و توانمندی های امروز ایران بزرگ ماحصل سرمایه گذاری و همیت این دو نهاد ثروت مند است .
هر چند در دو دولت نهم و دهم با توجه به نگاه غیر تخصصی تیم اقتصادی دولت این صندوق ها تا مرز فروپاشی پیش رفتند و برای اولین بار زنگ خطر فروریختن این سازه عظیم به گوش رسید و پدیده های چون بابک زنجانی در آن ظهور کردند و از حیاط خلوت اقتصادی آن سو استفاده شد ، اما باید پذیرفت با رفتاری عقلانی نظیر آنچه در سه سال و اندی از دولت یازدهم حادث شده بار دیگر این دو نهاد مهم ، مسئولیت های خود را به خوبی در حال انجام می دهند .
روز گذشته در خلال آیین افتتاحیه این نمایشگاه یکی از مسئولین خبر از حرکت به سمت شفافیت در این صندوق ها داد و افزود: پس از 6 سال در دولت یازدهم و به صورت منظم سالانه صورت های مالی شرکت ها و مجموعه های مرتبط با صندوق های بازنشستگی و شستا را مورد حسابرسی قرار می دهیم که خود این قول به نفس ، نوید بخش بازگشت مدیریت کلان این دو نهاد به فعالیت حرفه ای خود است .
از سوی دیگر بیان شد که تنها 30 درصد از بنگاه های اقتصادی زیر مجموعه صندوق های بازنشستگی و شستا در بورس حضور ندارند که همیت ویژه ای برای معرفی آن بنگاه ها به بورس نیز در دو مجموعه موجود است که این نیز می تواند خبر خوشایندی برای تحلیل گران و دلسوزان اقتصاد کشور خواهد بود .
به هر تفسیری باید پذیرفت که صندوق بازنشستگی کشوری و شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی دو نهاد مهم در بدنه اقتصاد کشور هستند که به راحتی نمی توان از کنارشان عبور کرد زیرا تنها نگاهی به رئوس فعالیت های شرکت های زیر مجموعه و لیست بنگاه های تحت مالکیت این نهاد ها خبر از سهم مهم و البته حیاتی در اقتصاد کشور می دهد .
ایجاد شفافیت و بازگشت به روند صحیح اداره این دو نهاد که با تدبیر وزارت کار در دولت یازدهم و شفافیت عجین شده است ،می تواند بیانگر آن باشد که شعار این نمایشگاه به درستی تبیین گردیده زیرا با حرکت صحیح شرکت های این دو نهاد، اقتصاد کشور رو به جلو حرکت خواهد کرد.
امیر فلاح
روزنامه نگار